başat güç

• george modelski tarafından geliştirilen bir uluslararası ilişkiler kuramı. buna göre 15. yüzyıldan itibaren dünya tarihinde belirli devletler kabaca yüzyıl süren dönemlerde denizlere egemen olmakta ve sonra bu statülerini kaybetmektedirler. bu bakışla, 15. yüzyıldan itibaren sırayla portekiz, ispanya, hollanda, fransa, ingiltere ve abd başat güç konumuna yükselmiş devletlerdir. (siyasi tarih, oral sander)
• bu kurama göre 15. yüzyıldan itibaren dünya tarihi, belirli devletlerin, belirli sürelerle yer yüzünde başat güç (dominant power) durumuna yükselmeleri ve bu statülerini kaybetmeleri zinciri şeklinde şekillenmiştir.
  başat güç statüsü genellikle yüz yıl civarı sürmekte ve dünya denizlerine egemen olmakla elde edilmektedir. bu süre içinde başat güce meydan okuyan bir başka güç (challenger) ortaya çıkar, büyük bir savaş olur ve savaş sonucunda genellikle üçüncü bir devlet kazançlı çıkıp başat güç olur.
  15. ve 16. yüzyılda önce portekiz sonra ispanya başat güçtür.
  hollanda – ispanya savaşları (1568) portekiz ve ispanya’yı zayıflatır. hollanda başat güç olur. hollanda'nın bol miktarda sömürgesi vardır ama bunları koruyabilecek kadar büyük bir ordusu yoktur.
  otuz yıl savaşları sonucunda (1648) fransa avrupa'nın en güçlüsü olur.
  yedi yıl savaşı sonunda (1763) ingiltere, fransa'dan üstünlüğü alır.
  ingiltere’nin egemenliğine almanya’nın meydan okuması dünya savaşlarına neden olur. bu mücadeleden yarar sağlayan abd olur.
  20. yüzyılın yarısından itibaren abd başat güçtür.
• (bkz: george modelski)
  (bkz: dominant power)
  
  edit: ş ile, "başat güç".
• osmanlı'nın ulaşamadığı rütbe.