*

  • 2.abdülhamit döneminde,osmanlı devletinin fiilen biti$ine yakın,trakya bölgesini kapsayan,yunanistan,eflak bogdan,bulgaristan ve bugünkü yugoslavya'yı da sonradan içine alan sava$ın adıdır.1913'te ikinci balkan sava$ı sonrasında cepheden istanbul'a dönen osmanlı askerlerinden kimilerine yoğun yiyecek ve içecek verilmesi sonucunda midelerinin yapı$ması suretiyle öldükleri ve büyük bölümünün de birgün bile dinlendirilmeden yemen cephesine gönderildikleri rivayet olunur. peri$an halde yemen'e yollanan 40bin askerin çölde bedeviler tarafından "yendiği" ise gerçek midir,değil midir bilinmez.ancak orada o insanların bir hiç uğruna feda edildikleri a$ikardır.(ki biri de dedemin dedesi idi diye söylemiyorum) - (bkz: yemen türküsü)

    kaldıki bütün sava$ların kadınlar yüzünden çıktığı dü$ünülürse zaten ; tarih orospuların oyuncağıdır.
  • hababam sinifindan ünlü bir sahnedir. tarih dersini kaynatmak isteyen hababamlar sınav yapacak hocaya balkan savaşı konusunu açtırırlar. hoca kaptırır kendini, tam anlatmanın ortasında mufettis gelir, o da katılır, sorular sorar, kim soktu bu cocukları balkan savasına, cekin cocukları aradan gibi sözlerle de müfettis yavas yavas sıyırır.
  • 1900'lerin başında giderek artan milliyetçilik akımları sonucunda özellikle ingiltere ve rusya'nın etkisiyle gaza gelen balkan devletleriyle osmanlı devleti arasında geçen savaş.2 bölümde incelemek gerekmektedir.ilk başta sırbistan,yunanistan ve bulgaristan ve birlikte hareket ederek osmanlı ordusunu üst üste yenmişler,edirne'yi alarak istanbul üzerine yürümüşlerdir.bunun üstüne osmanlı devleti barış istemiş ve büyük devletlerin hakemliği sonucunda doğu trakya ve edirne balkan devletlerine bırakılmıştır.daha sonra bulgaristan ve yunanistan toprak konusunda anlaşamayıp savaşa tutuşunca osmanlı edirneyi geri almıştır.bunun sonucunda gelişen olaylar 1.dünya savaşının başlamasına sebep olmuştur.
  • tarihte her zaman savaşçı ve cesur olarak bilinen türk askeri ve ordusunn en aciz kaldığı , en zor durumlara düştüğü savaş, birinci balkan savaşıdır. bu yenilgi o kadar büyük olmuştur ki yeni bir devletin deneyimsiz ordusu olan bulgar ordusu, kaçan türk ordusunu kovalamaktan yorulmuş ve yakalayamamıştır.
    özellikle kırklareli bozgununn hikayesi ilginçtir. türk birliklerinin ortada tek bir bulgar askeri bile yokken gece karanlığında yalnışlıkla birbirlerine ateş etmeye başlamışlar. sonra korku ve panik içinde türk ordusu kaçmaya başlamıştır. ertesi gün bulgar ordusu şaşkınlık içinde kırklareli'nde çiçeklerle karşılanmıştır.
    bozgun o kadar korkunç ve utanç vericidir ki türk askerleri korkudan kırklareli'ndeki siperlerinden tekirdağ'ın marmara kıyılarına kadar durmadan kaçmışlar ve önlerine çıkan sivilleri dahi öldürerek açlıklarını giderecek yiyecek yağmalamışlardır. kırklareli bozgunun önce babaeski'nin düşmesi sonra da lüleburgaz meydan savaşında yine korkunç bir yenilgi izlemiştir.
    lüleburgaz meydan savaşında orduyu kumanda etmesi gereken abdullah paşa tüm irtibatını kaybetmiş, bir köy evinde kala kalmış ve açlıktan ölmek üzereyken bir ingiliz gazetecinin getirdiği bisküvilerle hayatta kalabilmiştir.
    osmanlı orduları, deneyimsiz bulgar ordusun ancak çatalca sathında durdurabilmiştir.
    trakya cephelerinde bunlar yaşnırken selanik gibi önemli bir kent tek kurşun atılmadan, aciz bir şekilde teslim edilmiştir. yanya ve edirne savunmaları bir süre ayakta kalabilmişse de daha sonra bu şehirler de düşmüştür.
    osmanlı'nın bu büyük yenilgisinin nedenleri arasında ordudaki inanılmaz organizasyon bozukluğu, alman askeri danışmanların kaos yaratan öğretileri, askeri liderlerin politika ile aşırı derece içli dışlı olması sayılmaktadır.
    en büyük acıyı ise yüzyıllarca balkanlarda yaşamış türk/müslüman halk çekmiştir. osmanlı sadece bir kaç hafta içerisinde inanılmaz büyük topraklar kaybetmiş ve bu topraklarda yaşayan insanlarına hiç bir koruma sağlayamamanın ötesinde, göç edebilmeleri için en ufak bir destek dahi sağlayamamıştır.
    milyonlarca balkan türkü neye uğradığını şaşırmış ve hızla anadolu'ya doğru kaçmaya çalışmıştır. ancak pek çok yerde osmanlı ordusu halktan daha hızlı kaçtığı için geride kalmış ve bir çoğu katledilmiştir.
    osmanlı'nın çöküşünün en büyük gerçeği birinci balkan savaşı olmuştur. belki de tarihte en aciz duruma düşerek batan imparatorluk osmanlı olmuştur. avrupalıların 'hasta adam' dediği osmanlı aslında çok daha kötü bir durumdadır.
    balkan savaşlarını tek faydalı yanı, ittihat ve terakki içindeki genç subayların bu utanç verici yenilgi sonrası sorumluluk almaya karar vermeleri ile cumhuriyet türkiye'sinin yolunun açılmış olmasıdır. bir başka ilginç olumlu yanı ise, daha sonraki savaşlarda düşmanların türk ordusunu küçümsemelerine neden olmasıdır. balkanlardaki acizliği gördükten sonra hiç bir devlet türk ordusunun bir daha güç gösteremeyeceğini düşünmüş, bu ön yargı önce çanakale sonra da kurtuluş savaşı'nda türk ordusunun lehine çalışmıştır.
  • birinci balkan savasi ve ikinci balkan savasi'ndan olusan, osmanli imparatorlugu'nun balkanlar'daki otoritesini kaybetmesi nedeniyle yasanan otorite boslugu sebebiyle baslayan savaslar dizisi.

    balkan savaşlari 1912 – 1914

    • balkanların önemli bir kısmı fatih zamanında alındı.

    • 1829’da yunanistan ilk bağımsızlığını ilan eden devlet oluyor. daha sonra romanya, sırbistan, karadağ bağımsızlığını ilan ediyor (1878) bulgaristan’a da muhtariyet veriliyor. o da 1908 de bağımsız oluyor.

    • ii. abdülhamit burada kalan toprakları korumak için, avrupa’da ki rekabetten yararlanıp, balkan devletlerini birbirine düşman ediyor. bu politika başarılı oluyordu.

    • ittihat ve terakki gelince, balkanlardaki sorunları çözme yoluna gidildi ve böylece balkan ulusları birbirlerine yaklaşıyor. bulgaristan, sırbistan, karadağ ve yunanistan osmanlıya karşı bir ittifak kuruyor. nedenleri:
    o milliyetçilik akımları
    o rusya’nın buradaki slav ve ortodoksları osmanlıya karşı kışkırtması
    o haçlı zihniyeti
    o kurulan bağımsız devletlerin genişleme istekleri
    o almanya’nın osmanlı’ya yakınlaşması ve ingiltere’nin rusya’yı emellerinde serbest bırakması.

    i. balkan savaşi:

    • balkan savaşı başladığı sırada osmanlı iç ve dış sorunlarla uğraşıyordu:
    o hükümetler sık sık değişiyordu
    o belli bir dış politika yoktu
    o osmanlı dışarıda yalnızdı
    o orduda çekişmeler vardı. orduya politika girmişti.
    o orduda iletişim yoktu
    o ordunun büyük bir kısmı yemen’deki isyana yönlendirilmişti.

    • savaşta ordu ikiye ayrılmış. doğu ordusu, bulgarlara karşı, batı ordusu da sırbistan ve karadağ, yunanistan’a karşı savaştı.

    • rauf orbay – hamidiye kruvazörü ile büyük başarılara imza atıyor. fakat sonuçta biz kaybediyoruz.

    • 1913 londra anlaşması:
    o batı sınırımız midye – enez hattı olarak belirleniyor.
    o arnavutluk bağımsızlığını ilan ediyor. fakat arnavutluk ve adaların durumu sonra konuşulmak üzere bırakılıyor.
    o selanik, güney makedonya ve girit yunanistan’a veriliyor.
    o orta ve kuzey makedonya, sırbistan’a veriliyor.
    o bulgaristan’da dedeağaç ve kavak dahil bütün rumeli topraklarını alıyor.
    o osmanlı, ege adalarının geleceğini büyük devletlere bırakmakla ege denizi üzerindeki egemenliğini kaybediyor.
    o bulgaristan, tüm trakya’ya sahip olarak ege denizi’ne kıyısı olan bir devlet haline geliyor.
    o yunanistan ise selanik’i alarak kuzeye doğru genişleme imkanı buluyor.
    o balkan savaşları sonucunda mustafa kemal’in orduya siyaset karıştırılmaması fikri kanıtlanmış oluyor.
    o osmanlıcılık akımı yerine türkçülük akımı başlıyor.

    ii. balkan savaşi

    • i. balkan savaşı sonucunda birlik olan devlet toprak paylaşımı yüzünden tekrar birbirlerine düşüyorlar. çünkü bulgaristan çok büyümüştü, sırbistan, karadağ, romanya ve yunanistan bu yüzden bulgaristan’a karşı cephe alıyor.

    • osmanlı bu kargaşadan yararlanıyor ve edirne’yi alıyor. avusturya bu ilerlemeyi ve balkanların durumunu görüyor ve çeşitli anlaşmalara gidiyor.

    • yunanlılar atina anlaşması yapılıyor:
    o i. balkan savaşı ile aynı sonuçlara karar veriliyor.
    o türklerin hakkını koruyacakları.

    • bulgaristan ile istanbul anlaşması yapılıyor:
    o sınır meriç nehri oluyor.
    o edirne ve kırklareli’ni geri alıyoruz.
    o 4 yıl boyunca isteyenler osmanlı’ya göç edebilecekti.
    o bulgaristan’da kalanların ise mal mülk edinme hakları olacaktı, dinleri bakımından kendi müftülerini seçebilecekti.
    o türkçe eğitim yapılacaktı (anlaşma üzerinde kalıyor)

    • balkan savaşları sonucunda, balkanların siyası haritası çiziliyor ve arnavutluk bağımsız bir devlet oluyor.
  • osmanlı nın son dönemlerinde yaşadığı büyük hezimet.
    ilk balkan savasında bulgaristan, sırbistan, karabağ, yunanistan paktı osmanlı ile savaşmıştır. 17 ekim 1912 de sırplar ve yunanlılar makedonya ya bulgarlar da trakya ya yürüyerek savaşı başlatırlar. yunanlılar selaniki alır ve bulgarlar luleburgaz da osmanlı kuvvetlerini yenilgiye uğratır. 1912 nin sonları ile 1913 başlarında yapılan barış görüşmeleri sonuç vermez. fakat bu sırada enver paşa liderliğindeki jöntürkler darbe yapar. ve barış ister. bunun üzerine kuşatma altındaki, edirne, yanya kaybedilir. savaş lonra konfernası ile sona erer:

    -osmanlı gelibolu ve catalca haricindeki tüm balkan topraklarını kaybeder.
    -karabağ ın işgal ettiği işkodra da arnavutluk devleti kurulur.
    -bulgaristan, yunanistan ve sırbistan makedonya nın durumuna kendi aralarında karar verecekler.
    ilk savaşta verilen kayıplar;
    sırbistan: 15.000
    yunanistan: 5.000
    bulgaristan: 32.000
    türkiye: 30.000

    ilk balkan savaşı tarafları memnun etmeyince savaşın ikinci perdesi başlar. fakat bu sefer taraflar yer değiştirmiştir. bulgaristan ın karşısında osmanlı, sırbistan, yunanistan, romanya(ilkinde tarafsızdı) almıştır. bulgaristan haziran da sırbistan ve yunanistan a yürür. zaten aralarında gizli anlaşma yapan ve bu saldırı bekleyen sırp ve yunanlılar 15 temmuz 1913 te romanya ile birlikte bulgaristan a savaş açar. ve neredeyse hiç savaşmadan sofya ya yürürler. bu arada osmanlı da edirne yi geri alır. bulgaristan anlaşma ister ve 10 ağustos 1913 te bükreş antlaşması yapılır.
    -bulgaristan ilk savaşta kazandığı tüm toprakları kaybeder.
    -osmanlı edirne yi geri alır.
    kayıplar şöyledir;
    sırbistan: 18.500
    yunanistan: 2.500
    rumanya: 1.500
    türkiye: 20.000
    bulgaristan: 18.000
  • türk ordusunun yanya işkodra ve edirne savunmaları dışında ardına bakmadan kaçtığı veya esir düştüğü bir utanç savaşıdır. ama bir daha böyle bir utancı kaldıramayacak olan ordu çanakkale'de filistin'de ırak'ta sonuna kadar direnmiştir.
hesabın var mı? giriş yap