berimbau

• brezilyaya ve capoeiraya ozgu bir yayli calgi. brezilyada o kadar onemli bir yere sahip(mis)ki, telefon klubeleri berimbau seklindeymis. hatta bakiniz resmide var:
  http://www.parande.com/images/phonerimbau.jpg
• basit olarak kabak yay ve tasla yapilan/calinan enteresan calgi..
• max cavalera kullanır bundan tribe'da..
• capoeiranın temel çalgısıdır, yaya takılan su kabağına göre üç farklı boyda olur. en büyük boydaki berimbau tüm orkestranın ritmini düzenler, orta boydaki oyunun akışını düzenler ve mestreler tarafından kullanılır, en küçük boy ise müziği renklendirmek amacıyla kullanılır.
• okay temiz'in de kullandığı çalgı. eski kayıtlarında rastlanabilir. garip ve cezbedici bir sesi var...
• capoeira'da kullanılan bir çalgıdır.
  en basit tabiriyle uzun bir tahta çubuğa bir tel gerilir. öezl ağaçtan yapılmış sopa esner ve biraz eğilir. çubuğun alt kısımlarına bir tarafı kesilmiş bir kabak bağlanır ve kısa bir çubukla tele vurmak suretiyle çalınır. kısa çubuğu tutan elin avucunda tutulan içi küçük cisimlerle dolu sepet tarzı bir şey de müziği ve ritmi zenginleştirir. çalan kişi çalarken aynı zamanda kabağın açık kısmını karnına bastırarak çıkan sesleri değiştirir.
  en büyük kabaklısı gunga, orta boylusu media, en küçüğü ise viola diye adlandırılır.
  
  gunga bas gitara, media ritm gitara, viola ise lead gitara benzetilebilir.
• esas olarak 3 ayri ses'i olan capoeira ogrenmek isteyen herkezin calmasini bilmesi gerektigi muzik aleti...
  genelde sol el ile tutulur... kucuk parmaginiz su kabagin egik cubuga baglandigi yerden berimbau'yu tasir.. sonra diger iki parmak ile berimbau'yu kavrarsiniz... isaret parmaginiz da bunlara destek verir.. sonra da isaret parmaginiz ile bas parmaginiz arasinda irice duz bir tas ya da bir demir paraya benzeyen iri metal tutarsiniz.. bunula tele dokunarak sesindegismesini saglarsiniz... sag elinizde de bir cubuk vardir.. ayrica bir de caxixi denilen aleti de parmaginizdan asip avucunuzun icinde tutarsiniz..
  3 ses gelince... ilki berimbau vucudunuza temas etmez, metal para da tele degmez.. metal paranin hizasini bi kac santim altinda bir yerden tele cubugunuzla vurarak elde ettiginiz tok sestir... ikincisi metal parayi tele iyice bastirdiginiz anda metal paranin bi kac santim ustune vurarak elde edeceniz daha tiz olan sestir.. ucuncusu ise su kabagi midenize temas ederken, metal parayi cok bastirmadan tele degerken, paranin bir kac santim ustune vurarak zzzz efektli sestir... bu uc ses ve vurus stili karistirilarak ritmler ve sarkilar elde edilir... berimbau'yi rahat tasiyabilmek cok onemli..
• jazzamor yorumuda oldukça başarılı olan şarkı
• (bkz: capoeira/@gezginevin)
• afrika'nın çeşitli bölgelerinde de kullanımı yaygın çalgı. ismi bölgeye göre değişiklik gösterebiliyor, malavi'de mundele deniliyor mesela. ama isim farklı olsa da enstrümanın yapılışı ve icra şekli hem afrika'da hem de brezilya'da neredeyse aynı. hatta afrika'nın batı bölgelerinde yaygın olan bazı ritmik kalıpların brezilya'da da icra edildiği gerhard kubik gibi önemli etnomüzikologlar tarafından ortaya çıkarılmış durumda. köle ticareti üzerinden bakıldığında bu ve benzeri enstrümanların (taşınabildikleri ya da yeni coğrafyada yeniden inşa edilebildikleri ölçüde) afrika'nın farklı bölgelerinden brezilya'ya aktarıldığı; ama yalnızca enstrümanların değil, aynı zamanda enstrüman ile bütünleşmiş müzikal anlatı biçimlerinin de birlikte getirildikleri görülüyor.
  hem brezilya'da hem de haiti, küba ve louisiana gibi farklı yerlerde hala kullanıldığı bilinen, bizim 'civciv çıkacak kuş çıkacak' a denk gelen bir ritmik patern ise şöyle:
  
  [kon kolo kon kon kolo] --------------> [x.xx.x.x.xx.]
  
  berimbau ya da mundele icrasını bulamadım; ama bu ritmik kalıbın inek çanıyla icrasının açıkça duyulduğu başka bi' örnek şöyle:
  
  http://www.youtube.com/watch?v=4yde9hzxsru
  
  not: link yenilendi; şarkının ismi de uygun olmuş.