burhan belge *
-
gazeteci. zsa zsa gaborun ilk kocası, murat belgenin babası
-
-
1937-1941 arasi zsa zsa gabor'la evli kalmistir; oglu murat belge ise 1943 yilinda dogmustur. asil meslegi gazeteciliktir; bir donem demokrat parti'den mugla milletvekilligi de yapmis; hatta yassiada'da yargilanmistir.
-
zsa zsa gabor'la evli kaldığı yıllar eşini atatürk'le paylaşmış bir diplomattır. gerçi burhan belge zsa zsa'nın ilk kocası olsa bile ilk erkeği olamamıştır. bineaneleyh güzel aktrisin ilk erkeği atatürk'tür. vakanüvisler bu birlikteliğin sekse dayalı olmadığını baba-kız ilişkisi gibi olduğunu söylüyorlar... arada nikah da olsa... ata, zsa ve burhan belge, aralarındaki mesele her ne ise ilginç bir tablo arzettiği açıktır.
zaten atatürk'ün ölümünden kısa bir süre sonra burhan belge karısından boşanmıştır.
bir atasözümüz diyor ya, (bkz: ölen öldü ortaklık bozuldu) -
ulus gazetesinde bir dönem "türk kültürü ve hümanizma" konulu makale serisi yayımlamış olan şahsiyet. ona göre, tanzimat'tan bu yana direnen doğu kültürüne sahip çıkmazsak başı boş kalmaktan korkmamak gereklidir.
-
-
burhan belge, şevket süreyya aydemir, vedat nedim tör, yakup kadri karaosmanoğlu gibi, "son devir osmanlı gençleri", "yeni dönem cumhuriyet aydınları" içinde bilinen, önemli isimlerden biridir. kadro hareketi içinde bulunmuş ve kadro dergisinde yazılar yazmıştır. kadro hareketi bilindiği üzere, devrin ruhuna uygun, sovyetler eksenli planlı kalkınma anlayışının cumhuriyetçi/ulusçu bir yorumunu yapmış, kemalizmin bu topraklarda kökleşmesi için marksist bir retorikle düşünsel ve siyasal meşruiyetine harç taşımıştır. daha sonra 60'larda doğan avcıoğlu'nun postal logolu yön dergisi bu çizgiyi ters yüz edip takip ederek, marksist devrimin yolunun kemalizm'den geçmesi gerektiğini savunmuştur.
30'ların başında mustafa kemal'in desteğiyle ortaya çıkan bu kadro hareketi yine mustafa kemal'in "rica"sıyla 30'ların ortasında fikir ve basın hayatımıza veda eder [yakup kadri bu süreci zoraki diplomat'ta anlatır]. gerekçe komünizm propagandası yapmaktır.
burhan asaf belge işte bu süreçten uzun süre sonra demokrat parti saflarına geçer, iktidara yakın zafer gazetesinde yazarlık yapar, yassıada'da yargılanır. yaşamı türk aydınının tipik diyebileceğimiz dramına tastamam tekabül eder. kafası karışık bir gazeteciydi. fikirleri, serüveni, tercihleri ve hatta evlilikleri ile ittihatçıları kıskandıracak kadar hareketli ve renkli bir hayatı vardı. ulusal solcu bir idrak, yerlici bir marksizm, kemalizmin ideologluğu, dp iktidarına yakın gazetede başyazarlık, zsa zsa gabor'la evlilik gibi bir bünyede kolay kolay yan yana gelemeyecek hayat kesitleri muhtemelen murat belge'nin kişisel tarihine ters tepmiş olmalı ki, murat belge babasının zihin ve fikir dünyasından "çok uzakta bir yerlerde" konumlandırmıştır kendini.
aslında tefekkür olarak evet ilk bakışta farklı gibi görünseler de murat belge de tıpkı babası gibi devrinin entelektüel hayatını domine ederek; başka fikirlerin mecraı olsalar da iletişim/birikim çizgisiyle, kadro dergisinin o devirde yaptığı gibi fikir iktidarını elinde tutmaktadır. ancak şüphesiz murat belge, burhan asaf belge'ye göre gerek bürokratik iktidarın, gerek siyasal iktidarın dışında [ya da karşısında ya da bilemiyorum neresinde] kalmıştır.
ama şu bir gerçek ki; burhan belge komünist propagandadan dergisi kapanmış bir yazar olarak sonraki yıllarda hür teşebbüsçü demokrat parti'nin safına geçerken, oğul murat belge de 12 mart döneminde komünistlikten ziverbey köşkü'nde işkencelere uğramış, sonraki yıllarda liberal bir noktaya gelmiş ve avrupaî bir kapitalizmi savunur olmuştur.
(bkz: oğullar ve rencide ruhlar) -
fransızca, ingilizce, almanca, farsça ve arapça bilen döneminin en birikimli aydınlarından biri.
-
kadro hareketi zamanlarında devletçi bir marksist iken, sonradan menderesçi bir liberale dönüşmüştür.
-
ekşi sözlük kullanıcılarıyla mesajlaşmak ve yazdıkları entry'leri
takip etmek için giriş yapmalısın.
hesabın var mı? giriş yap