• osmanlı zamanında osmanlı topraklarında yaşayıp türk ve müslüman olmayanların askere gitmedikleri için verdikleri vergi. yılda bir kere verilir. sadece erkeklerden alınır bu vergi.
  • müslümanların fethettikleri yerlerde, müslüman olmayanlardan alınan ve devlet* teminatı altında bulunmanın karşılığı olan vergi; haraç demeye dilim varmıyor.. bu vergiyi toplamakla yükümlü memurlara ise cizyedar denmiştir osmanlılarda..
  • cizye miktarının azalmaması için osmanlı müslümanlığa geçişi sınırlandırmıstır...
  • bir bas vergisidir.
    kuran-i kerim hukumleri uyarinca (tovbe suresi/29. ayet) yasli / genc, kadin / erkek, her gayrimuslum islam'in kilicindan basini kurtardigi icin bu vergiyi odemekle yukumludur.

    bu vergi, odeyenini asagilayan bir torenle alinir idi:
    zimmi cizyeyi ayakta oldugu halde verir idi ve alan da bunu oturarak alir idi. zimmi yakasindan tutulup cekilir ve 'ey zimmi, ey allah'in dusmani! cizyeni ver.' denilir idi.”
    (kaynak: sadik albayrak-budin kanunnamesi)
  • günümüz anlamıyla "haraç". kanun hükmünde haraç (khh). bildiğin haraç. hukukîleştirilmiş haraç.
  • toplam bütçe içerisindeki payı %24 ila %48 arasında seyirten, oha falan oldum dedirten gayrı müslim faal erkek nüfusundan toplanan vergi türü.balkanlardan çekilmenin başlamasıyla birlikte doğal olarak azalan bir seyir izlediğini söylememe de gerek yok sanırım.
  • avrupa topluluğuna baş vergisi olarak girmesi arzu edilen bir harç değilse de bir "göz hakkı"dır.
  • hristiyan kitleler için ağır bir farklılık getiren bir kurumu olarak cizye vergisi ileri sürülür. 1528'e doğru osmanlı rumeli'sinde gayri müslimlerin ödediği baş vergileri cizye ve ispence toplamı 42 milyon akça veya 764 bin altına yükseliyor, buna karşı anadolu'da bu vergiler ancak 3.76 milyon akçaya varıyordu. bu vergiler genel bütçenin yüzde 8'ini oluşturur. cizye, çoğu yerde hane başına bir altın veya onun akça karşılığı alınırdı.1691'den sonra kişi başına alınır oldu. cizye, akçanın enflasyonunu izleyerek 1592'de 160, 1603'de 360 akçeye, nihayet xvii. yüzyıl boyunca 2 altına kadar yükseldi. buna, cizye toplayanların maişet ve hizmet akçası adıyla yaptıkları ilaveleri katmalıdır. cizye nakden ödenmesi, gereken bir vergi olduğundan, özellikle balkan köylüsü için ödenmesi güç bir vergi haline geldi. balkanlar'da, özellikle toprağı verimsiz fakir bölgelerde, hristiyanların bu vergiden kurtulmak için toptan islamiyeti kabul ettikleri ileri sürülmüştür. bununla beraber, osmanlı hükümeti reayayı korumak için, bir kasaba veya bölge vergisinin toplu bir miktar üzerinden cemaat reisi tarafından kendi aralarında toplanıp hazineye teslimi metodunu gittikçe geniş ölçüde uygulamaya başlamıştır. balkan köylüsünün ödediği öteki vergiler.müslümanların ödediği aynı vergilerdir. özellikle savaş zamanı alınan olağan üstü vergiler, avarız. her iki grup halk için beklenmedik ağır vergilerdir ve 1590'dan sonra her yıl alınır olmuştur.
    ( türkler ve balkanlar ,halil inalcık )
  • eski türk-islam devletlerinde, müslüman olmayan erkeklerden alınan askerliğe gitmeme vergisidir. zira belli bir vakte kadar askerliğe gayrimüslimler alınmıyordu.
    bir nevi 'zorunlu bedelli askerlik'
hesabın var mı? giriş yap