common law

• ingiliz ve amerikan hukuk sistemlerine genel olarak verilen isim. continental european law (kara avrupasi) hukukunun karsiti. basitce aciklamak gerekirse; kanunlara ve sair mevzuata degil mahkeme kararlarina dayanan hukuk sekli vs.
• (bkz: hukuk)
• (bkz: içtihat)
• common law ingiltere'de krallık mahkemeleri hakimleri tarafından oluşturulan örf ve adet hukukuna dayanan bir hukuk sistemidir. hakim tarafından oluşturulduğu için buna "judge made law" da denir. sadece ortaya çıkan uyuşmazlığa çözüm arayan, ilerisi için soyut ve genel hukuk kuralı koymayan bu sistemin menşei kralın otoritesine dayanmaktadır. yeniliklere kapalı, sert ve donmuş şekil kalıplarından oluşan ve hakkaniyeti gerçekleştiremeyen common law sisteminin uygulanmasında haksızlığa uğradığını iddia eden kişilerin krala başvurmaları üzerine bunların tanrı aşkına ve merhameten chanceller mahkemelerine (court of chancery) başvurmalarına müsade edilmiş ve hakkaniyete dayanan daha esnek ve daha az şekilci hakkaniyet hukuku (equity law) da common law ın yanında yer almıştır. 1975 yılında kabul edilen mahkemeler kuruluş kanunu ile bu ikilik ortadan kalkmış ve equity law, common law mahkemeleri tarafından da uygulanma olanağına kavuşmuştur.
• imrendigim ama ulkemizde uygulansa nice olur halimiz dedigim hukuk sistemi... bize kesinlikle uygun olmayan...
• (bkz: civil law)
• yazılı hukuk sisteminden farklı olarak mahkeme içtihatlarına ve uygulamalarına dayalı olarak gelişen, anglo - sakson hukuk rejimine verilen isim.
• örf ve adetlerinde belirleyici olabildiği, kamunun değil bireyin ön plana çıktığı, bunların ötesinde jüri kavramının ortaya atılarak halkın da yargılamaya dahil edildiği bir hukuk sistemidir. bizde ve bütün bir avrupa kıtasında uygulanmakta olan kıta avrupası hukuk sisteminden ayrılan en güzel tarafı kişi hürriyetinin maksimum düzeyde korunmakta olmasıdır. bugün abd modelinde yer alan savcılık bile bizdekinden çok daha farklı olduğu nazara alındığında bir suç işlendiği anda sanığın hakim önüne çıkartılması için belirli süreler öngörülür. bizdeki modeldeyse ön soruşturmayı kolluk (emniyet, jandarma) yapmakta, fezlekeye bağlanıp savcıya gelmekte, savcı daha sonra soruşturmayı başlatmakta, ardından soruşturmayı yürütmekte, en nihayetinde iddianameyi hazırlayıp mahkemeye teslim etmektedir. kısacası ölme eşşeğim ölme durumu...
  anglo sakson modeldeyse savcı kamunun avukatı durumunda olup federal ve yerel kolluk kuvvetleri tüm soruşturmayı savcının talimatları doğrultusunda yürütüp tamamlar ve ardından yetkili savcı iddianameyi hazırlar. ve duruşmalar boyunca kamu avukatı (savcı) ile sanık avukatı (baro avukatı vs) eşit düzeydedir. bizde asliye ceza duruşmalarından hatırlanacağı üzere savcı ile hakim yanyana oturabilmektedir. uzmanı değilim bu tip konuların ancak anglosakson modele pek çok kişinin gıpta ile baktığını fark ediyorum. bence de iyi bir sistem.
• (bkz: örf ve adet hukuku)
• yeni bir cbs dizisi.