254 entry daha
  • prof. bilge umar phokaia'nın luwi/luvi dilindeki sulak yer anlamına gelen pauwake'den gelebileceğini öne sürüyormuş. ismi foklara bağlayanlar çoğunlukta.

    phokislilerin ve phokaililerin zamanın ilerisindeki tekne/gemi yapım teknolojileri sayesinde kolonileşme ve yeni yerleşimler kurmada üstün uzun bir dönem geçirdiklerini öğrendim. tekneleri 50 kürekli ve büyük nüfus taşıyor (500'e kadar), hızlı, manevra yeteneği yüksekmiş. bunun meyvelerinden bazısı tarihi kırım yerleşimi, ayrıca marsilya kentinin (eski adıyla massalia) kurulması, dolayısıyla fransa'nın bağcılık ve şarapçılığına katkıları. duyduğum yalan bilgi değilse bordeaux şaraplarının daha doğrusu üzümlerinin kökeni foça dağları ve ovalarıymış. kurdukları koloniler arasında amisos (samsun), lampsakos (lapseki), midilli adası'ndaki methymna (molyvos), elea (italya'daki velia), korsika'da alalia var. onların ürettiği para ilk para değil ama zamanında çok geçerli olan doğal altın - gümüş karışımı sikke elektronmuş. yeni foça'yı ilk kuranlar cenevizliler* olmuş.

    foça'nın kent surları zamanında toplam 8 km.yi buluyormuş ve dönemi için en uzun savunma duvarlarından biriymiş. şimdi onarımdan geçmiş olan merkez surlar beş kapılar veya beş kapılar kalesi olarak tanınıyormuş. herodotos bu kent surlarından söz ediyormuş, o yüzden "herodot duvarı" da denilirmiş. bu duvarları tarihte pers komutanı harpagos aşmıştı, ve önemli bir kuşatma ve duvar/hisar aşma tekniği bulmuştu.

    foça temelde tanrıça athena'ya tapılan ve tapınağı bulunan bir yerleşim. daha eskidense vahşi hayvanları ve doğayı temsil eden bereket tanrıçası kybele/kibele'ye tapınılıyormuş.

    foça yamaçlarında bazılarının kalıntısı görülen yel değirmenleri foça'nın geç dönem uzmanlıkları olan değirmen taşı üretimini ve anadolu'nun ihracat limanı olan foça'nın aynı zamanda içeriden gelen tahılı öğütüp sevk etme kapasitesini işaret ediyor. 20 yüzyıl başında foça'da en az 20 yel değirmeni bulunuyormuş. 12'sinin yeri bulunmuş. foça'nın bir uzmanlığı daha. buradaki midye kabuklarından, eskiden kalma yöntemlerle kral/royal renklerden olan imparatorluk moru elde edilir osmanlı istanbul'una gönderilirmiş. artık unutulmuş olan bu sanatı deneysel olarak günümüz foçalıları denemiş ve uzun uğraşlarla birazcık mor boya elde edebilmişler.

    siren kayalıkları foça'nın karşısındaki adalardan biri. volkanik tozların suyla buluşmasından ortaya çıkmış. sirenler kuş gövdeli (kuş kafalı diyesim geliyordu), büyük kanatlı, kadın yüzlü yaratıklar. güzel yüzleri ve etkileyici sesleri var. gemicileri çılgına çevirirler. gemileri parçalanan gemiciler sirenlere yem olur. büyücü kirke odysseus'u siren kayalıklarından geçmemesi için uyarır, odysseus onu dinlemez, kendini gemisinin direklerine sıkı sıkıya bağlatır, tayfalarının kulaklarını balmumuyla tıkatır, sesleri tek duyan olarak tabii çılgına döner, ama tayfa onun duralım, kalalım emrini duyamaz, olağan tempolarıyla kayalıklardan süzülür geçerler.

    foça'da akdeniz fokunu koruma projesi yürümektedir. fotokapanlarla bireylerin tanımlanması ve izlemi sürdürülmekte.

    anadolu'da perslere ait tek anıt mezar halkın "taş kule" dediği yapı olup, bağarası - foça arasındaki yol üstündeymiş. dikdörtgen planlı piramidal çatılı, kaya oyulmasıyla oluşturulmuş.

    çapkınoğlu konağı kozbeyli* köyünde restore edilmiş eski bir rum meyhanesiymiş. zamanında felekten gece çalmaya gelinen, üç rum garson/konsomatris/sermaye kız çalıştırılan, türkçe ve rumca izmir şarkıları çalınan, konukların geceleyebildiği bir mekanmış. köy ise esas saruhanoğulları beyliği zamanında kurulmuş bir türk köyü, içinde rum mahallesi var.

    osmanlı imparatorluğu, zamanında kara anadolusunda ne kadar çıkıntı hırsız, katil, sapık vs varsa bunları ege adalarına sürmüş. sonra devran dönüp türkiye yunanistan mübadelesi olunca adalardan hep bunların çocukları, torunları foça'ya gelmiş. laf aramızda, bu yüzden foça'nın delisi de meşhurmuş artık. foça'da çok deli nüfusumuz varmış (ayrıca zeka gerileri olmalı). [öte yandan ensest nedeniyle delisi ve sakatı fazla diye duyduğum başlıca yerler van, bartın, çanakkale.]

    nüfus mübadelesinde foça'ya en çok midilli ve girit başta ege adalarından ve kavala'dan insan gelmiş. foça'da bol kavala kurabiyesi bulursunuz. yunanistan'da ise gidenler galiba nea phokaia'yı kurmuşlar. gidenler yanlarında sanatlarını da götürmüşler, gelenler ağırlıkla balıkçılar. o bakımdan foça 60-70 yıl duraklamış; tarım, bağcılık ve şarapçılık (ör. dahadur'un anlattığı foça karası) yeniden canlandırmaya çalışılıyor.

    (bkz: phokis/@ibisile)
    (bkz: phokaia)
    (bkz: foçalılar)
    (bkz: ayolis)
    (bkz: fok), akdeniz foku/@ibisile
    (bkz: gediz deltası/@ibisile)
    (bkz: ali stair), alistair grimason
    (bkz: siren/@ibisile), sirenler/@ibisile
    (bkz: özlem ve yaz foça dörtlükleri)
    (bkz: foça karası/@dahadur)
303 entry daha
hesabın var mı? giriş yap