güneş tanrısı

• cesitli halkların yüzyıllardır süregelen mitolojilerinde, yahut dini inanclarında yer edinmis tanrı. günes tanrıları mitoloji hiyerarsisinde genelde^* bas tanrı olarak kurgulanmıslardır.
  
  kimi uygarlıkların günes tanrıları^* su sekilde sıralanabilir (aklıma geldigi kadarıyla);
  apollon, ra, quetzalcoatl, utu samas, phoebe(ki apollonun annesidir eski roma mitolojisinde), inti, sivini ve ayrıca elbette ki arien.
• gunese tapan uygarliklarda altina diger kiymetli tas ve metallere nazaran, ayri bi onem verilir.
• zerduslukte onemli bir yer tutar gunes tanri "ahura mazda". tek peygamber ve avatari olarak dusunulen mithra ve kotulugun tarafinda ahriman bulunmaktadir.
  ayni zamanda konsept olarak tanri sembolizasyonu olarak en onemli konseptlerden biridir.
• hele hele bir diye de başlarsa, hiç bir satır veya sütunun derdine çare olmayan kebap bulmaca sorusu...
• (bkz: helios)
• "oldukça doğruya yakın bir şekilde denmiştir ki, ışıklı küreler donuk kürelerden çektikleri sızıntılarla karınlarını doyurur, donuk kürelerin besini de ışıklı kürelerin sürekli olarak gönderdiği ateşli parçalar akışıdır; güneş'in her gün yayılıyormuş ve kararıyormuş gibi görünen lekeleri ise, kendine çektiği ve hacmi giderek büyüyen kaba buhar yığınından başka bir şey değildir; yüzeyinden yükseliyormuş gibi görünen bu dumanlar, tersine çökmektedir; en sonunda o kadar çok çeşitli madde soğuracak ki, descartes'ın iddia ettiği gibi yalnız bunlarla örtünüp kalmayacak, hatta bunlar tamamen içine işleyecek. işte o zaman, yaşaması demek olan ışık halinden, onun için gerçek bir ölüm diyebileceğimiz donukluk haline geçerek sönecek, neredeyse ölecek. nitekim sülük de kan içerek ölür." jean-baptiste robinet, de la nature, 1766
  
  görülüyor ki sindirim sezgisi hüküm sürmektedir, güneş kral çok yemekten ölecek.
• (bkz: mayalar için)
  tikal'da, guatemala ormanlarında bir tapınak vardır, en büyük amerika medeniyeti mayaların, en büyük şehir devletinin, en büyük güneş kralı tarafından inşa edilmiştir. adı jasaw chan k'awiil idi.80'li yaşlarına kadar yaşadı, ve ms 720 yılında bu anıta gömüldü. ve maya yazıtlarına göre eşine derin bir aşk duyuyormuş. bu yüzden, eşinin şerefine kendininkinin karşısına bir tapınak inşa etti. her ilkbahar ve sonbaharda, tam ekinoks zamanında(21 mart-23 eylül), güneş kralın tapınağının arkasından doğar, ve gölgesi mükemmel bir şekilde eşinin tapınağını kaplar. ve güneş eşinin tapınağının arkasından batarken, gölgesi kralın tapınağını tamamen kaplayacak şekilde inşa edilmiştir.ölümlerinden 1300 yıl sonra bile, bu iki sevgili hâlâ mezarlarından birbirlerine dokunmaktadırlar.
  -ın the jungles of guatemala, in tikal, stands a temple. ıt was built by the grandest sun king, of the grandest city-state, of the grandest civilization of the americas, the mayas. his name was jasaw chan k'awiil. he stood over six feet tall. he lived into his 80s, and he was buried beneath this monument in 720 ad. and mayan inscriptions proclaim that he was deeply in love with his wife. so, he built a temple in her honor, facing his. and every spring and autumn, exactly at the equinox, the sun rises behind his temple, and perfectly bathes her temple with his shadow. and as the sun sets behind her temple in the afternoon, it perfectly bathes his temple with her shadow. after 1,300 years, these two lovers still touch and kiss from their tomb.
• "yükseliş genellikle bir merdivenle temsil edilirdi; mısır'da ölünün ka'sı için cenaze hediyesi olan küçük bir merdivenle. gezegenlerin yedi katmanından yükseliş fikri ruhun, vücuda geldiği güneş-tanrısına dönüşünü sembolize eder; örneğin firmicus maternus'tan bildiğimiz gibi." carl gustav jung - rüyalar
  
  (bkz: hyperion/@ibisile), helios
• mezopotamya'da, sümerce adı utu, akadça adı ise şamaş olan güneş tanrısı şafak vakti gökyüzünün kapılarını açar, gök boyunca bir günlük gezintiye çıkar ve akşam olduğunda ufkun batısındaki kapılardan gökyüzünün içine girerdi. inanışa göre, utu yaydığı ışık ile insanlığın yaşamını aydınlatır, bitkilerin büyümesini sağlar ve ısı verirdi. ayrıca güneşin gökte katettiği yol boyunca her şeyi görmesi nedeniyle, doğruluğun ve adaletin tanrısı olarak da tapınım görmüştür. güneş'in "insanlığın çobanı" olduğu kavramı mezopotamya'ya aittir. her şeyi gören, dünyevi meseleler ve diğer tanrılar hakkında en çok bilgiye sahip olan güneş tanrısıdır. bu sebeple duaların büyük kısmı güneş tanrısına yönelik olmuştur. hititler'in appu miti'nde "dürüst insanları her zaman temize çıkaran ve kötüleri ağaç gibi kökünden budayan" bir tanrıdan bahsedilmektedir. bu tanrı mezopotamya'daki utu ile eşdeğer olan güneş tanrıçası arinna 'dır. dişi güneş tanrıçası kavramı hatti kültüründen hititler'e geçmiştir.
• çöl kavimlerinde güneş tanrı şeytanlaştırılır.
  hatta yazın gökte beliren ejderha(artık bölgeye göre hangisi beliriyorsa), draco,hydra takımyıldızları ile beraber kuraklık getiren olarak görülür.
  bu kavimlerde asıl tanrı ay tanrısıdır.(sin mesela,sinagog, yasin...)
  güneş tanrılar ölür,dirilir , ama en önemlisi dünyaya gelir.
  jesus, 'sun' olduğu için dünyaya gelmiş, ölmüş,dirilmiş, gökyüzüne gitmiştir.
  bazı şii mezheplerinde hz. ali de bu durumdadır.
  bir de güneş tanrıların neden dünyayı ziyaret ettiği konusu vardı. o da teolojik olarak çok derin bir konuydu ama unuttum :)
  hatırlayan varsa yeşil lütfen.