ilk türk filmi

• fuat uzkınay tarafından ayasrafonos'taki rus abidesinin yıkılışı (1914)adlı belge filmidir.
• cihan harbi'nde rusya'ya harp ilan edilmesiyle birlik, şimdiki yeşilköy'deki, 1876-77 rus savaşının anısına dikilmiş anıtın yıkımını belgeleyen 150 metrelik film: ali fuat uzkınay/ayastefanos'taki rus abidesinin yıkılışı..
• bu filmin varolup olmadigi pek belli degildir aslinda.yapilan arastirmalarda filme rastlanmamistir.
  ayrica bu anitin bazi kaynaklarca ; yikimina izin verilmedigi icin gece gec saatlerde bir grup milliyetci tarafindan yikildigi,bazilarinca da ilk birkac denemede yikilamadigindan deniz destekli
  bir askeri guz tarafindan yikildigi belirtilir.
  "uzkinay bu filmi ya amator oldugundan cekememistir,ya hic cekmemistir yada cektigi film yokolmustur" diye bir teorisi vardir yazar burcak evren in.
• ilk turk filminin,makedon iki kardes tarafindan bir osmanli padisahinin makedonyaya gelisinin
  goruntelenmesi oldugunu savunanlar da vardir.
• (bkz: ilk renkli turk filmi)
• komik ama gerçek olan bir durumdur.aysel bataklı damın kızı. yönetmeni ise muhsin ertuğrul'dur.
• (bkz: ilk kürt filmi)
• nurullah tilgen ilk turk filminin ayestafanos oldugunu kaydederken nijat özön bu filmle ilgili bir fotografin dahi bulunamadıgini iddia eder. filmin merkez ordu dairesinde saklanıyor olusu ya da boyle varsayilmasi bu karmasanin musebbiplerinden olabilir. konuya iliskin daha ayrintili bilgilere ankarali turk film arastirmacilarinin calismalarinda rastlanabilir. bazi iddialarin aksine aysel batakli damin kizi muhsin ertugrul’un dahi ilk filmi degildir. onun ilk filmi ise istanbul da bir facia-i ask tir.
• ilk konulu türk filmleri "pençe" "casus" ve "alemdar vak'ası" adlı 1917 yılı yapımı filmlerdir.
  birinci dünya savaşı'nın tüm şiddeti ile devam ettiği o günlerde avrupa’dan konulu film getirmek çok zorlaşmış, istanbul’un sınırlı sayıdaki sinemaları zor durumda kalmıştı. o sıralar yirmili yaşlarının başında askerlik görevini yapmakta olan genç karikatürist süleyman sedat müdafa i milliye cemiyetine bu soruna çözüm bulmayı önerdi. genç yaşında şöhreti yakalamış bu karikatüristin teklifini kabul eden cemiyet divanyolu’ndaki merkezinin altındaki iptidai stüdyoları bu işe tahsis etmişti. stüdyo iptidai ama oyuncular devrin parlak yıldızlarıydı: burhaneddin tepsi, raşid rıza, eliza benemeciyan, nureddin şefkati, muvahhid... ve ilk konulu türk filmleri çekildi.
  böylelikle osmanlı imparatorluğunun ilk konulu film yönetmeni daha sonraki yıllarda hürriyet gazetesi'nin kurucusu ünlü gazete patronu sedat simavi olmuştu.
  bu filmlerden “pençe” ve “casus” mehmet rauf’ un oyunundan adapteydi. fransız tiyatrosu ile alemdar sinemasında gösterildi. alemdar vak’ası ise ikinci mahmut dönemindeki yeniçeri ayaklanmasını ve sadrazam alemdar mustafa paşa’ nın katlini anlatıyordu. gösterime giremeden savaşın sonu gelmiş ve müdafa i milliye cemiyeti malları ile birlikte önce hazineye intikal etmiş sonra da akıbeti meçhul kalmıştır.
  
  kaynak:irem barutçu'nun simavi ailesi adlı kitabı.
• bazı söylencelere göre yapımcısı manaki kardes¸ler olan filmdir. manaki kardes¸ler osmanlı topraklarındaki ilk filmi yapmıs¸larsa da kendilerinin vlak kökenli olmaları nedeniyle resmi türk söylemleri bunun ilk türk filmiolarak kabulunu engellemektedir ayrica kabul edilse ne olur, bugun butun ulkeler ulusal sinemalarinin baslangicini ilk film gosterimlerine dayandirirlar sonucta aygit (bkz: sinematograf) fransizlarin elinden cikmadir, ilk filmleri onlar cekip (bkz: lumiere kardesler) cekip onlar (bkz: pathe) dunyaya dagitmistir. hem zaten ayestefanos abidesinin ne mevcut bir kopyasi ne de cekildigine dair resmi bir dokumani hala bulunamamistir, ilk turk filmini aramak pek beyhude bir cabadir..