insan merkezcilik

• ego merkezcilik olarak da adlandırılır. insanı evrenin merkezinde gören bu anlayış kopernik devriminin kant tarafından yorumlanması ile temellenmiştir. kant, zihin dışında nesnelerin ne olduğunu bilemeyiz der. dolayısıyla nesnelerin ne olduğu artık önemli değil asıl önemli olan zihnin nesnelere yüklediği anlamdır. bu şekilde insan artık evrenin merkezindedir.
  
  insan merkezciliği insanın çevresi ile ilişkisini etkilemiştir. düşünme yetisi olmadığına inanılan bitki ve hayvanlar güneşin etrafında dönen secondaire öneme sahip varlıklara dönüşmüştür. bunların bir zihinsel yaşamı olmaması sebebiyle bir ahlâk anlayışının konusu olamazlar. dolayısıyla bunlara yapılacak her eylemin ahlâki bir yargılamaya tabi olamaz. bunlar insan için araç ve yarar olarak kullanabilirler.
  
  bu felsefi düşünceyi uzun dönem etkilemiştir. bu düşünüş tarzı öncelikle ekolojistler tarafından tartışma konusu edilmiştir. ekolojistler insanı üstün bir varlık olarak görmek yerine doğadaki diğer canlılarla eşit seviyede görmeyi seçmişlerdir. bu eleştiri felsefi düşünceler tarihinde bir devrim olarak da yorumlanabilir.
  
  bugün aç bir insanla mı aç bir köpekle mi yemeğini paylaşırsın tarzı sorulara verilecek cevaplar genellikle bellidir. çoğunluk insanla yemek paylaşılır. bu da basit bir ahlâkî tutum değil. yüzyıllarca felsefe içinde hâkim olan insan merkezci anlayışın ahlâk içine ilmik ilmik işlenmesidir.