matsuo başo

• haiku'nun babasi olarak bilinir...
• meraklısı için varlık şiir yayınlarında, oruç aruoba tarafından derlenip çevirisi yapılmış haikuları vardır
• asıl adı matsuo munefusa olan başo, haiku şairlerinin en büyüğü sayılır. 17 heceden oluşan haiku'yu biçim ve anlam yönünden zenginleştirmiş, zen budizm ruhuyla yoğurarak sanatsal bir tür haline getirmiştir. başo'nun şiirini tanımlamak için sık sık, "yaşlı, solgun ve göze batmayan şeylere duyulan sevgi" anlamına gelen "sabi" terimi kullanılır.
  
  başo, çağının genel görkemine ters düşecek biçimde azla yetinen, dünya nimetlerinden uzak duran, yalın bir insan olarak kaldı. olanak buldukça toplumun dışına çıkıyor, fukagava'daki muz ağacı yapraklarından yapılma kulübesine (başo-an) çekiliyordu. takma adını da buradan almıştır.
  
  bozup sessizliğini
  durgun gölcüğün
  daldı suya kurbağa-
  derinden bir ses
• 1644 yılında kyoto yakınlarındaki ueno da dogru.kucuk yasta,bolgenin efendinailesinin oglu todo yositada nın hizmetine verildi.bu iliski, aslinda iki gencin bilrikte egitilmesi temeline dayali bir dostluktu; zamanın soylu ugrasısı haikai uzerine yogunlastılar; siir yazmaya basladilar. yositada genc yasta ölünce, başo dostunun mezar yazıtını yazıp ueno dan kacti.
  1666 da kyoto'ya,1672'de bir kultur merkezi olmaya baslayan edo'ya goc etti. başo'da karar kılana dek 15 kadar degisik mahlas kullanan şair,kısa zamanda olaganustu bir etkiye sahip olan ustalıgıyla cevresine ögrenciler topladi.bu ogrencilerden sampu, sumida nehri kıyısına "buyuk usta" icin bir klube yaptı.1682 deki buyk yangında kulubesi yandıktan sonra başo, bir gezgindi artik.
  1694 yılında osaka' da olen başodan gunumuze toplam 1000 kadar haiku kaldı.
  
  (bkz: alinti)
• derlenmesini ve cevirisini oruc aruobanin yaptıgı bir haiku kitabı olan japon sairi.
  (bkz: başo)
• ne dinginlik ya
  kayalari deliyor
  cekirge sesi
• (bkz: matsuo kinsaku)
• matsuo başo'nun kurbağalı hay kayının sami akalın çevirisi ("japon şiiri - tarih ve antoloji", varlık yayınevi, 1962):
  
  bir köhne havuz işte
  ve havuzun içine
  kurbağanın dalışından çıkan ses.
• matsuo başo'yu anlamak için önemli bir kaynak: "kuzeye giden ince yol ve diğer gezi notları" - matsuo başô (yky, 1994; çev.: coşkun yerli) kurbağalı şiir bu kez şöyle çevrilmiş:
  
  bozup sessizliğini
  durgun gölcüğün,
  daldı suya kurbağa-
  derinden bir ses.
• haiku üstadıdır. adam bir kuru yaprağa nasıl dönüşmüş, okuyorum okuyorum çözemiyorum... mükemmel bir gözlem gücü!