sırp cumhuriyeti ^*

• bosna hersek devletini oluşturan iki siyasi birimden biri.
  diğeri ise bosna hersek federasyonu'dur.
  
  republika srpska, "sırp cumhuriyeti" anlamına gelmekle beraber, bağımsız bir devlet olan sırbistan değildir. republika srpska, bosnalı sırplar'ın savaş ile elde ettikleri ve etnik ve kültürel açıdan temizlik (!?) gerçekleştirdikleri bosna hersek toprağıdır. fiili başkenti banja luka'dır.
  
  bağımsız devlet olan sırbistan'ın adı ise republika srbija'dır.
• kosova'nın statüsüne ilişkin yeni uluslararası metinlerin ileri sürülmeye başlandığı şu günlerde, "o halde biz de bağımsızlık isteriz" demeye başlamış bulunan siyasi birim veya bölge.
  
  nitekim, bosna hersek'in bir parçası olan bu bölgenin, kosova'nın bağımsızlığı karşısında sırbistan'a bir ödün olarak verilmesi kuvvetle muhtemeldir. büyük ihtimalle önce bağımsız olacak, sonra da sırbistan'a bağlanacaktır. böylelikle, zaten fiilen ellerinden gitmiş olan kosova'nın bağımsızlığına sırplar seslerini çıkartmayacaklardır.
  
  tabii öyle ya da böyle bosna hersek'in yarı yarıya toprak kaybetmesi anlamına gelen tüm bu süreç, balkanların yeniden karışması ihtimalini da beraberinde getirmektedir. fakat, konuyu toprak açısından değil de siyasi irade özgürlüğü açısından incelersek, böyle bir ayrılık halinde sırpların bosna hersek'in iç politikasındaki mevcut etkinliğinin tamamen ortadan kalkacağı bir gerçektir.
  
  sırp cumhuriyeti'nin bağımsızlığı veya sırbistan'a bağlanması, büyük ihtimalle yeni sınır müzakerelerini de gerektirir. aksi takdirde, sırbistan'ın sınırının saraybosna'nın dış mahallelerinden geçtiği bir yapı ortaya çıkar. (evet, bu balkanlarda ortalığın karışması için buluttaki neme bile gerek yoktur. bulutun varlığı bile karışıklığa yeterlidir.)
  
  işte tüm bu projeksiyon, ekşi sözlük'ten tarihe düştüğüm nottur. umarım muhtemel karışıklıklar konusunda yanılırım ve umarım boşnaklar az toprak kaybederler.
  
  geçici madde 1: bu entry'nin yalnızca son cümlesi objektif değil, hissidir. bu durum diğer bölümlere halel getirmez.
• srebrenica'nın içinde bulunduğu entite. vahşet, kan ve soykırım üstüne kurulmuştur.
• de facto başkenti olan banya luka'da rivayete göre 9 kadına 1 erkek düşmekteymiş. bunu diyen banya lukalı bağyan arkadaş ülkesinin adını "bosnia" olarak söylemekteydi, bosna hersek diyince düzelterekten. böyle karışık karışık işler.
• kısaca rs (republika srpska) diye de geçen, bosna hersek'e yapılan nato müdahalesiyle oluşturulan iki entiteden biri.
  
  bosna hersek 1992'de bağımsızlığını ilan ettiğinde yugoslavya ordusunun ve özellikle bosnalı sırplar'ın saldırılarına uğrayan bosna'da üç yıl devam eden iç savaş sonunda, 14 aralık 1995'te abd'nin sert tavrı sonucu dayton barış antlaşması imzalandı ve bosna hersek, sınırları içinde yaşayan üç halkın çoğunlukta olduğu yerlere göre iki bölgeye ayrıldı. buna göre bosnalılar ve hırvatlar birlikte ortak bir yönetim kurarken (fbih) , bosnalı sırplar da çoğunlukta oldukları yerlerde kendi yönetimlerini kurdular (rs). bu iki entite arasındaki sınırın ise nato gücü tarafından korunacağı kararı alındı.
• kosova'nın bağımsızlığından alınan ilhamla bu entite'nin bağımsızlığı tartışılmıştı, halen de çözülmüş bir mesele değildir. boşnaklar'ın ayrılma ihtimaline karşı kullandıkları argüman da çok boş değildir zira; sırp cumhuriyeti'nin soykırım ve etnik temizlik üstüne kurulu olduğunu ve tasfiye edilip, tam manasıyla birleşik bir bosna-hersek kurulması gerektiğini dillendiriyorlar. fakat bölgede batı'nın kurduğu denge ikisine de pek izin vermeyecekmiş gibi duruyor. sırbistan artık kesinlikle böyle bir tasfiyeye göz yummaz, ayrıca bugünkü hırvatistan'ın bazı bölgeleri de etnik olarak sırplardan temizlenmiş, aynı kriter oraya da mı uygulanacak? bağımsızlık, sırbistan'la birleşmenin önünü açacağı ve bölgede güç dengesini kaydıracağı için çok tehlikeli, arnavutluk-kosova birleşmesine de zemin hazırlar.
  zannediyorum bosna'nın bu entitenin varlığı yüzünden içinde bulunduğu kırılgan devlet^* durumu sırbistan ab üyesi olana kadar, güç dengesini yıpratmamak için devam ettirilecek.
• iki parça halinde bulunan entite. bu iki parçanın tam birleştiği nokta brcko olup, brcko ilçesi, sırp cumhuriyetin ve boşnak-hırvat federasyonun kesişme noktasında tarafsız bir geçiş bölgesi niteliği taşır.
  
  ayrıca sırp cumhuriyetinin, sırbistanla çok yakın ilişkileri vardır (tahmin edilebileceği üzere), mesela sırp cumhuriyeti vatandaşları çifte vatandaşlık hakkına sahiptir bir çoğu bosna hersek vatandaşlığı yanında sırbistan vatandaşlığına haizdirler.
• bosna-hersek'i oluşturan iki özerk cumhuriyetten biridir. resmi başkenti saraybosna, fiili başkenti banyaluka'dır. bağımsız bir devlet olan sırbistan ile karıştırılmamalıdır. bu konuda bir yazı için; http://politikaakademisi.org/…kte-bahar-baska-olur/
• sınırları içerisinde çetnik selamı veren siyasilerin boy boy afişleri günümüzde dahi görülebilmektedir.
• sırbistan ya da karadağ'dan bosna hersek'e giriş yaptığınızda sınır kapısında pasaport kontrolünüzü yapan bosna hersek polis üniforması içindeki polisler aslında bu birimin sırp polisleridir ve bir kısmı oldukça ırkçı olabilmektedir. karadağ'ın nikşiç şehrinden bosna hersek'in foca şehrine geçişimiz sırasında sınır kapısındaki sırp kökenli bosna hersek polisleri pasaportlarımızı inceleyip kendi aralarında bir şeyler konuştuktan sonra hepimizi araçtan indirdi. bagajı açmamı istediler ve ne kadar valiz çanta varsa hepsini yere indirttiler. sonra da tüm çantaları açtırıp içlerindeki poşetlere ufak paketlere kadar baktılar. arkasından aracı aramaya başladılar, bagaj döşemesinin altına baktılar. bana motor kapağını açtırdı bir tanesi, nereye bakacağını da bilmiyor lavuk, elindeki fenerle bir iki kere motorun sağına soluna tıkladı, lastik contaları eliyle yokladı. aracın altını aynayla ararken de aynayı araçla zemin arasında sıkıştırdı onu bile beceremedi gerzekler. ulan bir işe kalkışıyorsunuz onu doğru dürüst yapın bari. ama en saçması ise bana tekrar sürücü koltuğuna oturup açık olan sol ön camı kapatmamı söylemeleri oldu. söylemek dediysem bir tanesi bile ingilizce bilmiyordu kırzoların, el kol hareketleriyle maymun gibi anlattılar bunu. sağ ön koltukta oturan arkadaşıma ise sağ ön camı işaret edip yine saçma el kol hareketleri yaptılar. cam zaten kapalı, biz camın kapalı olduğunu söyledik ama sonradan çözdük olayı, sağ camı açmamızı istiyorlarmış. buraya kadar yaptırdıklarına anlam verebildik de, işte bunu hangi akla hizmet yaptırdılar onu gerçekten çözemedik. sınırda polis kontrolü rutin bir uygulamadır ancak bu ırkçı pisliklerin bize yaptığı arama tamamen türk oluşumuzdan kaynaklandı.