• swf diye olarak da bilinen ve bir devletin sahip oldugu tahvil, hisse senedi vesair finansal araclardan olusan fon cesidi. daha cok milli tasarruflari degerlendirme yontemi olarak kullanilmakta olup, merkez bankasi rezervleri swf sayilmamaktadir.

    tabii boylesi bir fonun sahibi olacak devletimizin dis borcu sifira giderken, butcesinin de fazla vermesi gerekmektedir. kulaklarindan fiskiran paralari likit olarak tutmak manasiz olacagindan, ulkeler bunlari cesitli yatirim araclarinda degerlendirmektedir. paralar isvicre bankalarinda yatarken bir sorun yaratmamakta, ancak bu fonlar diger ulkelerde stratejik onemi haiz sirketleri satin almaya baslayinca zurna da zirt demektedir. dogal olarak, hicbir ulke telekom hizmetlerinin veya enerji dagitiminin yabanci bir ulkenin kontrolundeki fon tarafindan satin alinmasini istemez (yoksa isteyebilir mi?). 2015'te 12 trilyon dolara ulasmasi beklenen ve hedge fonlari katlamis olan swf'lerin, girdigi/ciktigi ulkelerde soros-vari finansal krizler cikarmaya aday oldugunu goz onune alirsak, daha seffaf bir duzenlemeye ihtiyac duyduklari soylenebilir.

    tabi swf'lerin bir tehdit olarak algilanmaya baslanmasi, abd'nin ve birtakim ab ulkelerinin elden ayaktan dusmeye basladigi, velakin rusya ve cin'in cil cil dolarlari biriktirip, mesela, blackstone'u satin aldigi donemlere rastgelmektedir ki, pek manidardir.
  • 2007 abd mortgage krizinde zarar yazmis (merrill lynch, ubs, citigroup, morgan stanley gibi) buyuk wall street bankalarinin zayiflamis bilancolarina taze sermaye koymaya baslamis yatirim fonlaridir. bu sermaye yatirimlari daha cok, gorece yuksek kupon oranli (%9-%11), hisse senedine cevrilebilir tahvil ihraclariyla (convertible bond) gerceklestiriliyor.

    birlesik arap emirlikleri (abu dhabi investment authority), singapur (temasek, gic), cin (china investment corporation) ve suudi arabistan'in olusturduklari egemen fonlar bu girisimlerde aktif rol oynuyorlar.
  • economist'e göre 2006 sonunda toplam büyüklükleri 2,5 trilyon dolara ulaşmış fonlar.karşılaştırma bakımından hedge fonların toplam büyüklüğünün 1,6 trilyon dolar olduğu tahmin edilmekte.
  • türkiye örneğinde uygulanması pek muhtemel olmayan bir fondur.

    neden uygulanamaz?

    1)dünyadaki örneklerinden görüldüğü gibi bu fonların amacı cari fazla veren ülkelerin dolarizasyon tuzağına düşmelerini engellemektir. petrol geliri ile cari fazla veren bir körfez ülkesi elinde oluk oluk usd tutacağına gider kendi ülkesindeki şirketlerin ve devletin kendisinin tahvil ve hisse senetlerine yatırım yapar. peki türkiye cari fazla veriyor mu? hayır. türkiye ne zaman cari fazla verir bu yöntem o zaman kullanılabilir hale gelir.

    2)bu tür fonun birincil amacı piyasaya gerektiğinde müdahale etmek olmamalıdır. türkiye gibi sığ bir piyasada bu fonu oluşturduğunuzda karşınızdaki özellikle yabancı fonlara satış için kolaylık vermiş olursunuz.(nasılsa büyük türkiye fonu mal alıyor, mal satarken blok emirlerle malı ucuza satacağımıza devlete kitleriz, aynı mantık tcmb'nin döviz satım ihalelerinde de geçerlidir mesela.)

    3)büyük türkiye fonu için işsizlik sigortasından bekleyen paraların kullanılması ifade ediliyor. iyi de be yavrum, o para ülke resesyona girerse işsizlik oranları yükseldiğinde kullanılacak bir nevi sigortan. işsizlik fonundaki paralarla yüksek fiyatlardan hisse senedi, tahvil alıp, yarın öbür gün işsizler çoğaldığında zaten dip seviyedeki fiyatlardan hisse senedi ve tahvilleri satıp işsizlerin parasını nasıl ödeyeceksiniz?

    ekonominin coşkudan sorumlu kanadı, sağdan soldan bir şeyler duyup, bunu uygulamaya çok meraklı. dediğim gibi, cari fazla verilmediği ve tasarruf oranı yükselmediği sürece böyle bir hamle yapmak pek mantıklı olmaz.
hesabın var mı? giriş yap