boshin savaşı

• 1868'den 1869'a kadar süren japon iç savaşıdır.
  
  tokugawa shogunluğu yönetimindeki japonya'nın batı etkisi ile yaşadığı değişimden memnun olmayan asiller ve genç samurai'ler tarafından başlatılmıştır.
• modern japonya'nın temellerinin atıldığı savaş.
  
  24 mart 1860’da, shogunun baş danışmanı ii naosuke, mito bölgesinde yaşayan yabancı karşıtı on yedi genç isyancı samuray tarafından edo kalesi’nin sakuradamon kapısı önünde suikaste kurban gitti. abd ile yapılmış dostluk ve ticaret antlaşması üzerindeki en etkili japon politikacı olan ii, japonya’nın batıya açılmasını sıkı bir şekilde destekliyordu ve karşı çıkan herkesi ansei yasası kapsamında hükümetten attırmıştı. ii naosuke’nin suikaste uğraması, ülke çapında imparator yanlısı anti-shogun hareketlerinin önünü açtı. ironik olarak mito bölgesi, owari ve kishu bölgeleriyle birlikte, shogun olabilme hakkına sahip tokugawa ailesi üyelerinin yaşadığı ve dolayısıyla shoguna en sadık olan üç bölgeden biriydi.
  
  1866 yılında, choshu‘da gerçekleştirilen küçük çaplı bir darbe sonrası shogun karşıtlarının yönetimi ele geçirmesiyle, shogun, choshu’daki bu isyanı bastıracak bir sefer düzenleyeceğini duyurdu. bunun üzerine imparatorluğa sadık satsuma, choshu ve tosa hanlıkları shogunluğa direnme amacıyla bir araya geldiler. shogunluğu yıkmak için mevcut monark imparator komei‘in de desteklediği sonno joi (imparatoru yücelt, barbarları kov) düşüncesi altında birleşen samuraylar, shogunun imparatorluğun gücünü gasp etmesine karşı çeşitli eylemlerde bulunmaya başladılar ve choshu seferini de kolaylıkla püskürttüler.
  
  imparator komei’nin ardından shogun tokugawa iemochi de öldüğünde, yerine tokugawa yoshinobu on beşinci shogun olarak geçti. shogunluk döneminin tamamını kyoto’da geçirmiş ve ölene dek edo’ya ayak dahi basmamış tek shogun olan yoshinobu, shogun pozisyonuna yükseldikten sonra, otoritesini kaybetmeye başlamış olan shogunluğu sağlamlaştırmak için köklü değişiklikler yaptı. özellikle ikinci fransa imparatorluğu‘nun desteği ve léonce verny‘nin gözetimi altında yokosuka cephaneliği kurularak shogunluk orduları modernize edildi. aynı zamanda ruslar, ingilizler ve amerikalılardan da askerî destek alan tokugawa shogunluğu, kaybetmiş olduğu prestiji kısa sürede tekrar kazandı.
  
  1867’nin kasım ayında, barışçıl tosa’ya kıyasla daha radikal olan satsuma ve choshu hanlıkları satcho ittifakı‘nı kurdular. yeni hükümdar imparator meiji‘nin imzası taşıyan sahte bir emir çıkartarak, tokugawa ieyasu’nun reenkarnasyonu olarak görülmeye başlanacak kadar güçlenen yoshinobu’nun öldürülmesini meşrulaştırmaya kalkmış olsalar da, hemen öncesinde tosa hanlığı derebeyi yamanouchi toyonori shoguna bir mektup yazdı ve pozisyonundan feragat etmesini, bunun yerine imparatorluğa bağlı çeşitli hanlıklardan oluşturulacak yeni bir ordunun başına geçmesini önerdi. bu mektuba olumlu cevap veren tokugawa yoshinobu, gerçekten de on gün sonra shogunluğu lağvetti ve mutlak otoriteyi bütünüyle imparatora geri vererek kyoto’dan osaka’ya taşındı. böylece 1192 yılında minamoto no yoritomo ile başlamış shogunlar dönemi altı yüz yetmiş beş yılın ardından son buldu.
  
  halbuki satcho ittifakı, yoshinobu’nun yönettiği bir ordu fikrine sıcak bakmıyordu. yeniden sahte bir emir hazırlayarak yoshinobu’ya karşı boshin savaşı‘nı açtılar ve büyük bir orduyla kyoto’ya hareket ettiler. imparatorluk yönetimi ile yapılan bir toplantı sonucunda, suç unsuru teşkil edecek herhangi bir şey yapmış olmamasına rağmen yoshinobu’nun tüm yetkileri feshedildi ve topraklarına el konuldu. bu karara karşı çıkan yoshinobu, bir itiraz mektubu yazarak aizu ve kuwana gibi shogun yanlısı hanlıklardan oluşturduğu bir orduyla kyoto’ya geldi. şehre girmesine izin verilmeyerek kyoto’nun girişinde satcho ordusunun saldırısına uğrayan yoshinobu, sayıca daha fazla askere sahip olmasına rağmen savaşın ortasında ordusunu terk etti ve edo’ya kaçtı. gönüllü olarak ev hapsine girerek imparatorluğa boyun eğdiğini belirtti. tokugawa ailesinin akrabalarından olan tayasu kamenosuke evlat edinilip, yoshinobu yerine tokugawa ailesinin başına getirildiğinde ise bir barış antlaşması imzalandı ve 11 nisan günü edo kalesi tamamen imparatorluk ordusuna teslim edildi. yoshinobu da yanına adı artık tokugawa iesato olan tayasu kamenosuke’yi alarak, yüzyıllar önce tokugawa ieyasu’nun da inzivaya çekilmiş olduğu shizuoka‘ya taşındı. iesato, shizuoka hanlığı derebeyi oldu ama birkaç yıl sonra hanlık sistemi kaldırıldığı için bu ünvanını kaybetti.
• japonya’da iktidarda bulunan tokugawa şogunluğu ile iktidarın imparatorluk hanedanına dönmesini isteyenler arasında yaşanan iç savaşdır.
  
  imparatorluk hanedanının yanında choshu, satsuma gibi modernleşmiş silah gücüne sahip birliklere karşı shogunların tarafında aizu, takamatsu, shinsengumi gibi japonyanın geleneklerine sadık samuraylar bulunmaktaydı.
  
  japonyada bazı klanlarının batılılarla ilişkileri imparator meijinin dikkatini çeker ve imparatoru etkilemeyi başarır. tokugawa shogunluğu durumun farkına varır iktidardan çekilir. shogunluk imparatordan yeni kurulacak japonya için kendilerine bi pozisyon verilmesini beklerken imparatorluk yandaşları shogunluğa ve samuray kültürüne karşı savaş açılmasını ister ve edoda savaş patlak verir. shogunluk varlıklarının tehlikele olduğunu anlayınca imparatorun kalesi olam kyotoya saldırırlar. imparatorluk saldırıyı püskürtür ve shogunların kalesi edo (bkz: tokyo) kalesine saldırıda bulunurlar ve edo kalesi düşer. shogunluk edo düşünce teslim olur fakat aizu klanı önderliğinde direniş devam eder. günler ilerledikçe direnişçiler püskürtülür ve imparatorluk samuray kalelerini tek tek ele geçirir. aizu klanı kendi kalelerine kadar çekildikten sonra imparatorluk aizu kalesine saldırır. (bkz: aizu savaşı) kaybedeceklerini anlayan direnişçiler bir grup askerle sendai kalesine kaçıp japonyanın kuzeyinde bulunun hakodateye yeni bir imparatorluk kurmak için yerleşirler (bkz: ezo cumhuriyeti) hakodate savaşında art arda gelen yenilgiler son kaleninde düşmesine sebep olur ve imparatorluk japonya üzerindeki egemenliğini sağlar.