blitzkrieg

• savunma sava$inda hat savunmasindan alan savunmasina geci$ surecinin taarruz uygulamasidir bir baki$ acisindan da. blitzkrieg'a kadar, birinci dunya sava$i da dahil sava$lar aslinda hep klasik $ekillerde ve basamaklarla yapilmi$, stratejik degil taktik harekatlarin toplamindaki ba$arisi cati$malarin ve son tahlilde kaderini belirlemi$tir. bu konsept cephe sava$i olarak bilinir. sava$larin genel hikayesi hep aynidir. klasik bir cephe sava$ini anlatalim once biraz:
  once hava ustunlugu mucadelesi verilip, du$man avci gucu durdurulur. bo$alan gokyuzu bombacilara kalir. asil muhabere hatti ve hatti besleyen lojistik rotalar havadan zayiflatilir. ikmal yollarinin imhasina cali$ilir. (ordular mideleri uzerinde yururler / napoleon bonaparte) bu surec topcular ile sikica desteklenir. isirilacak et, mumkun oldugunca yumu$atilir. hemen ardindan mekanizeler ve piyadeler ile cepheden taarruza gecilirdi. bu cok net bir siradir. savunmadaki generaller genellikle du$man topcu ate$inin yogunla$masi ile taarruzu beklemeye ba$larlardi. yani aslinda yonetilen butun sava$lar degil sadece adi cati$malardir. kafa kafaya iki ordu birbirine girer, sert olan kirar gecerdi. bu ayni zamanda uzun suren sava$lar demektir. cogu zaman bir cephe sava$inda iki du$manin kagit uzerindeki verileri du$unuldugunde kimin kazanacagi kestirilebilirdi. (top sayisi, piyade sayisi, makinali tufek sayisi, tahkimat duzeyi, kullanilabilecek tank sayisi, kullanilabilecek ucak sayisi gibi...)
  blitzkrieg farkli bir yorumdur. du$manin neler olacagini bildigi, cati$ma icin hazirlandigi hatti degi$tirmek veya bunu bir alan haline getirmektir. bu kontrolsuz artan cephe sayisi demektir. yontem kayiplari cok azaltan, kucuk guclerle buyuk gucleri yenme imkani veren bir yakla$imdir. haberle$me ve surat uzerine kuruludur.
  zirhlilar ile du$man hatti geni$ bir alandan degil, dar bir hattan matkapla delinircesine delinir, mekanizelerin surati ile ate$ altinda uzun sure kalmadan cephe gerisine ula$ilirdi. aslen bu zirhli saldiri ile cok buyuk bir kayip vermeyen savunma birlikleri arkaya sizan panzerlerden dolayi urker, tum hazirliklari bo$a cikar, lojistiksiz kalirlardi. bu taktigi osmanlinin hilal taktiginin, cephe delmelisi olarak da gorebilirsiniz. yuzyillar once de ormanlilar suvarileri ile blitzkriegi suvarilari ile yaparlar, ancak atlarin delme ozelligi bulunmadigindan kanatlardan sava$ alanina di$tan penetre ederek arkada birbirlerini gorene kadar ku$atmaya devam ederlerdi. bu ku$atma tamamlanip cember tamamlanana kadar da du$manla kilic kilica hic gelmezlerdi.
  uzeri zimpara ile kapli iki takoz du$unun. zimpara yuzeylerini birbirine surtun, i$te bu cephe sava$idir. ilk eriyen takoz kaybeder. burada zimpara asil muhabere hatti, takoz ise burayi besleyen ordu ve lojistik kanallardir. $imdi de bir takozu bir testere ile kesmeye ba$layin diklemesine. acilan cizgisel yariktan sonra da takozun icinde zimpara kagidina paralel olarak kaydirin testereyi. takozu eritmiyor ama kemiriyorsunuz ve yakinda takoz zimpara kagidi ile beraber du$ecek. i$te bu da blitzkriegdir.
  wehrmacht hemen her kara taarruzunu bu sistem uzerine ve/veya mekanize ustunlugu uzerine kurmu$ ve cok etkili olmu$tur. mekanizeleri hep sava$ alaninin en hizli ve en iyi yonetilen mekanizeleri idi. her tankta, genellikle du$manin pek onemsemedigi geni$ alanli ve guclu telsizler bulunurdu. tank harekatini yoneten general de bizzat tanklarin icinde bulnurdu bazen. mesela rommel hemen her tank sava$i'nda en onde tank'inin ba$inda idi.
  du$man hemen hicbir zaman hatlarini goz acip kapayana dek delip gecen ve arkadan saran, nerede olduklari bile dakika dakika degi$en alman mekanizelerini durdurmayi becerememi$tir. cunku hicbir sava$ araclari, hicbir yakla$imlari, doktrinleri, sert ve hizli bir birimi durdurmak uzere ozelle$memi$ti.
  madem daha once konu$ulmu$. biraz da rusya ve el alamein orneklerinden bahsedelim. el alamein, sava$ sonlarinda, tukenen alman lojistik kabiliyetinin sonucu, rommel'in malzeme ve asker eksiginden kaybedilmi$tir. devamli guclenen ve gayet iyi beslenen monty(general montgomery), alman tarafinda harekat kararinin gecikmesinin de avantajini kullanarak rommel'i yenmi$tir.
  burada hemen $unu da belirtelim, blitzkriegin verimliligi hava ustunlugu ile ciddi $ekilde ilintilidir. el alamein'de hava ustunlugu dramatik $ekilde almanlar aleyhine idi ve bu denge gun gunden bozuluyordu. el alamein uzerinde muttefik hava kuvvetleri ile dengede kalmayi ba$aran rommel, esas onemlisi akdeniz uzerinde hicbir korumaya sahip degildi. gene hava ustunlugu ile ilintili deniz nakliye yollari da muttefiklere cali$iyordu. gecen her hafta monty guclenirken, rommel kan kaybediyordu. aslinda rommel el alamein'i kazansa bile, ilerleyen zamanda gene de imha olacakti. cunku dogru durust benzin ikmali bile yapamiyordu.
  rusya ise daha ziyade ku$atma cemberinin tam olarak kapatilamamasindan ba$arisiz olmu$tur. cember hicbir zaman kapanmadi ve gun gunden eridigi sanilan ku$atilanlar aslinda cok zor $artlar altinda da olsa cemberin di$indan beslenebiliyorlardi. rusya orneginde "camur mevsimi"nin de etkisi buyuktur. burada alman teknolojisi ve sistemi gafil avlanmi$tir. du$man muadillerinden daha guclu ve teknolojik olan alman tanklari cok soguk ve camurlu ortamda hizmet verebilecek $ekilde tasarlanmami$ti. alman ordusu agirliklar bolgesi kurup yerle$tigi her cografyada cok ileri seviye tank bakim hizmetleri verirdi. ileri teknoloji kullanan alman tanklari cok iyiydiler ama sik bozulurlardi. alman kuvvetleri bozulan tanklarini hemen sava$a dondurebilecek ikmal yetenegine sahipti. her mekanize birliginde onlarca teknisyen ve muhendis vardi. bol miktarda yedek parcayi da ekmek su gibi yanlarinda ta$irlardi. rusya'da beceremediler. cunku butun yapinin tasarlandigi $artlar rusya'daki $artlar degildi.
  ww2'de muttefiklerin biraz da olsa blitzkrieg'e kar$i cozum arayi$larinin odak noktasi anti tank silahlari olmu$tur. $imdi bazuka olarak bilinen silah bu donemdeki ihtiyac sonucu ortaya cikti. tow da ayni donem ve ihtiyacin sonucudur.
  (bkz: panzer general)
  (bkz: erwin rommel)