kemal kılıçdaroğlu

• yine lidercilerin basligina toplastigi adam. neyse ben kilicdaroglunu desteklemiyorum (adama karsi notrum, "liderlik" konseptine karsiyim), kilicdar olmasa da muharrem ince/metin feyzioglu/umit kocasakal/suheyl batum/sarigul (lol)/deniz baykal vsvsvs. olsa secimi kesin kazanirdik diyen kitleye karsiyim. bir de nedense bu lidersever kitle genelde "ulusalci" goruslere de yakin oluyor, oyle bi gozlemim var. hepsi ulusalci degil, ama ulusalcilar genelde "kilicdar gitsin x gelsin" de diyor. hatta akp karsisinda gunun populer muhalifini de destekliyor oluyolar (su gunler meral aksener).
  
  bu arada hdp'nin esbaskanlik cozumu de dogru yonde bir adim olarak gorup yeterli bulmuyorum (esbaskanlik konusunda yetmez ama evetciyim asdfds). yine bu durumda esbaskanlarin(genelden cok belediyelerde bu durum var, genel baskanlikta da var ama) biri digerinden cok daha aktif oluyor ve esbaskanlardan kadin olani cok sembolik bi sekilde orda oturuyormus gibi duruyor). neyse burada kadinin sembolikligi ve esbaskanlarin cinsiyet zorunlulugu bana bu is gonulden degil de sehirlerdeki feminist egilimli secmen kitlesine sevimli gozukmek amaciyla yapilmis gibi duruyor.
  
  benim cozumum; isvicre usulu baskanlik sistemi. elimde olsa ulke genelinde de boyle bi sistem uygulanmasini isterim (konfederal bi yapiya gerek yok galiba bunu uygulamak icin) ama bunu bi parti (chp) icinde yapmak ule geneline gore cok daha kolay. neyse bu noktada gonlumden gecen genel baskan adayini aciklamam lazim; "yok" (ayni zamanda gonlumden gecen cumhurbaskani adayi da o). parti tuzugunu degistirirsin, kurultayinda genel baskan + parti meclisi seciyorsun ya; genel baskanlik konseyi + parti meclisi sececeksin.
  
  genel baskanlik konseyi icin 8 kisi guzel bi sayi (sayi cok onemli degil, benim aklima 8 geldi sadece, isvicrenin baskanlik konseyi 7 veya 8 kisiydi). bu noktada cinsiyet esitligini dusunuyorsak herhangi bir cinsiyet konseyin ucte ikisi veya daha fazlasini olusturamaz dersin. siyasi partiler bir "genel baskan" pozisyonu istiyor, bu pozisyonu da konsey icinde dondurursun (alfabetik siraya gore). 4 yillik bir donem icin 8 kisilik bir baskanlik konseyi seciyorsan her biri 6 ay gorev yapsin, sonra siradakine gecsin. uyelerden biri donemlik olarak "genel baskan", digerleri "baskanlik konseyi uyesi" olabilir, ama bu iki pozisyon arasinda sembolik yetkiler disinda (imzanin altinda "genel baskan" yazacak iste) bir fark olmamali. siyasi partiler yasasinda genel baskanin yapmasi gereken her is icin de baskanlik konseyi cogunlugu ararsin (bunu yapmak siyasi partiler yasasina ne derece aykiri bilmiyorum, hukukcu degilim, umarim degildir).
  
  (parlamenter bir sistemde) iktidar olunursa basbakan kim olacak? a - cumhurbaskani 6 ayda bir yeni hukumet atamaya, hukumet de 6 ayda bir guvenoyu aramaya raziysa baskanlik konseyi bir "basbakanlik konseyi" de yapar, b - eger buna razi degillerse de basbakanin genel baskan olmasina gerek yok, partiden genel baskan olmayan biri baasbakan yapilir. tek kisinin secilmesi gereken bir cumhurbaskanligi seciminde de buradaki b sikkini uyguluyor, baskanlik konseyiyle alakasiz bir aday seciyoruz.
  
  secim calismalarini kim yurutecek? kim miting yapacak? buyuk mitinglerde baskanlik konseyinin cogu veya tamami olabilir, yoksa da insanlar teker teker "baskanlik konseyi uyesi" diye cikip miting yapabilir. su an insanlar "genel baskan yardimcisi" veya "parti meclisi uyesi" diye cikip miting yapabiliyorlar, sikinti yok.
  
  bu sonradan ekleme; baskan yardimcilari ne olacak? onlara birsey olmayacak, sayilari azalabilir. baskanlik konseyi disinda baskan yardimcilarinin olmasinda da pek bir sikinti yok.
  
  bunun sikintilari var mi? olma mi, kusursuz degil tabi ki.
  1 - siyasi partiler yasasina komple aykiri olabilir bu durum, ki boyle olmasi epey yalan edebilir bunu
  2 - halkimiz guclu, karizmatik lider seviyor sanki (sanki?). neyse bu sistem guclu lider cikmasini direk imkansizlastirmak icin tasarlanmis gibi (karizmada cok sikinti yok)
  3 - bi onceki maddedeki karizmatik lidere geliyoruz, konseyin bi uyesi "genel baskan ama ismen degil", kalanlari "yanci" konumuna gelirse sistem anlamsizlasir. dengeleyici kurum lazim. (genel baskanlik konseyi + parti meclisinin salt cogunluguyla konseyden birini ihrac etmek, en azindan parti disiplin kuruluna sevk etmek mumkun olmali sanirim)
  4 - ismen donemlik "genel baskan" olanin konseyin kalanindan sembolik seyler disinda farkli olmamali.
  5 - "genel baskanlik konseyi"nin partinin diger organlarina kiyasla cok guclu olmamasi gerekli - burada yine devreye girip dengeyi saglayacak organlar olmali.
  
  bu sistemin disinda ingiliz usulu "shadow cabinet" fikrini de begeniyorum (ana muhalefet partisinin yapmasi gerekiyor bunu, ana muhalefetin kim oldugundan bagimsiz), onu da artik baska bir zaman daha detayli anlatirim.
  
  bu ustte yazdigim sistem eger yasadisi bir durum degilse sadece chp icin mumkun olan ve onerdigim bisey degil. hdp de kullanabilir, mhp de (muhalifler aralarinda gucu paylasalim diye anlasip boyle biseye gelebilirler), akp de (ozellikle post-erdogan bir donemde - erdogan eceliyle olebilir, emekli de olabilir - birkac kisi gucu paylasmak isterlerse makul) veya ulke capinda da (yine post-erdogan bir donemde olabilir) gerceklesebilir. ha boyle biseyi nispeten kendini solda goren yapilar tercih ediyor tarihsel olarak ama. kendini sagda goren partiler 2 numarali (guclu lider) dezavantaja biraz daha dikkat etmeli ama.
  
  peki bu sekilde yaptik, bu adaylari neye gore secicez? derseniz de https://en.wikipedia.org/wiki/schulze_method benim onerim, kulaga biraz (biraz?) karisik gelecektir mutlaka ama guzel ozellikleri var.
  
  ha bi de; kilisdarla alakali konusmaya basladik, komple secim sistemiyle bitirdik, bu yazdigim sistemi/sistemleri siyasi partiler kullanmak zorunda bile degil (shadow cabinet haric, o ana muhalefet partisine ozel bisey). siyasetle alakali alakasiz her turlu insan grubu kullanabilir. secim sistemi olanini (schulze method) cesitli open source communityler kullaniyodu mesela. ogrenci kulubu gibi ufak olceklerde baskanlik konseyinin farkli bir varyantini siklikla goruyoruz (yonetim kurulu var, kurulun hepsinin farkli bir gorevi var, baskan da var ama sadece sembolik), goren ve isteyen ogrenci kulubunde de kullanabilir, kanarya severler derneginde de, kurtlar konseyinde de (bu biraz daha siddetli olur muhtemelen), yuvarlak masa sovalyelerinde de (kral arthur'a "we have no king! we're an anarchosyndicalist commune!" dersiniz), site yonetiminde de (sitedeki fazla asabi emekli albayi yonetici secmekten bikmissaniz).
  
  son sozum de; galiba ben biraz fazla demokratik kafaliyim. bunun bi adim otesi cidden anarchosyndicalist commune falan olmak. turkiye beni demokrasiseverlik noktasinda pek ehlilestirememis galiba.
  
  not: isvecsporluyum, ja jag vill leva jag vill do i norden
  not2: tam isvecsporluyum yazarken shuffleda lejonet fran norden calmaya basladi bi gaza geldim.