eros

• eros, yunan ask ve sehvet tanrisi (eros kelimesi ilk defa homerosun iliadinda ortaya cikmis sehvet anlamina gelen bir addir). ayni zamanda halk tarafindan bereket tanrisi olarakta tapinilirdi, chaos ile ayni zamandan beri var olduguna inanilir, bu da erosu en yasli tanrilardan birisi yapmaktadir. dionysian mysteries'de eros'a "protoganus", yani ilk dogan denmektedir. ancak eros'un gercek ailesinin kimler oldugu hakkinda bircok degisik hikaye vardir. aristophanes'e eros gore erebus ve nyx'ten olmadir ; daha sonraki mitolojilerde eros aphrodite ve ares'in cocugudur. theogony'de ise, (hesiod'un epik siiri), eros aphrodite'in yaveridir. baska bir efsaneye gore de iris ve zephyrus'un ogludur.
  en eski tanrilardan biri olmasina karsin yunan dinine gec girmistir. eros'un ailesinin aphrodite ve ares oldugu versiyona gore anteros (aska cevap veren yada karsilikli ask tanisi) eros'un kardesidir.
  
  eros genelde ok ve yay tasiyan kanatli kucuk bir cocuk olarak resmedilir. iki cesit oku vardir altindan ve kumru tuyleriden olan (ki bunlar hedeflerinde ask ve sehvet yaratirlar) ev metalik ve baykus tuylerinden olan (bunlarda vurduklari insanda karsisindakine karsi kayitsizlik yaratir). sair sappho'ya gore eros tatli-sert ancak kurbanlarina karsi cok acimasiz olan bir tanriydi. ama ayni zamanda da cok cekici ve guzeldi. ahlaksiz ve vicdansiz biri olan eros aslinda etrafindakiler icin bir tehlikeydi herkesin kalbini yaralayabilecek birisi olmasina ragmen kendiside birgun asik oldu. efsaneye gore eros annesinin butun tanrisal islerine ve entrikalarina yardimci olmak icin hep yaninda bulunurmus. ancak birgun aphrodite psyche isimli bir olumlu kadinin guzelligini cok kiskanmis ve bu yuzden eros'a oklarini psyche'in kalbine atmasini ve onu dunyadaki en cirkin erkege asik etmesini istemis. eros bunu kabul ederek dunyaya inmis ancak psyche'in guzelligini goruce ona asik olmus. eros her gece onu ziyaret etmeye baslamis fakat psyche'a odayi karartmasini soyleyerek kendisini ona hic gostermemis. psyche'da eros'u gormese bile ona asik olmus ve sonunda bir gece merakina yenilerek eros'tan gizli odanin icine bir lamba saklamis. ve eros uyurken lambayi yakarak eros'un kim oldugunu gormus. ancak mumdan damlayan bir damla uyuyan tanriyi uyandirmis ve kendisini gordugu icin psyche' cok kizan eros onu terketmis. uzuntuden yikilan psyche ise yillarca eros'u bulmak ugruna dolasmis durmus. sonunda zeus ona aciyarak tekrar onlari birlestirmis ve hatta evlenmelerine izin vermis.
  eros'un roma mitolojisindeki yansimasi cupiddir (latince cupido arzu, sehvet).