inen ve çıkan yol bir ve aynıdır

• herakleitos 'un 'hippolytos, refutatio, ix. 10. 4' den alıntılanmış 60 numaralı fragmanı. yunancası; "dos ánô kátô mía kai ôutê." olup, çeviri cengiz çakmak 'a aittir. (fragmanlar, sf:150)
  
  açıklaması ise şudur;
  "kozmik açıdan bakıldığında, inen ya da aşağı giden yol (kato) ateşin sırasıyla hava, su ve toprağa dönüşmesidir. yukarı giden yol (ano) ise toprağın suya ve havaya dönüşmesidir. bu iki yolun birlikte işlemesi, kozmik düzen içindeki oluş ve bozuluş süreçlerinin ortaya çıkmasına neden olur. bir yandan nesneler bozulur ve ölürken diğer yandan başka nesneler oluşa gelir ve yaşam kazanır. inen ve çıkan yolun bir ve aynı olması bu iki sürecin kozmik düzende bir bütün oluşturmasından dolayıdır." (a.e.)
  
  eser için:
  http://www.kabalciyayinevi.com/…tap.asp?kitapid=227
  
  (bkz: yin yang)
  (bkz: beyaz ve siyah)
  (bkz: olum ve yasam)
  (bkz: siyah beyaz olum yasam)
• (bkz: herakleitos un tanrı olması)
• herakleitos her şeyin altındaki ana ögeyi ateş olarak belirler.( pyr ) diğerleri bu temeli hava, su sınırsız olan, ( aperion) ile açıklamıştı. oysa herakleitos ateşe vurgu yapar. ateş doğası gereği her şeye dönüşebilir, o, güçlü, değişken ve tanrısal akla sahip bir arkhedir. ateş, bir varlık değildir o hareket ve oluştur. o halde varlık bir oluşa indirgenmiş olur böylelikle, sonradan hegel bunun üzerinde çalışmıştır ve yine diğer önemli bir husus heraklietos'ta her şeyin karşıtlıklardan oluştuğuydu. anaksimandros yaşamın bile bir hata olduğunu ve sonunda var olan şeylerin de bedelini ödeyeceğini söylemişti. oysa karşıtlıklar, iyi - kötü, kadın - erkek, savaş- barış... hepsi yapıcı unsurlardır:
  homeros, tanrılarla insanlar arasındaki savaşlar bitse, derken yanılgı içindeydi; çatışma ve savaşlar olmasa var olmak bile söz konusu olmayacaktı, savaş her şeyin babası ve kralıdır der heraklietos. aynı herzeleri, iyimser yaklaşımı yine hegel de de bulabilirsiniz. ve bu, kötülük sorununa kalpsiz bir izah denemesi olabilir!
  karşıtlıklara dönersek, heraklietos yay örneğini verir. ağaçtan gövdesi olan yay, kirişi doğal bir çatışma içinde gergin tutar. iki farklı gücün çatışkısı sonunda ortaya yaratıcı bir ürün olarak görünür. yayın yay olarak sürüp gitmesi bu gerilime bağlıdır. o halde zıtların savaşı ve aslında bütün savaşlar bir ölüm kalım meselesi, bir zorunluluktur. bir olanın birliği çokluk olmadan gerçekleşmeyecektir.
  ' ölümsüzler ölümlü; ölümlüler ölümsüzdür, bir dairenin başlangıcı ve bitiş noktası aynıdır, iyi ile kötü birdir, yaşamla ölüm de birdir, tohum ağaçtır; ağaç tohumdur, hülasa inen ve çıkan yol bir ve aynıdır