james webb uzay teleskobu

• diyanetin 6.7 milyar yillik butcesi oldugu dusunuldugunde 8.8 milyar dolara malolduysa sudan ucuzdur.
• yaklaşık 25 yıl öncesinin teknolojisiyle yapılan hubble uzay teleskobu'nun çektiği resimlerde bile, milyarlarca ışık yılı uzaklıktaki galaksileri görebiliyor ve uzaklıklarını hesaplayabiliyorsak, hubble'dan katbekat üstün olan bu teleskop görevine başlayınca, neleri göreceğimizi merak ediyorum.
  
  180 milyar ışık yılı uzaklıktaki mesafe gözlemlenemese bile, evrenin genişleme hızından ve geçmişinden hareketle, o uzaklıkta nelerin olabileceği öngörülebiliyor. belki de james webb uzay teleskopu bu öngörüleri çektiği resimlerle doğrular ya da reddeder, bekleyip görelim.
• mars kolonisi projesinden daha heyecan verici projedir.
• hubble teleskobundan çok daha yetenekli bir teleskoptur.2017 fırlatılması düşünülüyor.dünyadaki elektro manyetik dalgalardan çok az etkilenmesi için aydan bile daha uzak bi yörüngeye fırlatılacak.uzay araştırmaları için yeni bir çag açacagına kesin gözüyle bakılıyor.
  
  edit: sürekli erteleniyor 2019 başında fırlatılacak gibi gözüküyor
  edit2:2020 oldu
  edit3: 25.12.2021
• 2018 yılında uzaya fırlatılması planlanan, dünya'dan 1.600.000 kilometre uzaklıkta yörüngeye yerleştirilecek olan kızılötesi uzay teleskopu.
• şimdi eğer ekşisözlükte buralara kadar gelmişseniz ve birşeyler yazmışsanız çoğunluktan biraz uzaklaşmış bu konularda az buçuk birşeyler biliyoruzdur diye tahmin ediyorum. ama iki teleskopun görsellerine, çalışma şekilleriyle ilgili yazılara bakınca burada yazılan bazı entrylerdeki "25 yıllık hubble teleskobunun gönderdiği fotoğraflar bile ağzımızın suyunu akıtıyorken bu amcanın göndereceği fotoğrafları düşünürken çıldırıyorum" minvalinde entryler görüyorum.
  
  şimdi öncelikle aletlere bir bakalım bu hubble
  
  bu da james webb
  
  yanlış bilmiyorsam düzeltmeyin ama hubble dediğimiz teleskop bildiğimiz teleskopların devasa olanı, tabiki birkaç farklı olayı da var ama genel olarak böyle, james webb ise çanak anten gibi bir görüntüsü var, hubble gibi mercekler dürbünler falan yok, asıl olayı kızıl ötesi ışınları tespit etmek. james webb'den dünyaya gelecek herhangi bir veri belli bir işlemden geçmeden anlayabileceğimiz bir data vermeyecektir muhtemelen. yani hublle'dan gelen şu tarz fotoğrafları james webb'den beklemek hayal kırıklığı olacaktır.
  diğer taraftan james webb sahip olduğu başka özellikler sayesinde evrenin yaşı ile ilgili tabu yıkacak yeni bilgiler ve yaşam ihtimali taşıyan gezegen tespitinde çok daha isabetli tahminler yapmamızı sağlayacak yetenekleriyle hayal bile edemeyeceğimiz yeni kapılar açacaktır.
  
  yanlışsam yeşillendirin, entrymi editlerim.
  
  şu anki gündemde böyle bir entry girmeye utanıyorum aslında, ama keşke her gün sayısı artan şehitlerimiz yerine gündemimizi böyle şeyler meşgul etseydi. allah rahmet eylesin tüm kayıplarımıza ve yakınlarına sabırlar versin.
• yakalayacağı tüm görüntüler insanlarla paylaşılırsa,gezegenlerin nasıl oluştugunu gözler önüne serebilecek detaylılıkta bir girişimdir.usa din olgusunun ekmeğini nutella ile birlikte yiyen bir ülke oldugundan, keşfedilen bir çok şeyin halk ile çok da paylaşılacağını düşünmüyorum.
  
  her neyse..biraz kendisinden bahsetmek gerekirse;
  
  öncelikle james webb neden hubble gibi normal ışığı gözlemleyebilen bir teleskop değildir de infrared ışığı gözlemleyebilen bir teleskoptur bunu bilmek gerekiyor.
  evren genişledikçe içindeki ışık da genişler ve bildiğimiz ışık genişledikçe infrared ışığa dönüşür.
  bu da demek oluyor ki uzayda daha detaylı görebilmemiz için infrared ışıkları görebilmemiz gerekiyor. ayrıca infrared görebilmek demek hali hazırda hubble ile sadece toz şeklinde görebildiğimiz bölgelerin arkaplanını da görebilmek demek,çünkü infrared ışığı toz bloklayamıyor.evrenin genişlemesiyle normal ışığı,infrared ışığa dönüşmüş, daha önce hiç görülmemiş milyonlarca yeni görüntü james webb'i bekliyor...
  
  peki bu daha önce yapıldı mı ? örnek var mı?evet yapıldı . 2003 yılında uzaya gönderilen spitzer space telescope infrared ışığı görebilen bir teleskoptur ve hubble kadar bilinmese de spitzer'dan da gelen çok etkileyici görüntüler mevcuttur.google 'da aynı bölgenin hem hubble hem de spitzer tarafından görütülenmiş imajlarına göz atarsanız aradaki farkı daha iyi anlayabilirsiniz.
  
  ne kadar uzağı ve ne kadar eskiyi görebileceğimizi diğer teleskoplarla kıyaslayarak anlatmak gerekirse, spitzer'ın aynası 1,5 metre boyundadır , detaylı görüntüler yakalamak için çok küçüktür.o yuzden uzak noktalardan alınmak istenen görüntüler yeterince net olamamktadır.hubble'ın aynasının boyu ise 2,5 metredir , hubble'dan alınan görüntülerin , spitzer'dan alınan görüntülerden daha kaliteli olmasının nedeni de budur.james webb'e gelirsek , james webb'in aynasının boyu ise 6,5 metredir yani hubble'in 2 katından bile daha buyuk ve infrared ışığı görebiliyor.
  
  yani;
  
  "25 yıllık hubble teleskobunun gönderdiği fotoğraflar bile ağzımızın suyunu akıtıyorken bu amcanın göndereceği fotoğrafları düşünürken çıldırıyorum"
  
  diye düşünenler doğru düşünmektedir :)
• evrenin "kalbine" ya da "beynine" bakabilmek için nasa'nın 20 yıl üzerinde çalışıp ürettiği 10 milyar dolara malolan yeni teknoloji harikası: james webb kızılötesi uzay teleskobu. büyük oranda hubble teleskobunun yerini alacak olan bu cihazın 2018 yılında (edit: ne yazık ki 2019 yılına ertelendi) (edit 2: sürekli erteleniyor efendim, durduramıyoruz! 2021 yılına ertelendi) yörüngeye yerleştirilmesi bekleniyor.
  
  - teleskop, dünyadan 1.5 milyon kilometre uzağa, uzaya yollanacak.
  
  - james webb, hubble teleskobunun aksine normal ışıklara duyarlı değil. ınfrared yani kızılötesi ışınları algılayacak. kızılötesi ışınların toz ve gaz bulutlarından çok daha rahat geçtiği biliniyor. dolayısıyla infrared teleskoplar, normal ışıklara duyarlı hubble gibi teleskoplara kıyasla çok daha uzaktaki ve çok daha az parlak olan cisimleri algılayabiliyorlar. sanılanın aksine kızılötesi ışınlarla çalışan teleskopların aldıkları görüntüler "daha az etkileyici" değil tam aksi. örneğin şu fotoğraf, benzer kapasiteye sahip normal ve infrared iki teleskobun (james webb teleskobundan gelme değil tabi bu görüntü) gösterdiği görüntünün kıyaslaması. fotoğraftan görüleceği gibi infrared teleskobu çok daha fazla ışık/ yıldız yakalamış.
  
  - hubble'ın 2.4 metrelik algılayıcı aynasına kıyasla james webb 18 aynacıktan oluşan toplamda 6.5 metrelik, 24 ayar altınla kaplı aynaya sahip. altınla kaplı olmasının sebebi, altının infrared ışınları çok daha iyi yansıtabilmesi. hubble'ın aynaları maksimum %85 verimle ışığı yansıtabilirken james webb uzay teleskobu bu sayede infrared ışınları %98 verimle yansıtabilecek.
  
  -cihazın infrared ışınlarıyla sağlıklı çalışabilmesi için mutlak sıfıra (-273 santigrat derece) yakın sıcaklıklarda olması gerekiyor. bunun için de güneş ışınlarını ve ısısını engelleyen dev bir koruması var. bu koruma, cihazın eksi 220 santigrat derecenin altında çalışmasını sağlayacak.
  
  peki bu harikanın görevi nedir? evrende en gerilere, "zamanda en geriye" gideceğiz bu teleskop sayesinde. ilk galaksilerin, ilk yıldızların, ilk gezegenlerin nasıl oluşmaya başladığını anlayabileceğiz. çok çok uzaklarda dünyaya benzer gezegenleri gözlemleyebileceğiz. bütün bunlar belki de astrofizik ve astronomi bilgilerimizi baştan aşağı değiştirecek. belki big bang teorisi güncellenecek, belki başka teoriler oluşturulacak, belki de her şeyi çöpe atacağız bambaşka bir model oluşturacağız. belki evrenin dokusuna yönelik farklı teoriler geliştirilecek. bütün bunlar da yaşadığımız evrendeki / hayattaki yerimizle ilgili anlayışımızı hatta hayatımızdaki manaya kadar olan geniş bir alanda anlayışımızı kökten değiştirebilir.
  
  (bkz: biz kozmosun kendisini bilme yollarından biriyiz)
• hubble dünyanın yörüngesindeydi ama webb teleskobu'nun yörüngesi ay ile dünya arasındaki mesafenin yaklaşık 4 katı. hubble uzaya fırlatıldığında merceğindeki sorun fark edilmişti. sırf bu yüzden nasa belki de tarihindeki en zor günleri yaşamıştı. sonraki aylarda uzay yürüyüşleriyle ve yüklü bir maliyetle sorunu halletmişti. işte benzer sorunlar james webb'te de olursa ortaya çıkacak maliyetleri merak ediyorum. servis ve bakım için muhtemelen rutin bir takvim ayarlanmıştır ama evden o kadar uzakta tamirat için giden astronatların o zamanki psikolojisini de merak ediyorum.
  
  kullanıcısına şimdiden hayırlı olsun.
• bulunacağı lagrange noktasına büyük ihtimalle insan gönderilemeyebilir. robot gönderilebilir.