yaratmak eylemi yoktan var etmeyi gerektirir. yaratıcı birey tanımında ise sanatta, sporda, mimaride, mühendislikte ve bir çok alanda daha önce düşünülmemiş, oluşturulmamış "şeyleri" üreten kişidir. yaratıcılık ise bu eylemleri yapma durumudur. evet, az önce küçük bir tanım pasajı yaptım. ama bunu istemiyordunuz, bu zaten sizlerin daha önceden bildikleri şeylerdi. sıkıcıydı.
peki nasıl ortaya çıkar bu yaratıcılık? ne tetikler? sanat eserleri ne kadar yaratıcıdır? bunları merak ettiniz değil mi?
şunu baştan kabul edelim. eğer bir birey doğumunda dünyada keşfedilmemiş bir alana kendi başına bırakılmamış, başka insanlardan ve canlılardan bağı kesilmemiş ise ürettiği herhangi bir ürün için mutlak yaratıcı diyemeyiz. değil mi? size de böyle geliyordur arada. yani biraz karmaşık oldu, basitleştirelim.
insan, üretirken esinlenir. çokça yaptığımız bir şey bu. kimi zaman başka bir sanat eserinden, kimi zaman doğadan, kimi zamansa yere dökülen bir salça lekesinden. peki esinlenmek, yaratıcılığa dahil midir? yani kozalaktaki altın oran kurgusunu yaptığı bir apartmana aktaran bir mimar ne kadar yaratıcıdır? var olan bir şeyi daha önce var olmayan bir şeye dönüştürdü, bu onu yaratıcı yapar mıydı? kafanızdaki şimşekleri buradan duyabiliyorum...
mutlak yaratıcılık yoktur. bunu kabul etmemiştik tanım yaparken. ama söylemiş olalım. bir telefon icat etmek sesin titreşimli yapısı, ahizenin akustik strüktürü gibi birtakım bilgiler gerektirdi. sonra onları bir araya getirdik, ki aferin bize. telefonu icat ettik. bunu yaratıcılık diye de sınıflandırdık. bu örnek, aslında birçok şeyi de açıklamakta. ama bazı soru işaretleri de oluşturmakta. sizden söylemeden ben sorayım:
aparmak ile ilham arasındaki fark nedir?
birisi sizi hırsız yapar, diğeri sanatçı. bu gayet afili ve akıllıca bir yanıt olacaktır elbet tabi ama aradığımız cevap bu değil maalesef. bunu bir kanalda canlı yayın esnasında söylerseniz insanlar size hazır cevap ve zeki olarak bakacaktır, kimse sorunun gerçek cevabını fark etmeyecektir bile. deneyebilirsiniz.
yazmaya entry olarak devam edecektim, ama yazıyı güzel bir soruyla kapatıp sorunsallar kategorisinden yayına sokmak daha cezbedici geldi. görüşlerinizi merak ediyorum.