• 30 ekim 1974'de zaire'nin baskenti kinshasa'da yapilan, muhammed ali ve george foreman arasindaki efsanevi boks macina verilen isim. muhammed ali, 60'larda dunya sampiyonu olduktan sonra, vietnam savasina gitmeyi reddettigi icin unvanlarini kaybetmisti. 1970'ler itibari ile geri donus calismalari icinde bulunmakla beraber, eskisi gibi "kelebek gibi ucup, ari gibi sokamamak"tadir artik. nitekim frazier ve norton'a kaybetmistir 70'lerin basinda. 1974'de frazier'i yenerek, zamanin bir numarasi george foreman'a karsi dovusmeye hak kazanir. organizator don king, olayi iyice medyatik hale getirmek amaciyla, dovusu kara afrika'nin gobeginde zaire'nin baskenti kinshasa'da duzenlemeye, mactan once de black woodstock tarzi bir muzik festivali duzenlemeye karar verir. basta james brown olmak uzere, zamanin butun onemli "soul brutha"lari katilacaktir bu festivale..zamanin amerikan zencilerinin, afrosentrik ideolojilerinin bir govde gosterisi olacaktir, velhasil.. yaz aylari boyunca iki boksor de zaire'de calisirlar buyuk gun icin. muhammed ali, tavirlari ve davranislari ile, zaire halkini yanina ceker. [mac sirasinda da ali bomaye- "ali, oldur onu!" cigliklari duyulacaktir']
    festival gecikmesiz olarak duzenlenir, ama mac foreman'in sakatligi nedeniyle 1 ay ertelenir.. nihayet mac zamani geldiginde, kesin favori foreman'dir. muhammed ali'ye 1'e 8 sans verilmektedir. mac baslarinda foreman, ali'yi epey hirpalar, ali ringin kanarinda, yuzunu kapatarak, foreman'in cok da etkili olmayan yumruklarindan nasibini alir. arada firsat buldukca foreman'i "is that all you got, george?" sozu ile deli eder. nihayet 8. roundda, foreman'in yoruldugunu hisseder, ve sampiyonun isini bir kac etkili yumruk ile bitirir. bu taktige rope a dope taktigi denmis sonradan..
    foreman'in kariyeri bu mactan sonra dususe gecmistir. kendisini simdilerde, amerikan tvlerinde, en sevimli tonton amca haliyle, kendi markasini tasiyan izgaralari satarken goruyoruz..
    turkiye'de de trt'de yayinlanmistir bu efsane dovus..tevelludu yetenler, orhan ayhan'i hala bu maci sunusundaki performansi ile hatirlarlar.. ayrica leon gast'in when we were kings, michael mann'in ali filmine ve hbo yapimi rumble in the jungle belgeseline de konu olmustur.. norman mailer da the fight isimli, maci, zenci amerikan kulturu acisindan inceleyen bir kitap yazmistir.. ayrica (bkz: thrilla in manila)
  • 30 ekim 1974 tarihinde zaire'nin başkenti kinşasa'da, don king'in organizatörlüğünde 20 mayıs stadyumu'na kurulan özel bir ringde gerçekleştirilen muhammed ali ile george foreman arasındaki dünya ağırsıklet boks altın kemer müsabakasına verilen isimdir. toplam 60.000 kişinin canlı olarak izlediği ve yüz milyonlarca kişinin de radyo ve televizyonlardan takip ettiği, -thrilla in manila ile birlikte- boks tarihinin en önemli müsabakalarından birisidir. ayrıca tarihin en taktiksel boks zaferlerinden birisine sahne olmuş arşivlik bir maçtır. zira o yıllarda formunun zirvesinde ve adeta boğa gibi güçlü olan genç şampiyon foreman, karşısındaki yaşlanmış eski şampiyon ali karşısında maç öncesinde ağır favori olarak gösterilmektedir. hakikaten foreman'ın uzun kolları ve sert yumrukları karşısında, ali'nin şansı maç öncesinde ve hatta maç esnasında çok az gibidir. ancak ali, rope-a-dope adı verilen bir taktikle maç boyunca rakibini yormuş ve sonunda 8. raundda bir fırsatını yakalayıp nakavt etmeyi başarmıştır. bu taktik, ali'nin aylar öncesinden yaptığı bir plana dayanmaktadır. ali, maça hazırlık olarak aylarca birçok genç boksörle antreman yapmış ve bu antremanlarda genç boksörlerin kendisine dakikalarca vurmasına izin vererek dayanıklılığını arttırmaya çalışmıştır. bu sayede adeta çelikleşen ali, maç boyunca da iplere yaslanıp kapanmış ve kafasını iyi koruyarak, foreman'ın kollarına ve vücuduna çalışmasına izin vermiştir. bu esnada, rakibine yönelik olarak sürekli küçümseyici ifadeler kullanarak psikolojik olarak da üstünlük kuran ali, sonuçta 8 raund boyunca adeta duvar döven ve arada ali'nin yaptığı kontralarla da yıpranan foreman'ı yere sermeyi başarmıştır. bu, tarihin en dahiyane taktiksel boks zaferidir. maç, abd ve dünyada öyle bir iz bırakmıştır ki, when we were kings (1996) adlı oscar ödüllü bir belgesele ve don king only in america (1997) ve ali (2001) adlı filmlere de konu olmuştur. ayrıca barbara kingsolver'ın the poisonwood bible romanı, bir yerinde bu maçı anlatmaktadır. yine the fugees grubunun bu isimde bir şarkısı mevcuttur. sonuç olarak, tek kelimeyle unutulmaz bir spor olayıdır.

    maç afişi - https://en.wikipedia.org/…_in_the_jungle_poster.jpg

    wikipedia - https://en.wikipedia.org/…/the_rumble_in_the_jungle

    full müsabaka - https://www.youtube.com/watch?v=yjphxrp0sri

    analiz - https://www.youtube.com/watch?v=g1_jw3wnrik

    maçtan en güzel fotoğraflar - http://www.theguardian.com/…-the-jungle-in-pictures

    bir haber - http://www.theguardian.com/…ge-foreman-book-extract

    başka bir haber - http://time.com/…muhammad-ali-rumble-in-the-jungle/

    bir diğer haber - http://en.espn.co.uk/…nthisday/sport/story/319.html

    edit: ali'nin foreman'ın düşüşünü izlerken yaptığı hareket gerçekten çok ilginç.
  • 44 sene önce bugün kinshasa'da yasanmis, spor tarihinin en büyük müsabakasi. muhammad ali, dünya agir siklet boks sampiyonu george foreman'i yenerek 10 sene sonra tekrar dünya sampiyonu olur. bu olay, onu boks ve spor tarihinin ölümsüz efsanesi olur.

    ali, defans üzerine kurulu taktigiyle foreman'i yorar, ve sekizinci raundun sonunda aniden rakibinin kafasina ard arda 9 yumruk sallar. son iki yumruk o kadar agirdir ki, foreman yere düser. iste o düsüs aninda ali'nin kolu bir yumruk daha atmak icin hareketlenir, ama o yumrugu asla atmaz. foreman nakavt olmustur. ali ise sampiyon.

    foreman o an icin söyle der: "probably the best punch of the whole fight was never land. muhammad ali, as i was going down, stumbling to hold myself, he saw me stumbling. ordinarily you finish a fighter off. i would have. he gathered his right hand. and he did not do it. thats what made him in my mind the greatest fighter i ever fought."

    "macin en iyi yumrugu muhtemelen hic atilmamisti. muhammad ali, ben düsmeden önce ayakta kalmak icin tökezledigimi gördü. normalde rakibi o an bitirecek yumrugu atarsiniz. ben yapardim. yumrugunu kaldirdi, ama vurmadi. bu davranisi, onu benim karsilastigim en büyük boksör yapti."

    ali'nin kocu angelo dundee, o an icin söyle demisti: ali'nin o yumrugu atmamasi, o devin düsüsünün dramaturjik güzelligini bozmamasini sagladi.

    ali'nin en iyi boksör olmasindan öte iyi bir insan oldugunun en ciplak kanitlarindan birisiydi o atilmamis yumruk. onun amaci rakibini bozguna ugratmak degil, sporuna uygun bir sekilde yenmekti. boks severlerin hala üzerine konustugu, en büyük yumruk, 44 yil önce bugün atilmadi.
  • boks tarihinin en iyi maçı olmayabilir ama boks tarihinin büyük maçı olduğu kesin.

    george foreman bundan önceki 8 maçında rakiplerine üçüncü raundu bile göstermemiş, joe frazier gibi bir boksörü sinek misali ezerek ali'nin karşısına çıkmış. foreman etrafında efsaneler dönüyor. yumrukladığı kum torbası 15 dakikada emekliye ayrılıyor. tv'de izlerken şöyle bir bakıyorsun, tepeden tırnağa azamet. yaşı 26. etrafına korku salan bir fenomen halini almış. ali'ye "korkuyor musun?" diye soruyorlar. "herkes ondan korkuyor. niye korkuyorlar ki? korkulacak bir şey yok" diye cevaplıyor. yorumcular ali'nin dışarıya yansıtmasa da maçla ilgili endişeli olduğunu ve korktuğunu söylüyorlar. howard cosell tv'de, "sevgili dostum ali, seni severim ama bu maçı kaybedeceksin, kabul etmelisin ki 10 yıl önceki ali değilsin" gibisinden bir şeyler diyor.

    ali'nin yaşı 32. yıllarca ekmeğini yediği hızı artık yok. karşısında yoruma açık olmayacak şekilde ilk bakışta belli olan her açıdan ondan üstün bir kuvvet var. ali zaire'deki antrenmanlarda savunma çalışıyor. standart olarak üstünlük kurduğu antrenman boksörlerine karşı bu defa geri çekiliyor. iplere yaslanarak yumruk yiyor. çünkü gelecek olanı biliyor. biliyor ve gurur yapmıyor. direncini artırmaya çalışıyor.

    ...maç bitiyor. ali kazanıyor. ve bu maçla ilgili duyduğum en güzel yorum: "uyuyan bir filin etrafında herşeyi yapabilirsiniz. zarar görmezsiniz. ama uyandığında, her yer sallanır."

    foreman'ın kaybetmesinin ne derece şok edici olduğunu göstermek açısından bir yorum: "foreman'ın yenildiğini görmek titanik'in batışına şahit olmak gibiydi."

    https://www.youtube.com/…lpage&v=bbv6pe2qwrm#t=3633
  • ali'nin mac sonrasi demecleri de her zamanki gibi cok heyecanli, cok guzel, cok improvizedir, seyretmeye deger.. oncelikle ali, 'greatest of all time / tum zamanlarin en iyisi' oldugunu bir kez daha herkesin sike sike kabul etmesi gerektiginden bahseder.. sonra 'allah is god' der ve insan allah'a inandigi muddetce tum rakiplerin viz gelip tiris gidecegini soyler, 'george foreman da neymis benim karsimda, bende bu inanc varken?' diye ekler..

    butun bunlar mactan hemen sonra soyunma odasinda cereyan etmektedir bu arada.. ali roportaji yapan gazeteciden canli yayinda olduklarini ogrenince, 'herkes sussun' diye bagirir etrafina ve bicak gibi kesilir ugultu.. daha sonra kameraya bakar ali butun kiskirticiligiyla ve 'sonny liston'i yendigimde tum zamanlarin en iyisi oldugumu kanitlamistim.. ama bazilari inanmadi ve beni elestirmeyi surdurdu.. bugun burda foreman'i yenerek bir kez daha en buyugun kim oldugunu gosterdim' minvalinde bir seyler soyler ve buna itirazi olanlarin sesini kesmesi gerektigini beyan eder sert bir dille.. son olarak, alisildik oyunundan farkli bir uslup denemis olmasiyla ilgili, 'bugun dans etmedim, bilerek dans etmedim.. cunku taktigim foreman'i yormak, oyalamak, mumkun olan en az yarayla macin sonlarina gelmekti ve daha sonra darbeyi vurmakti.. bu da tuttu gordugunuz gibi..' gibisinden bir seyler soyler..
  • maçın başında spiker, masa hakemlerini tanıtırken nourridine adalla'ya türk demiştir, ancak adalla türk değil tunuslu'dur.
  • muhammed ali sokakta gezerken bir çocukla karşılaşır. çocuk şapka takmıştır ve ali neden bu sıcakta şapka taktığını sorar. çocuk kanser olduğu için, saçları olmadığı için şapka taktığını söyler. ali "ben foreman'ı sen de kanseri yeneceksin" der küçük çocuğa. iki hafta sonra çocuğun babası ali'nin menajerini arar, çocuk hastanededir. ali ve menajeri hemen çocuğun yattığı hastaneye gider. ali yine "ben foreman'ı sen de kanseri yeneceksin" der. çocuk "ben kanseri yenemeyeceğim ama tanrı'ya muhammed ali'nin arkadaşı olduğumu söyleyeceğim" der. çocuk yenememiştir kanseri, muhammed ali'nin tek avuntusu çocuğun tanrı'ya kendi adını söyleyecek olduğunu bilmesidir.

    muhammed ali maç için zaire'ye gider. havaalanına inen ali, kalabalığı görünce menajerine "zaireliler kimlerden hoşlanmaz" diye sorar. menajeri de "beyazlardan" der. ali ise "foreman'ın beyaz olduğunu söyleyemem, başka kimlerden hoşlanmazlar" diye sorar, menajeri "belçikalılardan" der. ali de havaalanında kalabalığa karşı bağırır: george foreman belçikalıdır!!!!

    ali bomaye çığlıkları havaalanını doldurur tabi. foreman ikinci darbeyi alman kurt köpeğini yanında gezdirmesiyle yer. belçikalılar zairelilere işkence yaparken yanlarında hep alman kurdu ile korkutmuşlardır.

    foreman yıllar sonra maç için "yediğim en sağlam dayaktır" der.
  • tarihe damgasını vuran maçlardan biri. dünya ağır sıklet boks şampiyonu george foreman ve meydan okuyan muhammad ali arasında yapılmıştır.

    maçı anlatan howard cosell foreman'ın düşüşünü canlı yayında şöyle aktarır

    george foreman is hit by a combination of punches... and down he goes! george foreman is down! he's fallen like a tree in the forest! he is felled by a combination of blows from muhammad ali! okay, this fight's over! this fight's over! i told you! i told you! referee zack clayton is counting. seven, eight! and he's on his knee. , it is over! it is over! it is over! it is over! george foreman has been knocked out by muhammad ali! muhammad ali has done the impossible! he has regained the heavyweight crown.. that was taken unjustly from him in 1967. what a moment of history in this arena... in zaire, africa! a tremendous, tremendous moment.

    bir diğer önemli maç, hatta yüzyılın maçı için (bkz: thrilla in manila)
  • hakkında bir video analiz için bakınız:

    https://www.youtube.com/watch?v=g1_jw3wnrik
  • ayrıca aynı ada sahip when we were kings soundtrack'inden bir the fugees şarkısı da mevcuttur; a tribe called quest, busta rhymes ve forte eklentili kadrosu ile.
hesabın var mı? giriş yap