ön almak

• son yıllarda kullanımı hızla artan deyim .ilk duyduğumda çeviri sırasında olmasına rağmen kullanan kişiye^* dönüp anlamını sormuştur. öncülük etmek demekmiş. proaktif olmak manasında da kullanılıyo sanırım. ama bizim bildiğimiz anlamda bişeyin önünü almak, onun önünü kesmek manasına gelir. önalıcı tedbirler engelleyici tedbirler anlamını taşır. fakat son yıllarda ön almak deyiminin üst düzey bürokrasi ve politikacılar arasında sıkça kullanıldığını görüyorum. benim akidem bozuk ve imam hatip yönüm zayıf olduğu için bilemicim ama bu deyimin ziyadesiyle fethullahçı olabileceği ve saf tutmak benzeri bi anlama geldiğine dair teorilerim var.
  
  (bkz: fethullahci terimleri)
• hayatımda hiç on almadım. bun almış olabilirim, benden kan almış olabilirler ama ben hiç on alamadım.
  dom almak desen, hiç gelmedi içimden. ban aldım, hayata bir yenilik sunmuyordum, bir nevi san aldım diyebiliriz. sonra ç aldım, s aldım, öylece kalak aldım. d aldım gittim... hiçbir harf yetmedi. çoğ almam uzun sürdü bu yüzden. en sonunda boş aldım...
  
  on almak zor zanaatmiş, kaç üstünden olduğunu bile anlamadım.
• eskiden, ilk ve orta öğretimde notlar on üzerinden verilirken yaşanması durumunda öğrenciye mutluluk veren hadise.
• "baraj kurmak" olarak da bilinir.
• matematik notları açıklanır. öğretmenin adetidir, notunu söylemeden önce ismini söylediği kişiye kaç beklediğini sorar.
  
  -ümit, kaç bekliyorsun evladım?
  +8, 9 belki 10
  -10
  (öğrenci yumruğunu havaya kaldırır burada, malum, zafer nidası)
  -100 üzerinden
  
  eh tabi, böyle anlatınca çok orjinal değil, ama yumruk havadayken olaya bakış bir farklı oluyor. yaaaa, yaa...
• aslinda on olmak'tir (hos, tdk henuz her ikisini de tanimamis). durdurmak, onlemek anlamina cikar. put an end, put a stop to seklinde, veya metnin akisina uygun gordugunuz benzer ve daha resmi bi ifade ile cevrilebilir.
  
  ekseriyetle resmi niteligi haiz metinlerde gorulur.
  
  not: an itibariyle turkceyi dogru duzgun kullanamayan adamlarin resmi makamlarda bulunup bir de hukuki baglayiciligi olan metinler urettiklerine yeniden ve yeniden sahit oluyorum. kardesim bi karar verin. denk iki metinde bir terim zit anlamiyla kullanilmaz ki. "on olmak" "gerekenleri yapmak" anlaminda kullanilmis simdi de.
  
  tdk bi seyler yap. yoksa turkce onden almak zorunda kaliyor.
• "ulan her şey bitti de bir bu mu dert olarak kaldı" demeyin ama hakikaten dert oldu bu herhangi bir mantığı ve standardı olmayan gerzek mamülü ibare bana bir süredir. bundan birkaç yıl önce de - en azından sözlükte - kullanımının yaygınlaştığına dair bazı emarelerden bahsedilmiş, ama yıllardan 2014 aylardan mayıs, artık bu manasız ibareyle karşılaşmadığım bir gün dahi olmuyor neredeyse ve canıma da tak etti handiyse. kullananlar da tam ne olduğundan emin değil aslında. istenmeyen bir şey eninde sonunda gerçekleşecekken o musibet ortaya çıkmadan konum almak mı kastediliyor yoksa karlı bir iş ihtimali karşısında herkesten evvel saf tutmaktan mı söz ediliyor, artık allah ne verdiyse. yahu adına dil denen ve ortak katların en büyüğü olması gereken yapıda böyle bir lalettayinlik böyle bir adamsendecilik olur mu? hem yıllardır kullanılıp dile yerleşmiş ve belli bir manayı ifade etmiş "bir şeyin önünü almak/bir şeyin önünü alamamak" deyimi orada dururken, götünün keyfine ibare mi uydurulur, hem de bilinen deyimin anlam yelpazesini zedelemek pahasına? iyi anasını satayım, bundan sonra herkes kendince deyim bozup anlamını kendi meşrebince belirleyeceği yeni deyişler türetsin. zaten pek öyle iletişebildiğimiz anlaşabildiğimiz de yoktu bir süredir, varsın hepten kakofoniye doyalım.
• yaygın kullanımdaki halinin anlamı önlemek, önünü almak. ön almak bir de geçmek anlamında kırsalda, yarışla, sporla ilgili söylenir. zıttı da ön vermektir. ön vermenin güzelliği durumu nötr bir ifadeyle anlatabilmesi.
  
  (bkz: ön kat etmek)
  (bkz: el almak/@ibisile)