• felaket tellalı olmak istemesem de gerçekleşebileceğini düşünüyorum. rekor enflasyonlar, merkez bankaları para sıkıştırma politikaları, rusya merkez bankası yaptırımları, rusya - ukrayna savaşı, artan hammadde gaz fiyatları, gelişmekte olan ülkelerin zorluk çekmesi ve covid-19 sonrası hiç de şaşırtıcı olmayacaktır.
  • büyük bir ihtimalle 07.03.2022 tarihi itibari ile avrupa borsaları kaynaklı başlayacak olan krizdir. özellikle deu 40 (dax) ve ftse 100 (uk100) endekslerinin cuma günkü büyük düşüşleri ile birlikte, amerikan s&p 500 volatilite endeks (vix) sürekli ocak başından bu yana düzenli bir şekilde yükseliyor.

    ama sorun bunların hiçbiri değil. opec ülkelerinin müdahalelerine rağmen petrol fiyatlarının mütemadiyen artması, üzerine avrupa'daki savaş, euro'nun gittikçe zayıflaması konuyu ciddi bir enerji krizine evirmek üzere. artan enerji maliyetleri tüm tüketim ürünlerine zam olarak yansırken, lojistik sorunlar ve tedarik zinciri/ulaşım maliyetleri dünyanın belini bükmüş durumda. abd başta olmak üzere tüm dünyada fazlasıyla piyasaya sürülen itibari paranın (fiat) artık hiçbir anlamı kalmamaya başladı.

    dünya devletlerince para fazlası sadece riski/borcu artırdı; karşılığındaki emtianın sonlu olması, onulmaz bir hırsla para basmanın neticesini almak üzereyiz. buyrun, merak edenler için fed'in balance sheet'i... yani azıcık bilgisi olan kimseler bu grafikten fed'in son yıllarda piyasadan ne kadar çok varlık (fon, hisse vb.) satın aldığını görebilir. havadan olan işler bunlar esasında, karşılıksız para basılıp marketlerde fiyatlar yükseliyor ve sınırsız boğa piyasası algısı yaratılıyor.

    kripto paralar bu yüzden fed için bulunmaz nimetti aslında, regüle piyasalara soktukları sıcak para yavaşça kriptolara aktarılıyor, enflasyon riski tamponlanıyordu. sonra piyasalar doydu. her şeyin fiyatı rekor kırarken, hiperenflasyon riski dünya ülkelerinde alarmlar verdiriyordu. çünkü para basıyorduk çılgınca.

    global ölçekte en büyük göstergelerden biri olan amerikan ev fiyatları endeksleri yine yukarıya doğru çılgınca yükselirken, krizden sonra ev fiyatlarının çakılacağını beklemek olağandışı değil. yalnız bu kez bir bonus var: çin'deki gayrimenkul krizi. evergrande, fantasialand gibi devasa inşaat firmaları teker teker iflas ederken fiyatların yükselmesi ve haliyle talebin azalması bu konudaki krizi derinleştiriyor. fark etmiyor musunuz, artık ev fiyatları sizin yaklaşabileceğiniz seviyelerin ne kadar uzağında? son derece uyduruk evlere ne kadar kolaylıkla 5-6 milyon liralar gibi hayatınızda görmenizin mümkün olmadığı paralar istiyorlar?

    işin gıda boyutu ise korkunç yerlere doğru gidiyor. amerikan vadeli piyasasındaki buğday fiyatlarının son 10 günde yaklaşık yüzde 50 artması, dünyanın en büyük tahıl ihracatçılarından iki ülkenin savaşa tutuşmuş olması, macaristan'ın tahıl ihracatını yasaklaması... daha detaylı anlatımı için buyursunlar.

    bunların hepsi bir şekilde durdurulabilir, belki durum kontrol altına alınabilirdi. fakat piyasalardaki korku her şeye baskın gelmeye başladı.

    dünyanın en büyük bankalarından credit suisse'nin cds* primleri, yani özetle risk primleri korkunç yerlere geldi mesela. bir ayda yüzde 100'ün üzerinde bir artıştan bahsediyorum. diğer bankaların cds primleri de artıyor. yani pamuk ipliğindeyiz. yani bankalar batağa gidiyor. ha, o bankaları batırmazlar elbette. çünkü onlar too big to fail. yani, onları sizin paranızla kurtaracaklar.

    elbette kimse hiçbir zaman geleceği kestiremez, fakat gidişat bana önümüzdeki pazartesi gününün gelecek yıllarda kara pazartesi olarak anılmasının son derece mümkün olduğunu söylüyor.

    umarım yanılıyorumdur. hoş, yanılıyor olsam dahi mart ayını atlatabileceğimizi zannetmiyorum.

    kolaylıklar.
  • olup bitenin adını koyalım, dünya çapında bir ekonomik krizin başlangıç safhasındayız.

    yurtdışı borsalar yılbaşından bu yana %20 düştü, teknik olarak ayı piyasasına girdiler. abd enflasyonu %8'e dayandı ki bu rakamlara savaşın etkisi dahil değil. fed bu aydan itibaren emflasyonla mücadele için faiz arttırmaya başlayacak ama 25 baz puanlık artışların hiç bir etkisi olmayacak, sert bir faiz arttırımına giderse de bu sefer de ekonomiyi resesyona sokacak. ama enflasyon talep kaynaklı değil arz şoku kaynaklı olduğu için enflasyonu düşürmede fed'in kısa vadede hiç bir etkisi olmayacak. yani kısacası bizi öncelikle önümüzde bir stagflasyon dönemi bekliyor. ki bu savaş uzadıkça tüm bu maliyetler katlanarak artmaya devam edecek.

    kötü günler geride kaldı, sırada daha kötü günler var...
  • yil sonuna kadar fed %1 faiz artisi yapar ve butce sikistirmasina gider, bu dunya genelinde kisa sureli durgunluga neden olur.

    tahminimce haziran itibari ile hissedilir eylul - ekim gibi normale doner. yili beklentinin biraz alti buyume ve %5 enflasyon ile kapatir.
  • (bkz: #134763393)
  • yereli bitirdiniz globale geçtiniz. amsterdam'dan bildiriyorum kafeler ful, herkesin elinde ayfon (afyon).

    edit: seri eksileyecek piçler, dikkat ironi var.
  • akp'lilerin bahane başlığı gibi olmuş
  • başlığın ilk entrysinde sebeplerini belirtmiştim. fed ve ecb son 2 yılda toplamda 9 trilyon dolar civarı balance sheet artışı yaptı. oluşan korkunç enflasyon sonrası ya piyasalar ağlayacaktı ya da bütün dünya vatandaşları. acı reçete olan piyasanın ağlaması mecburen tercih edildi ve son 1-2 aydır izliyoruz.

    daha ne yazık ki bu acı reçetenin türkiye hali aralık 2021’de bitti sansak da bana kalırsa 2. bir kur krizi çok uzakta değil gibi yorumluyorum.

    not: yatırım tavsiyesi değildir.
  • 2008 krizi benzerini yaşadığımızı anladık da birikimleri nerede tutmamız gerektiği konusunu anlayamadık. en mantıklısı altın gibi duruyor.
  • basınımızdan takip ettiğim kadarıyla sadece bize uğramamış kriz-imiş.
    (bkz: egonomi ço eyi)
hesabın var mı? giriş yap