abidamma pitaka ^*

• pali dilinde abhidharama pitaka, sanskrit dilinde "özel öğreti sepeti" ya da "ek öğreti" anlamına gelir. güneydoğu asya ve sri lanka^*'da egemen olan theravada budizmi'nin pali kutsal metinlerini oluşturan üç "sepetin" ya da külliyatın tarihsel olarak da sonuncusu olan üçüncü metni. öteki iki külliyat söylev anlamına gelen sutta (sanskrit dilinde sutra) ile disiplin anlamına gelen vinaya pitaka'larıdır. sutta ve vinaya'nın tersine abhidhamma'yı oluşturan yedi yapıtın, genellikle buda'nın değil, onun müritlerinin ya da diğer büyük bilginlerin sözlerinden oluştuğu ileri sürülür. gene de, özellikle burma'da büyük saygı görmektedir.
  bunlar, sistemleştirilmiş felsefi incelemeler olmayıp sutta'larda yer alan öğreti ilkelerinin şematik sınıflandırılmaya göre yeniden düzenlendiği ayrıntılı, skolastik çalışmalardır. bu özellikleriyle, meditasyonun temeli olarak kullanılan numaralandırılmış listelerde ya da özetlerde akılcı yönde bir gelişmeyi ifade etmektedirler. bunlar, daha mistik olan listelerle birlikte, doğu asya'da egemen olan mahayana budizmi'nin prajna-paramita^* literatürüne katkıda bulunmuştur. abhidhamma kitaplarında yer alan konular arasında; etik, psikoloji ve bilgi kuramı da bulunur.
  palilerin abhidhamma pitaka'sı şu pakaranalardan oluşur.
  
  1) dhammasangani
  2) vibhanga
  3) dhatukata
  4) puggalapannatti
  5) kathavatthu
  6) yamaka
  7) patthana