das erhabene

• immanuel kant estetiğinde yüce kavramıdır. sınırsızlık ve sonsuzluktan kaynaklanır; hayalgücümüz ile anlama gücümüz arasındaki doğan uyumsuzluğun bir sonucudur yüce.
  
  yüce karşısında kendimizi hem çeken, hem de iten karmaşık bir duygu ortamı içinde buluruz. yüce, hayalgücümüzü zorlar. kant’a göre dışımızda yüce olan hiçbir şey yoktur, yalnız o şey kendimizde varolan bir yüceliğin doğmasına neden olur. yüce, heyecan uyandırır. dinamik ve matematik olmak üzere iki türe ayrılır; matematik büyüklüğün, dinamik ise yüce gücün simgesidir. bu iki tür, duyular ve hayalgücü, aklın ortaya koyduğu bu büyüklük ve güç sonsuzluğunu kavramaya boşuna çalışırlar; böylece ruhumuz korkunç acı ile karışık bir haz duyar. insanın güven ve rahatlık arayan duyulara bağlı dış varlığı için hiçbir değer ifade etmeyen doğanın bu görkemliliği, insanın iç varlığındaki uyum ve tinsel yetenekler bakımından yüksek bir ereklilik taşır; belli bir ereği olmayan bir ereklilik. ^*