filadelfiyalı theoleptos

• doğu roma imparatorluğu'nun yeniden tesis edildiği 13'üncü asrın ikinci yarısında lyon konsili'nde alınan katolik ve ortodoks kiliselerinin prensipte birleşme kararına büyük bir tepki göstermiş iznik doğumlu din adamı.
  
  imparator mihail viii paleologos tarafından zindana atılan ve aşağı yukarı yedi sene mapus hayatı yaşayan theoleptos, bu dönemde biraz da kendi iç dünyasına seyahat etmek suretiyle ortodoks mistisizmine merak salmış ve paleologos hanedanı'nın ikinci imparatoru olan ii. andronikos'u da dini görüş anlamında etkilemeyi başarmıştır. 1282 senesinde salıverilen, bir sene sonra ise filadelfiya^* metropolit'i olarak atanan theoleptos, hayatını kaybettiği 1323 senesinde kadar tam kırk sene bu görevi sürdürmüştür.
  
  söz konusu dönemde gregori palamas'ın önderlik edeceği isihazm'ın, yani derin ortodoks mistisizminin de fikir babası haline gelecek olan theoleptos, aynı zamanda kentin 14'üncü asrın başındaki türk akınlarına karşı savunmasını da organize ederek askeri anlamda da görece becerikli olduğunu ispat etmiştir.
  
  1310'lu senelerde dönemin konstantinopolis patriği kyzikoslu nephonas ile de ters düşen ve katolik katalan kumpanyası'nı küçük asya'ya getirmiş olduğu için eski hâmisi ii. andronikos ile de arası açılan theoleptos'un hayatının son dönemlerinde kaleme aldığı ve isimleri ve içerikleri büyük ölçüde günümüze ulaşmamış olan eserlerinin bazı parçalarını filokalya olarak bilinen isihazm antolojisinde bulabilmek mümkündür. bunların en meşhurlarından birisi bir rus gezgincinin anıları'nın ikinci bölümünde yer alan ve theoleptos'un belki de tarihteki ilk multitasking tavsiyesinde bulunduğu kısımdır. buna göre; filadelfiyalı theoleptos'un iyi bir hıristiyan olmak için verdiği tavsiye şu şekildedir: sofrada otururken yemeğini ye, kulağınla okunanı dinle, aklınla da duanı yap.
  
  1323 senesinde filadelfiya'da hayatını kaybetmiş olan theoleptos, sadece palamas ve sonraki isihazm savunucularını değil, aynı zamanda kısa bir süre konstantinopolis patriği olarak bulunmuş olan i. yerasimos gibi kayda değer din adamlarını da mistik ve teolojik öğretileriyle ciddi şekilde etkilemeyi başarmıştır.