marcus valerius martialis ^*

• 1. yüzyılda yaşamış olan latin hiciv şairi..
  daha çok epigramları ile ünlüdür..
• m.s. 1. yüzyılda yaşamış romalı bir şair. balık, balıkçıyı niye sevsin ki ünlü sözlerindendir.
  
  "o suyu kirletmeye kıçın yetmez
  kafanı sok zollius kafanı"
  
  gibi hiciv dolu epigram ları vardır.
• marcus valerius martialis,roma
  yazınında i.s. 1. yüzyılın yergi ustası olarak adını duyurmuş bir
  ozandır.ispanya'nın bilbilis kentinde doğmuş,varsıl bir evin çoçuğu
  olarak kendi toplumunda az kişinin yararlandığı bir öğrenim ve
  eğitim görmüştür.yirmi yaşlarında gittiği roma'da iyi
  yetişmiş,insancıl bir genç olarak gerek başkentin yerlisi,gerekse
  ülkesinden göçüp gelmiş aydınlarına yakın olmasını bilmiştir.
  
  martialis bu çevrede şiirler
  yazmış,bunları bir araya toplamıştır.kitaplarını yayımlamaya kırk
  yaşlarında başlamış,bu etkenliğini neredeyse yaşamının
  sonuna değin sürdürmüştür.martialis'in yapıtı "epigrammta" adını
  taşımaktadır.eski çağda değişik amaçlarla kullanılan "epigram"
  türünü martialis,m.ö. 1.yüzyılın lirik ozanı catullus'un verdiği
  öznel içerik içinde,ancak,açık açık gerçekçi bir yaklaşımla ele
  almıştır.salt yerme açısından bakıldığında,martialis,örneğine
  göre,alayı daha sert,sövgüyü daha ağır bir aşamaya götürmüştür.ancak
  kişinin gerçek adını gizlemiş,ona bir ad yakıştırmıştır.
  
  martialis insanları yerdiği
  gibi,övmüştür de.övgülerine konu olanların kimliklerini
  belirtmiştir.epigramlar imparatorluk döneminin yaşamını sergileyen
  görüntüler gibidir.martialis ve şiirlerinin büyük bölümünü türk
  okuyucularına gereğince tanıtacak tek kaynak doç. dr. türkan uzel'in
  çeviri yapıtıdır :"martialis,seçme şiirler,çeviren :türkan uzel -
  hürriyet yayınları,istanbul (1975)".
  
  aşağıdaki seçmede özel bir ölçüt
  kullanılmıştır.martialis üzerine catullus'un büyük etkisini biçimsel
  olarak kanıtlayan bir durum vardır:martialis, eski çağ ozanları
  arasında,catullus'tan,onun sevgilisi lesbia'dan söz etmekte başta
  gelmektedir.işte çevirisi verilen şiirde bu olgu gözlemlenmektedir.
  
  "..
  catullus'un serçesini geride bıraktı
  stella'cığımın güvercini,canımın içi,
  söylesem yeri var,maximus,duysun verona,
  hani serçeden ne denli büyükse güvercin,
  catullus'tan o denli büyük benim stella'm.
  .."
• "
  kalıtçın diyorsun ya bana,catullus,
  inanmam,catullus,gözümle görmezsem.
  "
  
  dizelerinin sahibi.
• "bir amaca bağlanmayan ruh yolunu kaybeder;çünkü her yerde olmak,hiçbir yerde olmamaktır." aforizmasının sahibi kişi.
• http://www.thelatinlibrary.com/martial.html adresinden tüm eserlerine ulaşmamız mümkün olan şair.
• "galla, nega; satiatur amor, nisi gaudia torquent" demiş, hikayenin anafikrini söylemiş bir beydir.
• hikayenin ana fikrini latince söylediği için teşekkür ettiğim şahıs. mazallah türkçe söyleseydi spoiler olurdu hiçbi anlamı kalmazdı. sağolsun...
• müthiş bir taşlama gücü vardır bu sanatçının. şiirlerinden birkaç örnek vererek (oıktay rifat çevirileriyle) tezimizi destekleyecek olursak;
  
  metin hırsızı
  
  ey fidentinus , salonlarda okuduğun kitapçık benim : ama
  kötü okuduğun için başladı senin olmaya ...
  
  şiir kitapları
  
  kimi iyi , kimi orta çoğu da kötü
  şiirlerimin.elden ne gelir , avitus ?
  başka türlü yazılmıyor kitap dediğin .
• güzel epigramlar yazmış bu abimiz.
  
  "mentula tam magna est quantus tibi, papyle, nasus,
  ut possis, quotiens arrigis, olfacere. "
  epigrammata vi.36
  
  "papylus, sikinin büyüklüğü denk burnuna ,
  kokusunu alabilirsin, her kaldırdığında."
  epigramlar 6.36