metaverse

• kriptopara çılgınlığında bu coin nası atlanmış ilginç. kripto borsalarda etp kısaltmasını kullanan çinli bir kriptopara birimidir. şu an itibari ile bitfinex borsasında 0,26 centlerdan işlem görmektedir. geçmiş tradelere göre gayet uygun bir fiyattadır.
• "metaverse" terimi "meta" (ötesi) ve "verse" (evrenden bir geri oluşum) den oluşur; bu kavram tipik olarak, algılanan bir sanal evrene bağlı 3 boyutlu, paylaşılan, kalıcı sanal alanlardan oluşan internetin gelecekteki bir yinelemesini tanımlar.
  
  2020-21: merkeziyetsiz finans hype
  2021-22: fan token - nft - metaverse hype
  sıradaki: merkeziyetsiz sosyal medya - dao hype bkz. deso
• yukarıda tanımı gayet iyi yapılmış, henüz emekleme aşamasında olduğu öne sürülen bir buzzword öncelikle.
  
  tam da bu özelliği sebebiyle insanlar sağdan soldan duyup da alırlar diye bir kripto paraya da isim olmuş diye tahmin ediyorum. pandemi sebebiyle evlere kapanmanın doğrudan bir sonucu olarak iyice şişen kripto para borsalarında dogecoin mi kalıcı olur, sedat coin mi yoksa görece kullanım değerleri olan btc ve ethereum mu bunu zaman gösterecek. bir ihtimal daha var tabii: türkiye'ye pek de uğramayan küresel parasal genişleme geriye çekildiğinde^*, en büyük yıkım en çok şişen spekülatif balonlarda gerçekleşebilir.
  
  metaverse'e dönersek, burada distopik başka bir mesele var. benim zihnim dijital parsellerin satın alınıp "geliştirilen", kiralanan, üzerinde etkinlikler düzenlenen, reklamlar verilen ve gerçek dünyaya dair her türlü rant ve sosyal ilişkinin aktarılarak ("taşınmaz" olmayanların taşınması) yeniden kurgulanan bir evrene kafam basmıyor. evet geçmişte mmorpg'ler vardı; ancak bunların tamamı kendi içine kapalı, ilk varanların avantaj sağladığı ve kişisel zamanınız dışında maddi sermayenizle avantaj sağlayamadığınız geçici evrenlerdi. ultima online'ın x server'ını kaçırdıysanız yeni açılan y server'ına, ya da başka bir oyuna katılıyor, dönüp de arkanıza bakmıyordunuz. bu metaverselerin altında yatarak onlara kimliğini veren bir diğer buzzword ise fomo o halde.
  
  metaverse'e dair "emekleme aşaması" iddiası ise yanlış anlamıyorsam farklı bir entegrasyon ve kaynak aktarımı ile sürekli spekülatif bir büyümeyi içeriyor. pek de uzak olmayan bir gelecekte insanların gerçek dünyadan elini eteğini çekip buralarda vakit geçireceğini ümit ediyor. pandemi nedeniyle insanların toplumsal refah uğruna vazgeçtikleri özgürlüklerinin kalıcı olarak geri döndürülemeyeceğine dair bir karamsarlık içeriyor. bu illa ki siyasilerin bize dayatmalarıyla gerçekleşeceği anlamına da gelmiyor. örneğin eskisi gibi kapalı mekanda tıkış tıkış bir konsere gitmek yerine, bir konser tecrübesine nft olarak sahip olma fikrine hiç farkına varmadan zamanla ikna olabiliriz: iyi bir ses sistemine sahip olduğumuz ya da olmak istediğimiz için, kendi kokteyllerimizi yudumlamak için, insanların saygısızca gürültücülüğüyle ve kaçınamayacağımız virüsleriyle muhatap olmamak ya da sadece kendi seçtiğimiz insanlarla paylaşabileceğimiz münhasıran bir deneyime bir statü göstergesi olarak sahip olmak için...
  
  metaverse'ler her şey balonunun ^* yıkımı sonrasında ayakta kalabilir mi göreceğiz. ancak insanların eskisi gibi aracına atlayıp şurada bir arazi varmış diye gezmek istemeyeceği, emlakçıdan emlakçıya gidip oturacağı evi aramak yerine sokaklarını google'dan adımlayıp ev içerisini de lazer görüntüleme sistemleriyle gezeceği ve sokağa hep daha az çıkacağı bir döneme doğru yol almamız yeterince distopik.
• kısaca tanımlamak gerekirse; (bkz: matrix)
  
  temeldeki fark şu; makinelerin kölesi değil, kendi isteğinizle yaşamayı tercih ettiğiniz bir dijital dünya. bunun bir sonraki adımı bilinç transferi denilen olay. yani bilinciniz, hafızanız, anılarınız, tecrübeleriniz yani sizin dijital ortamda bir kopyanız olacak. bu ikinci siz tamamen o dijital dünyada ölümsüz şekilde yaşayacaksınız.
  
  şimdilik bilim kurgu senaryosundan farksız fakat teoride inkansız değil. malum elon musk bu işe sağlam yatırım yapıyor neuralink projesinde. beynin haritasını çıkarmayı amaçlayan bir proje. başarılı olursa “matrix” gerçekleşir diyebiliriz aslında.
  
  çokça etik ve ahlaki duvar var tabi ki bu fikirlerin önünde. insan benliğinin fiziksel bedenlerimizden öte bir durum olduğu savunuluyor fakat matrix filminde buna sağlam bir eleştiri vardı. cennet benzeri bir dijital dünyayı insan zihninin kabullenememesi sonrası gerçek dünyanın kopyasını yapıyordu makineler. böyle kusursuz bir dünya istenir mi, ben orada olmak ister miyim bilmiyorum. kusursuz bir dünyada neşet ertaş “kendim ettim kendim buldum” der miydi? demezdi büyük ihtimalle...
• kalıcı kolektif kullanılabilir sanal alan ya da üç boyutlu sanal alanların birleştirilmesiyle oluşturulması planlanan sanal evren.
  
  ana fikrini "internetin, insanların sadece kimi şeylere bakmakla yetinmeyip, içerisinde aktif olduğu üç boyutlu bir evrene dönüştürlmesi" diye özetleyebileceğimiz bir tasarım. eski amazon menajerli, yeni teknolojiler yatırımcısı matthew ball internetin yerine geçeceğini iddia ettiği metaversum'un özelliklerini şurada kısa kısa açıklıyor.
  
  tık
• (bkz: hikaye)
• (bkz: kurai token)
• vccess.com diye bir metaverse sitesine üye oldum ama olay nedir napacağız anlamadım hiç.
• (bkz: evreni metalaştırmak)
• barış özcan'dan metaverse tanımı
  
  güzel ve anlamlı video olmuş.