peltier

• ecnebi memleketlerde cok revacta olan, overclockta harikalar yaratan bayaa randimanli bir devre elemanı.
• ayrıca peltierler de oldukça yüksek güç harcayan elemanlardır (mesela 40w)..
  işlemcinin ve peltier'in açığa çıkardığı bu yüksek ısıyı dışarıya atmak için normalden çok daha güçlü bir fan'a ihtiyaç vardır.. eğer peltier'in soğuk yüzeyinde sıcaklık 0 dereceye çok yakın veya 0'ın altında ise bu seferde kasa içindeki nem'i buz veya sıvı olarak elinize alırsınız,, kısa devreye yol açabilir..
  overclock için faydalı bi eserdir ama çok dikkatli ve bilinçli kullanmak gerekir..
• en kısa zamanda almak istediğim alet.
• peltier, esas olarak iki tarafi arasinda isi farki varsa elektrik uretmesiyle on plana cikan bir malzeme iken, "buna elektrik versek bir taraftan digerine isi verir mi la bu?" sorusuna cevap arayan isvicreli bilimadamlari tarafindan cpu overclock piyasasina sokulmustur.
• (bkz: leonard peltier)
• çok pratik olsa da rezalet bir verimle çalışan ısıtgan/soğutgan yarı iletken. zaten o kadar hoş bişey ki, bi de verimli olabilseydi, elveda kompresörler, elveda cfc derdik.
  sidewinder roketinin bazı modellerrinde infrared sensörünü soğutmak için kullanılmış.
• piyasada bulunan seramik tabanli modellerin calisma ilkesi soyledir: elektronlar elektron bollugu olan metal yuzeyden daha az elektron iceren n tipi yari iletkene gecerken dar bir yoldan otoyola cikan araclar misali rahatlar "genlesirler", bu eklem sogur.
  
  karsi yuzeyde metale gecerken elektronlar tekrar kalabaliklasir ve bu eklem isinir. devaminda p tipi yari iletkene gecerken elektron degil bosluklar iceren ortama girmeye zorlanan elektronlar bu eklemi de isitirlar.
  
  tekrar metale ulasan eletronlar p tipi yari iletkenden daha rahat olan ortama dogru "genlesip" eklemi soguturlar.
  
  daha basit verilen bir izahat elektronlarin p tipi fakir ortamdan n tipi enerji seviyesi yuksek ortama gecerken etraftan isi aldigi, tersi n tipi ortamdan p tipi ortama daha dusuk enerji seviyesine inerken bunyelerindeki fazla enerjiyi tekrar disari verdikleri seklindedir. sicakligin ne oldugunu tam olarak bilmiyoruz fakat elektronlarin tasiyabildigi birsey oldugu muhakkak.
  
  tumu ayni olan bu metal - n - metal ve metal - p - metal sandvicleri elektriksel olarak seri, termik olarak paralel baglidir.
  
  kardesi ve zitti olan seebeck etkisi ise tam tersidir, peltier elemaninin bir yuzeyini isitip diger yuzeyini sogutursaniz dogru akim uretir (termoelektrik pil).
  
  (bkz: peltier etkisi)
  (bkz: seebeck etkisi)
  (bkz: thomson etkisi)
• akvaryum'u soğutmak veya ısıtmak için de kullanabilen pratik ucuz ama çok akım çektiğinden verimsiz bir yöntemdir. akvaryum sogutucuları elektiriği daha verimli kullanırlar ( kompresorlu olanlar) ancak pahalıdırlar.
  
  elektrik faturasını dert etmeyenlere siddetle tavsiye edilir.
• 350 wattlık alıp sıcak tarafını adam gibi nasıl soğutacağıma karar veremediğim dalga.
• bir peltier aslında bir termokupl'un ters çalışanıdır. termokupl'da iki temel eklem vardır bunlardan birine sıcak nokta diğerine ise soğuk nokta adı verilir. sıcak nokta ile soğuk nokta arasındaki sıcaklık farkı bu sensörün çıkışına gerilim olarak etki eder. yani ona sıcaklık farkı verin, size gerilim versin.
  
  peki bunu tersine işletebilirmiyiz? yani ona gerilim versek bize sıcaklık farkı yaratabilir mi? işte bu noktada peltier ortaya çıkıyor. termokupl'un uçlarına gerilim verince bu defa eklemlerden birisi ısınırken diğeri soğumaya başlıyor.
  
  ticari olarak satılan peltierlerde yapi bu kadar basit değil, yarı iletken temelli yöntemler ile üretiliyorlar.
  
  zamanında birkaç peltier almış ve deneyler yapmıştık üzerlerinde. şöyle 10x10 cm boyutlu yarım cm kadar kalınlıklı bir levha ve iki terminali var. termianallerden dc bir kaynak ile beslendiğinde levhanın bir yüzeyi el değmeyecek kadar ısınırken diğer yüzeydeki metalde buz kristalleri görülebiliyordu. tabii bunu iki ucuna metal soğutucular dayayarak denemiştik.
  
  ancak deneyde kayda değer en önemli olay bu küçük aletin çektiği büyük akımlar oldu. 12v ile beslediğimiz peltier 5-6 amper gibi akımlar çekti ki bu oldukça yüksek bir akımdır.
  
  kullanım yerlerine örnek vermek gerekirse biyokimya laboratuvarında kullanılan analizörlerde reaktif denen kimyasallar vardır. bunların işlerini yapmaları için 15c gibi bir sıcaklıkta bulunmaları gerekiyor. oralarda peltier kullanımını görmüştüm. bu tip cihazlarda buzdolaplarındaki akışkan döngüsü ile soğutma yapmak için yer sıkıntısı vardır.