stavilaç

• doğu roma imparatorluğu'nun sahip olduğu saray kültürünün etkisiyle kendi saray ve hükümdarlık kültürünü oluşturmuş olduğunu iddia edebileceğimiz sırp, boşnak ve diğer balkan orta çağ kralllıklarında hükümdarın sakisi olarak görev alan ve doğrudan hükümdarın en güvendiği soylular arasından seçildiği bilinen saray makamı.
  
  sırpça kabaca "yer gösteren" ya da "yerine koyan" anlamlarına gelmekte olan stavilaç, esasında doğu roma sarayında pinkernes, ingilizce'de de cupbearer namıyla bilinen makama denk düşmektedir.
  
  (bkz: pinkernes/@ncpzbsn)
  
  sırp, hırvat ve boşnak kral ya da despotları saraylarında bir davet verdikleri zaman, sofranın kurulmasından tüm yemek ve içkilerin servis edilmesine kadar söz konusu davetin mutfak ve masa kısmına ait her türlü detay doğrudan kral ya da despot tarafından görevlendirilen stavilaç makamındaki şahsın sorumluluğunda olmaktadır.
  
  yalnızca hükümdarın en güvendiği soylulara bahşedilen bu makam, bölge krallıklarının doğu roma'dan^* ayrışmaya başladıkları 12'nci asırdan osmanlı egemenliğine girdikleri 15'inci asra dek, tıpkı diğer doğu roma sarayı makam ve unvanlarından esinlenerek oluşturulmuş olan voyvoda, tepçiya, kaznats ve veliko kaznats gibi makamlarla birlikte söz konusu devletlerin saraylarında aşağı yukarı üç asır boyunca varlığını sürdürmüştür.