talebin fiyat esnekliği

• ikame ürünlerin bol olduğu bir pazarda yüksektir.
• fiyat miktar ilişkisini gösteren grafiğin ters çizilmisinin nedeni ile eğimin değilde 1/eğimin, fiyat değişiminin olmadan önceki fiyatla yani ilk fiyatla miktar değişiminin olmadığı miktarla yani ilk miktarın bölünmesiyle çıkan sonucun carpimıdır.
  
  esneklik kavramı bağımsız değişkeni %1 artırdığımizda (fiyat) bağımlı değişken üzerinde (miktar) yaptığı yüzdesel değişimdir.
  
  burda ifade ediliş bakımından dikkat edilmesi gereken husus talebin değil talep miktarının yüzdesel değişimini söylemektir.
  
  çünkü esneklik fonksiyonunu çözerken sabit bırakılan sayının değismemesi gerekçesiyle fiyatın talep miktarı üzerindeki yüzdesel değişiminin etkisini çözeriz
  
  nitekim malın kendi fiyatı arttığında talep azalır diye ifade etmeyiz talep miktarı azalır diye ifade ederiz. talep egrisi konum değiştirmez talep egrisi üzerinde noktalar için hareketlenme olur.
  talebin artması veya azalması kavramı talebi etkileyen faktörlerin değişmesini yani talebi değiştiren faktörlerin yaptığı etkiyi gösteren talep fonksiyonunda yer alan sabit sayının değişmesini ifade eder.
  
  sonuç olarak fiyat artarsa talep miktarı artar
  talebi etkileyen faktörlerin olumlu veya olumsuz etkisiyle talep artar veya azalır
• kısaca, tüketicinin, malların fiyat değişimlerine karşı gösterdiği yüzdesel tavırdır. ama önce talep ve esneklik ilişkisini kısaca inceleyelim ki talebin fiyat esnekliği tam manasıyla anlaşılsın.
  
  iki mallı bir dünya düşünelim: bu mallar x ve y malı olsun ve bunların arasında ikame ilişkisi kurulsun. y malı fiyatı sabitken, x malı fiyatı arttığında; tüketiciler y malı talebini arttırarak, x malının talep eğrisi üzerinde harekete neden olacaklardır. çünkü ana iktisada göre insan rasyoneldir ve ikame mallar arasında sağlanan fayda açısından fark yoktur.
  
  yine iki mallı bir dünyada, bu sefer aralarında tamamlayıcılık ilişkisi bulunan x ve y mallarını düşünürsek: y'nin fiyatı arttığında, x bu malın tamamlayıcısı olduğundan talebi azalacaktır. hiç alınmayacaktır, kat'i suretle yok sayılacaktır demiyorum; elbet alınacaktır ki burada tüketicinin o malı ne surette zorunlu mal olarak gördüğü ve bütçesinde o mal için ne kadar karşılık ayırdığı gibi detaylar devreye girer.
  
  bu örneklerde tam esnek ya da tam inelastik mallar gibi uç durumları kastetmiyorum. çünkü tam inelastik malın talep eğrisi dikey eksene paralel bir doğru çizer ve sıfıra eşitlenir, dolayısıyla fiyata karşı duyarsızlaşır. uyuşturucu bağımlılarını düşündüğünüzde zihninizde daha iyi oturacaktır. bir tersi olarak da tam esnek malın talep eğrisi yatay eksene paralel bir doğru çizerek, miktara duyarsızlaşır. yani bu tüketicinin üreticiye "sen ne yaparsan yap, benim bu maldan alacağım miktar budur." demesidir. şöyle düşünün her gün maksimum 2 tane ekmek yiyebiliyorsunuz. fırıncılar odası ekmeğin fiyatını ne kadar düşürürse düşürsün, hatta bedava bile yapsa yine alacağınız maksimum miktar 2'dir.
  
  tüketiciyi bu keşmekeşten kurtarmak için ise devreye esneklik girer. gayet kişisel bir kavram olan esnekliğin kuvveti, bireyin mala ne oranda vazgeçilmez olarak baktığına göre artıp azalma eğilimi gösterir. ikame kuvvetlendikçe vazgeçme oranı da yükseleceğinden esneklik artarken, malın bütçedeki yeri ve vazgeçme oranı azaldıkça esneklik azalacaktır ama her halükarda fiyat değişimlerinin üzerinden zaman geçtikçe, arzda da böyle olmak üzere, esneklik mutlak surette artacaktır.
  
  edit: imla
• ben hep 50 liralık alıyorum, esnekliğini merak etmişimdir.