tek ülke sosyalizmi

• george orwell'ın, ispanya iç savaşında diğer ülkelerden gelen sol katılımcılarla beraber yer aldığı günlerini anlattığı homage to catalonia'da bahsettiklerine göre sovyet yanlısı grupların, bir an önce proleterya devrimi isteyenleri (ki sonuç itibariyle haklı çıkanın bunlar olduklarını söyler orwell), bizzat stalin'in kararıyla engelleyerek fransız-sovyet ittifakının bozulmasının önlenmesini ön plana çıkaran (malum, bir proleterya devrimi, fransa tarafından pek yenilir yutulur olarak karşılanmazdı) ve böylece çıkış noktasından olabildiğince saparak allak bullak olan ekol. fransızları ürkütmemek adına ispanya iç savaşında, her türlü temizleme girişimine direnen ellerden silinemeyecek kadar kirli olan başka neler yapıldığı ise malum. lev troçki'nin eserinde^*, atlantis'in son imparatoru ve kuramsal oyuncağı hakkında söylediği bazı şeyler var belki alakalıdır:
  
  "tek ülkede sosyalizm "teorisi" -sırası gelmişken, stalin'in kendisi tarafından hiç bir zaman yorumlanmamış ya da temelleri belirtilmemiş olan bir "teori"- yeterince kısır ve tarih boyutundan yoksun şu anlayıştan ibarettir: ülkenin doğal zenginlikleri sayesinde sovyetler birliği'nin coğrafi sınırları içinde sosyalist bir toplum kurulabilir. aynı başarıyla dünya nüfusu şimdi olduğunun on ikide biri kadar olsaydı sosyalizmin zafere ulaşacağını de teyid edebilirdiniz. ancak gerçekte bu yeni teorinin amacı toplumsal bilince çok daha somut fikirler sistemi getirmekti, şöyle ki: devrim tamamen bitirilmiştir; toplumsal çelişkiler giderek yumuşayacaktır: kulak yavaş yavaş sosyalizme alışacaktır; dış dünyadaki olaylar ne olursa olsun, gelişme bütünüyle barışçıl ve planlı bir karakteri koruyacaktır (...) devrimin koyduğu hukuksal ve siyasal standartlar geri ekonomi üzerinde ilerici bir eylem uyguladı ama öte yandan bunlar da o geriliğin zararlı etkisini duydu. sovyetler birliği kapitalizm ile çevrelenmeye ne kadar devam ederse, toplumsal dokunun dejenerasyonu da o kadar ilerler. uzatılmış bir tecrit dönemi, kaçınılmaz olarak, ulusal komünizmle değil, kapitalizmin restorasyonu ile bitecektir.
  
  nasıl burjuvazi barışçıl olarak sosyalist demokrasiye geçemezse, sosyalist bir devletin barışçıl olarak dünya kapitalist sistemi ile birlişmesine de olanak yoktur. tarihsel gündemde "tek ülkenin" barışçıl sosyalist gelişmesi değil, uzun bir dizi dünya sarsıntısı vardır: savaşlar ve devrimler. sovyetler biliği'nin iç yaşamında da sarsıntılar kaçınılmazdır. eğer planlı ekonomi için mücadelesinde bürokrasi kulak'ı kulak'lıktan çıkarmak zorunda kalmışsa, işçi sınıfı da sosyalizm mücadelesinde bürokrasiyi bürokrasi olmaktan çıkarmak zorunda kalacaktır. bu sonuncusunun mezar taşında şu sözler kazılmış olacaktır: "burada tek ülkede sosyalizm teorisi yatmaktadır." (troçki, lev , 1998, ihanete uğrayan devrim, yazın yayınları, istanbul, s:272-277.)