• açılın beyler ve bayanlar; rus yazarlarını okurken geçirdiğiniz delilik nöbetlerine ve nereden çıktı bu 120 +kişi serzenişlerinize cevap olmaya geldim. rusların isimlendirme sistemini öğreniyoruz:

    örneğimiz: avdotya romanovna raskolnikova.

    1. rusçada istisnasız her kişinin 3 ismi vardır: isim + babanın ismi + soyad.
    örneğimizde avdotya kızın ismi, roman babasının ismi, raskolnikova ise soyadı oluyor.

    2. bu isimlendirme biçimi ise erkek ve kıza göre değişiklik gösterir:
    erkek ise, babanın ismi -oviç ile biter.
    kızlarda ise -ovna olarak biter:

    avdotya + roman(ovna)
    radyan roman(oviç)

    3. yine soyadlarda da erkek ve kıza göre ufak bir fark vardır, kız soyadları sonuna -a alır. erkek soyadları almaz.

    avdotya romanovna raskolnikova
    rodion romanoviç raskolnikov

    bu ikisi kardeşler bildiğiniz gibi.

    -------------------------------------------
    4. peki rus film ve edebi eserlerinde neden sürekli iki isim görürüz?
    avdotya romanovna şunu yaptı, radyan romanoviç bunu yaptı vs gibisinden.

    çünkü ruslarda bizdeki gibi - bey, -hanım kullanılmaz.

    bunlara denk düşen gaspadin ve gaspaja var ama kullanılan yere göre şöyle oluyor: konuştuğunuz kişi rus ise ve sizden yaşça büyükse veya yeni tanıştırılmışsınız aranızda bir konuşma geçiyor ise veya aranızda belirli bir saygı mesafesi var ise, bu kişiye "avdotya hanım" yerine geçen "avdotya romanovna" şeklinde seslenirsiniz. türkçede sanki saygı göstermeniz gerek ama siz bu kişiye ismiyle sesleniyormuşsunuz gibi bir hava oluyor ama öyle değil. dediğim şekilde kullanılır ve abartmadan ama mümkün olduğunca konuşurken bu isim dile getirilir.

    - avdotya romanovna, geçen gün bir makale okudum, bu konuda size bilgi vermek isterim.

    gibi.

    ------------------------------------------------

    5. şimdi gelelim zurnanın zırt dediği yere.

    siz bu insana avdotya romanovna şeklinde hitap ediyorsunuz, fakat rusçada kişinin yakınları, kendisine asla formal ismiyle hitap etmez. o ismin mutlaka kısaltılmış ya da sevimlileştirilmiş bir versiyonu vardır.

    elena: lenoçka
    maria: maşa
    anna: aniçka
    daria: daşa
    natalya: nataşa
    ivan: vanya
    dimitry: dima

    gibi. ve fakat bazı isimlerin bu hali, ismin kendisine benzemeyebilir:

    alexander: saşa
    avdotya: dunya

    gibi.

    bu hadisenin kötü tarafı ise, bu şekildeki isimlerin tek versiyonu yoktur, ismi mariya olan birine arkadaşı: maşa, annesi marunya, kardeşi maruşka diye seslenebilir.

    ---------------------------------------------------------

    dolayısıyla, avdotya romanovna raskolnikova'nın maceralarını okurken:
    avdotya romanovna raskolnikova
    avdotya romanovna
    dunya
    dunechka

    aynı kişidir.

    bir rus kitabında ortalama 50 karakter olduğunu düşünürsek, işte bu edebiyatı takip etmek isteyip delirenlere yol gösterecek olan kılavuz budur.

    sonuç: not alınız)
  • ufuk açan sistemdir.

    bizim için kafama takılan tek detayı şu oldu;

    türkler için,

    anna,maria,natalia,eva,meva--->nataşa'dır. hep böyle olmuştur.

    nataşa bizde bir isim değil meslektir oğlum.
  • kadın adlarının çoğunun a harfiyle bitmesi de bunlardan birisidir.

    elena, maria, svetlana, tatyana, olga...

    (bkz: daha gider bu)
  • okuyabildiğim tek ismin leo (lev) olduğu sistem. o da tolstoydan kaynaklanmaktadır.
  • baba ismi ortaya alınırken sonu a harfine uygun değişim baba soyadını alırken de son harflere göre dişil cinste değişime uğrar.
    örneğin kocanızın adı fyodor mihayiloviç dostovesky(i) ise
    eşinin ismi avdotya romanovna dostoyevskaya olur.
    ek olarak samimiyetten dimitry'e mitya, tatyana tanya, aleksey alyoşa, nikolay kolya hitabına da maruz kalır.
    soyadlar for mother russia anlayışından dolayı mahal isimlerine dönüşürken de dişil sayıldıklarından çehovskaya, mayakovskaya, dostoyevskaya gibi anılırlar.

    doğruyu bulma yolunda edit:
    jose arcadio buendia'nın mahal isimleri ile ilgili ek bilgi ve uyarıları teşekkürlerimle ekleyeyim.

    genel olarak kural şu: sıfat var, isim var diyelim. ama türkçe'deki isim tamlamasının karşılığı bunlarda yine sıfat tamlaması kurallarıyla yürüyor. sıfat, önüne geldiği ismin cinsiyetine göre son ek alıyor. yani, bir tamlamada stansiya (metro durağı) vokzal (tren istasyonu) linie (metro hattı) gibi kelimelerin önüne gelen kelimeler de çekime uğruyor. krasivaya stansiya, krasiviy vokzal, krasivoe metro gibi. tabii bunlar ismin altı haline göre çekilirken hepten yamuluyor, o asıl dert.
  • rusya topraklarında sscb dönemindeki zorunlu göç politikalarına istinaden halen pekçok alman, kore, yahudi vs. kökenli insan yaşamaktadır. bunların baba adı (patronim) ve soyadı da istisna oluşturmaktadır. genellikle soyadlarına cinsiyet belirten son ek almazlar ve erkek de kadın da aynı soyadına sahip olabilir.

    volga almanları
    eski sovyet ülkelerindeki koreliler
    rusya yahudileri
  • isim + babanın ismi + soyad sıralaması yanlış olan sistemdir. doğrusu soyadı + adı + babaadı (rusçası f.i.o. diye kısaltılır açılımı familiya imya otçestvo) olan sistemdir.

    soyadıları;
    erkeklerde: -ov, -yev
    kadınlarda: -ova, -yeva ile biter.

    babaadları;
    erkeklerde: -oviç, -yeviç
    kadınlarda: -ovna, -yevna ile biter. (rusçada ki e gördüğünüz harf "ye" diye okunur.)

    şimdi seçtiğimiz isimlerle örneklendirme yapalım ki daha iyi anlaşılsın.
    adım "vladimir" babamızın adı "sergey" soyadımız "maksimov" olsun. oğlumun adı "oleg" kızımın adı "yulya" karımın adı "tatyana" kayınpederimin adı da "aleksandr" kız kardeşimin adı "karina" olsun. bu durumda;
    ben: maksimov vladimir sergeyeviç
    karım: maksimova tatyana aleksandrovna
    oğlum: maksimov oleg vladimiroviç
    kızım: maksimova yulya vladimirovna
    kız kardeşim: maksimova karina sergeyevna

    evet bu kıçımdan uydurduğum rus ailesinin yardımıyla doğru olan sistemi öğrendiniz. rusça hakkında sorusu olan suserlara yardıma açığım. şimdi dağılabilirsiniz.
  • sıralamada yanlışlık vardır diyemeyiz zira soyadların önce yazılması, resmi belgelerde (pasaport, doğum, ölüm belgeleri vb.) görülen bir hadisedir. günlük konuşma dilinde yahut edebi eserlerde bu şekilde kullanılmaz.
  • günlük konuşma dilinde yahut edebi eserlerde bu şekilde kullanılmaz (soyadı, ad, babaadı) diyemeyiz zira günlük hayatta ve edebi eserlerde kullanım da sıralamanın soyadı - adı - babaadı şeklinde olmasından gelir ve tam olarak böyle kullanılır. sadece resmi belgelere özgü değildir.

    -putin türkiye ile ilişkilerin düzelmesi konusunda bla bla..

    -şarapova raketi havaya attı sonra döndü topu tuttu

    -raskolnikov açtı ağzını yumdu gözünü

    -karamazovlar şöyleydi böyleydi

    gördüğünüz gibi günlük konuşma dilinde ve edebi eserlerde de soyad önce kullanılır. aslında bu kullanım "putin vladimir vladimiroviç şu idi bu idi" iken kısaltılmış olarak "putin şu idi bu idi"dir.
  • slav sistemidir o sadece ruslara atfedilmemelidir.
hesabın var mı? giriş yap