altı bardakta dünya tarihi

• orijinal adi a history of the world in six glasses olan tom standage imzali dunya tarihini icilen ickilere gore 6 doneme ayirmis ilginc kitap.
  kitap tabi ki uretilen ilk icki olan birayla baslayip, sarap, damitik ickiler, kahve, cay ve kolayla devam ediyor.
  ickilerin ortaya cikis hikayeleri ve insanlik uzerindeki etkileri oldukca ilginc ve okunasi.
• perspektif tarihçilik hususunda çok nadide bir örnektir.
  
  standage, insan yaşamını ve tarihin kendi içerisindeki akışını, içeceklerin üretim, tüketim ve ortaya çıkışları ile ele alır. tespitleri ve değerlendirmeleri çok muazzamdır. kütüphanenizde kesinlikle bulundurmanız gereken bir kitaptır altı bardakta dünya tarihi.
• gün itibariyle okumaya başladığım kitap.
• kitap isminden de anlaşılabileceği gibi altı içki üzerinden insanlık tarihini incelemeye çalışmış. bu altı bardağı derinlemesine açmadan önce yaptığı alıntılardan da aslında kitap bir parça anlaşılabilir diye düşünüyorum;
  
  "insanlık tarihi"nden değil, insan yaşamının çeşitli
  yönlerinin tarihlerinden söz edilebilir sadece.''
  (bkz: karl popper)
  
  "fermantasyon ile uygarlık birbirinden ayrılamaz."
  (bkz: john ciardi), amerikalı şair (1916-1986)
  
  "keyif -biradır. sıkınh -sefere çıkmak.tir."
  mezopotamya atasözü, mô 2000 civarı.
  "bütünüyle hoşnut bir adamın ağzı birayla doludur."
  mısır atasözü, mô 2200 civan.
  
  "çabuk, bana bir bardak şarap getirin ki, zihnimi ıslabp
  akıllıca bir şeyler söyleyeyim."
  (bkz: aristophanes) (mô 450 - 385 civarı)
  
  "vücutlarımızı harap eden hamam, şarap ve sekstir.
  fakat hamam, şarap ve seksten başka yaşamı yaşamaya
  değer kılan ne var?"
  roma mezar taşı yazısı, corpus ınscriptionum
  latinarum vl.15258
  
  "şarap bir benmari kullarularak damıblabilir ve gülsuyu
  renginde bir şey çıkar ortaya."
  (bkz: ebu yusuf yakup bin ishak el-sabbah el-kindi) (ms
  801-873), arap bilim insanı ve filozof, güzel koku ve
  damıtık sıvılar kimyası kitabı'ndan.
  
  "new england, fransız antilleri'nin ucuz melasından,
  zenginliğinin başlıca kaynağı olan romu üretti
  -romla maryland' e köle sabn aldı ve ingiliz tüccarlara
  borcunu ödedi."
  (bkz: woodrow wilson), abd başkanı (1856-1924)
  
  "diğer içkilerden farklı olarak arılığı ve kendindeliği
  arbran, beynin kuvvetli besini, ayık içki, kahve;
  imgelemin bulutlanm ve kasvetli ağırlığını dağıtan,
  şeylerin gerçekliğini hakikat ışığıyla aniden aydınlatan
  kahve."
  (bkz: jules michelet), fransız tarihçi (1798-1874)
  
  "nükteden ve neşeden keyif alıyorsan ve duymaya
  can ahyorsan haberleri dünyanın her tarafından,
  hollandalılardan, danimarkalılardan, türklerden
  ve yahudilerden gelenleri,
  al sana yeni bir buluşma yeri:
  bir kahvehaneye git ve duy -mutlaka doğrudur ...
  hükümdardan fareye kadar, tüm dünyada hiçbir
  şey yapılmamış,
  fakat her gün ya da her gece kahvehaneye üşüşü-
  lür."
  (bkz: thomas jordan)'ın "kahvehaneden haberler"inden
  (1667)
  
  "üç gün yiyeceksiz kalmak bir gün çaysız kalmaktan
  iyidir."
  çin atasözü
  
  ''çok şükür çay var! çaysız dünya ne yapardı? nasıl
  var olurdu?"
  (bkz: sidney smith), ingiliz yazar (1771-1845)
  
  '' kraliçelerin en iyisini ve en iyi bitkiyi borçluyuz,
  güneşin doğduğu yerin yolunu gösteren,
  zenginliklerini takdir ettiğimiz o cesur ulusa.
  müz'ün dostudur çay, hayalimizi süsler
  dağıtır başımızdaki dumanları
  dingin tutar ruhun sarayını
  yakışır doğum gününde kraliçeyi selamlamaya.'' / (bkz: edmund waller)
  
  "bu ünlü bitkinin ilerlemesi, hakikatin ilerlemesine
  çok benzedi; tatma cesaretini gösterenlere çok lezzetli
  gelmesine karşın, başlangıçta kuşkuyla karşı-
  landı; sınırları aşınca karşı duruldu; popülerliği artınca
  kötüye kullanıldı ve sonunda zamanın yavaş
  ve karşı konulmaz çabalarıyla ve kendi erdemleriyle
  saraydan kulübeye kadar tüm ülkeye zaferini kabul
  ettirdi."
  (bkz: ısaac d'ısraeli) (1766-1848)
  
  "coca-cola alınca insanlar
  daha güçlü büyürler
  coca-cola içince düşünürler
  daha parlak düşünürler"
  (bkz: coca-cola) reklam sloganı, 1896
  
  "bir milyar saat önce yeryüzünde insan yaşamı gö-
  ründü.
  bir milyar dakika önce, hıristiyanlık doğdu.
  bir milyar saniye önce beatles müziği değiştirdi.
  bir milyar coca-cola önce dün sabahtı."
  (bkz: robert goizueta), coca-cola company'nin başkanı,
  nisan 1997
  
  "su yaşamın ve sağlığın temelidir. insanın su hakkı,
  insan onuruna yakışır sağlıklı bir yaşam sürmek için
  vazgeçilmezdir. tüm diğer insan haklarının gerçekleşmesinin
  önkoşuludur."
  birleşmiş milletler ekonomik,
  kültürel ve sosyal haklar komitesi
• özellikle bira, şarap ve damıtık içkiler ile olan kısmı ile verdiği bilgilerle mest eden bir kitaptır. şiddetle tavsiye edilir.
• çok değerli bir arkadaşımın; seversin diye tavsiye ettiği ve akıcılığıyla beni mest ettiği kitap. o tavsiye ettiyse tamamdır diyerek konusunu bile pek araştırmadım. sandım ki, kronolojik olarak tarihin akışına tanık olacağız. yok işte öyle değil.
  6 bardak mevzusu böyle çıkıyor ortaya. özellikle içkilerin çıkış noktasını ve tarihte; kültürel- maddi olarak yerini öğretiyor bizlere.
  mikemmel!
• sonundaki kaynakça kısmını görünce daha şaşırdığım ufuk açıcı, bir o kadar da akıcı bir kitaptır.
  
  --- spoiler ---
  
  su, insan tarihinin seyrini belirleyen ilk içkiydi: şimdi, 10 bin yıl sonra, tekrar dümene geçmiş gibi görünüyor. başka gezegenleri kolonileştirmekten söz etmek tuhaf görünebilir, fakat bu düşünceyi anlamamız, mö 5000’de bir cilalı taş devri köyünde yaşayan ve zaman tünelinden geçip bugüne gelen birinin modern dünyayı anlamasından daha kolaydır. o kişi bugünkü modem dilleri bilmezdi ve yazı yazma, plastik, havayolları ve bilgisayar gibi modem yaşamın boyutlarını anlamakta kuşkusuz güçlük çekerdi. fakat aradan geçen bin yıllarda birçok şey değişirken, bazı şeyler de aynı kalmıştır: cilalı taş devri köylüsü kuşkusuz bir bardak birayı takdir eder, bol şansa kadeh kaldırmayı ve samimi atmosferi tanırdı. bir içimlik bira, cilalı taş devri gezginimize gelecekle bir bağlantı olanağı verebilir: bizim için bira, geçmişe bir pencere açabilen içkilerden biridir. bir dahaki sefere bir miktar birayı, şarabı, damıtık içkiyi, kahveyi, çayı ya da coca-cola’yı ağzınıza götürdüğünüzde, zaman ve mekan içinde size nasıl ulaştığını düşünün ve salt alkol ya da kafeinden fazlasını içerdiğini unutmayın. kıvrımlı derinliklerinin arasında tarih de vardır.
  --- spoiler ---
• (bkz: insanlığın yeme tarihi) aynı yazarın ilgi çekici olduğunu düşündüğüm bir diğer kitabı. hayret bunun başlığını kimse açmamış. çaylak olmasaydım açardım şimdi.
• tarihe çok farklı bir açıdan bakan ve beni asla sıkmayan bir kitap. tarihe ilginiz varsa çok seversiniz, ilginiz yoksa da (benim gibi) kesinlikle sizi çeken ilginç bir şey bulursunuz ve yine çok seversiniz.
• hayatımda okuduğum en zevkli tarih kitaplarından biri, farklı bir bakış açısı sunar.güzeldir.