asparuh

• hıristiyanlıkla şekillendirilmiş ikinci bulgar imparatorluğu'nun başkenti veliko tarnovo'nun kurulup büyüyüp bölgenin en büyük şehri olmasından asırlar evvel, tuna nehri'nin berisinden gelip birinci bulgar imparatorluğu olarak bilinen devleti kuran, bozkırlarda at sürmeye alışık halkına bir de "beyaz oba" anlamına gelen "pliskouba" isimli şehri armağan edip tengri inancına sahip olup ilk yerleşik devlet olma unvanını da bulgarlar'ın edinmiş olmasını sağlayan, 680 ve 681 senelerinde kendilerini balkanlar'dan kovmak için imparator dördüncü konstantinos önderliğinde sefere çıkmış olan doğu roma ordusunu hem gerilla hem de vur-kaç taktikleriyle bezdirip konstantinopolis'e geri püskürten ve tüm bu başarılarının karşılığında da dönemin süper gücü doğu roma imparatorluğu tarafından tanınmakla kalmayıp koca imparatorluğu hayatını kaybettiği 695 senesine kadar her sene ödenmesini şart koştuğu yüklü bir haraca bağladığı tahmin edilen türkî kökenli bulgar halk kahramanı.
  
  m.s. 7'nci asrın pek az takdir edilen ama kesinlikle en mühim politik ve askerî karakterlerinden birisi olan asparuh, tamı tamına iki asırdan daha fazla imparatorluğuna başkentlik yapacak olan ve daha sonra sorasıyla pliskova, pliskov ve pliska adlarıyla anılacak olan muazzam kenti de tesis etmiştir. asparuh'un birkaç kuşak sonraki torunlarından krum ise dokuzuncu asrın başlarında bu kentin önlerinde imparator i. nikephoros önderliğindeki doğu roma ordusunu kelimenin tam anlamıyla paramparça edecek ve efsaneye göre de imparatoru öldürttükten sonra kafatasından bir kadeh imal edecektir.
  
  tarihçiler arasında ekseriyetle bozkırın diğer meşhur savaşçıları gibi acımasız ve yıkıcı bir karakter olarak değil, kurucu ve kurnaz bir karakter olarak tasvir edilmektedir. bunda da aslan payı halkını doğu roma ve hazarlar gibi dönemin iki güçlü devletinin arasında yerleşik düzene geçirip kısa sürede de başkent olacak göz alıcı bir şehir inşa etmesine aittir.
  
  edit: asparuh'tan önce yaşamış olan bulgarlar'ın diğer büyük liderine dair bilgi edinmek için sözlüğün kıymetli yazarlarından silivrili'nin kubrat paylaşımını okumanızı tavsiye ederim. bağlantısı aşağıdadır.
  
  (bkz: kubrat/@silivrili)