doğru nedir

• cevabı olmayan bir soru. ama belki şöyle diyebiliriz.
  
  doğru, yanlışı olmayandır.
• (bkz: göreceli kavramlar)
• dinamik bir kelime. perspektife göre sürekli değişir. dinler tarihi, devletler tarihi, sanatın ya da akla gelen her şeyin tarihi, hepsi birilerinin doğrularının gereğince başladı. daha doğrusu aynı özneye bakılan farklı perspektiflerin sebebi hala tam olarak bilinmeyen türsel bir refleksle yüceleştirilmesi geleneğinden ve doğrularımıza tapınma merakımızdan.
  
  hiçbir doğrudan hariç olmayan hakikatten bahsetmeyi deneyenleriyse susturacak güçlü mekanizmalarımız oldu tarih boyu. okullar, askeriyeler, tımarhaneler. doğrusu iyi çalıştık.
  
  ve son derece sevimli laflarımız. deliler, fahişeler, teröristler.
  
  ama neandertaller iyiydi.
• 20 yil onceydi. lisede felsefe dersinde boyle bir baslik vardi. "dogru nedir"
  descartes'in faydacilik felsefesiyle konuyu aciklamislardi.
  kisacasi "en cok faydayi saglayan sey dogrudur."
  ornek olarak:
  
  -200 kisi olmesin diye 100 kisiyi oldurmek dogrudur.
  -buna sessiz kalip 200 kisinin olmesine seyirci kalmak dogru degildir. yanlistir demiyor, dogru degildir diyor.
  -hem 200 hem 100 kisiyi oldurmek yanlistir.
  
  tabii isin icinde niyet de var. sirf zevkine 100 kisiyi oldurmek yine dogru olmuyor. iyi niyetle, diger insanlar fayda saglasin diye oldurmek dogru oluyor.
  
  toplumsal kultur olarak bu yaklasim turklere cok ters. bizim arabamiz bir yere sigmiyorsa, baskasi da sigmasin diye orayi kitleriz. ben kazanamiyorsam o da kazanmasin mantigi vardir. kaybet/kaybet toplumu klasmanindayiz o yuzden.
  herkes kaybeder ve biz hala ay'da am olmadigi icin aya gidemedigimizi saniriz.
• doğru , aynada kendini görmektir.
• bilinmeyendir.
  doğru asla kesin olarak bilinemeyeceğinden zıttı da tarif edilemez. bu yorucu bir arayış olur. öyleyse gerçek nedir cevabı aranmalıdır.
• en çok faydayı sağlayan şey doğrudur.
  descartes felsefelerini sever ve benimserim. özellikle 2 üstte ölümle ilgili verilen örnekleme üstünden ilerlemek isterim.
  
  en çok faydayı sağlayan şey doğrudur;
  
  altınızda bir araba var ve yol ileride ikiye ayrılıyor.
  yolun sağ tarafında 5 kişi sol tarafında da 50 kişi var. arabanızın freni patladı ve durmanızın iki yolu var, ya sağ tarafta olan 5 kişiye ya da solda bulunan 50 kişiye arabayı yöneltmeniz gerekiyor. muhtemel can kayıpları riskiniz %100
  hangi tarafa yönelmeyi seçerdiniz? descartes felsefesi gereği doğru olan seçip faydası veya en az düzeyde oluşturacağı zarar nedeniyle sağ tarafta bulunan 5 kişiye arabayı sürmektir. zaten sezgileriniz sizi bu seçime sürüklüyor.
  
  descartes tam olarak bunu savunuyor ama işi biraz daha kişiselleştirelim ve o sağ tarafta ki 5 kişiden birisi anneniz olsun. hala sağ tarafa gitmeyi düşünüyor musunuz? hiç sanmıyorum çünkü annenizin hayatı söz konusu.
  
  sola yöneldiniz ve 50 kişinin hayatını riske ederek annenizle birlikte 5 kişinin hayatını kurtardınız. bu sizce doğru mu?
  
  doğru nedir? genel mi yoksa bireysel mi?
• cevabı olmayan ve sorulmaması gereken bir sorudur.
  en az 2 farklı birey için zıt görüş oluşturacak bir konu doğru olarak nitelenemez ve mutlaka en az 2 zıt görüşte olacaktır.
  doğru yoktur, sadece doğru bilgi vardır. oda 2 + 2 = 4
• topluluğun veya sözü geçenlerin yadırgamadığı hallere doğru denir. gerisi yanlış olarak kabul görür.
• protagoras ahlakı: insan her şeyin ölçüsüdür. dolayısıyla doğrular ve yanlışlar insandan insana değişir.buna doğruların insandan insana değişmesinin yanı sıra yeri geldiğinde aynı kişide zamandan zamana dahi değişiğini söylemek mümkündür. hayatta her şey insan için dolayısı ile herkes iyilik fıtratı üzerinde yaratılmıştır fakat kimisinin duygusal çakraları açıktır.bu sebeple hataya karşı daha dirençlidir.kimi daha düşük bir haz eşiğine sahip olduğundan nefsine hakimiyeti çoktur.psikoloji,çevre,alınan eğitim gibi bir çok şey doğru ve yanlış alacağımız kararları seçimleri etkiler.fakat ne kadar analiz yapılırsa yapılsın hangi koşullar oluşursa oluşsun insanı ulaşabileceği en yüksek teknolojide dahi yapay zekadan ayıran tüm sayılı faktörler oluşsa dahi çıkacak olan sonucun aynı olmayacağıdır.yani ne zaman hangi kararı alacağımızın kesin bir açıklaması olamaz ve doğrunun ne olduğu konusunda en net konularda dahi kesin bir sonuca varmak mümkün değildir.