eshu

• bir yoruba tanrısı.
• bir gun bu tuhaf tanri (duzenbaz edsu) iki tarla arasindaki bir yolda yuruyordu. ıki tarlada iki ciftcinin calistigini gordu ve onlara bir oyun oynamaya karar verdi. bir yani kirmizi, diger yani beyaz, onu yesil, arkasi siyah olan bir sapka giydi basina (dunyanin dort yonunun renkleri. edsu, merkez’in, axis mundi ya da dunyanin gobek deligi‘inin bir kisisellesmesiydi). boylece iki dost ciftci koye, eve gittiklerinde, biri otekine, „bugun gecen beyaz sapkali ihtiyari gordun mu?“ deyince oteki, „yo, sapka kirmiziydi“ deyiverdi. ılki itiraz etti, „hayir, beyazdi.“ digeri, „ama kirmiziydi“ diye itiraz etti. digeri, „gozlerimle gordum“. ılki, „eh, kor olmalisin“ dedi. ıkincisi, „sarhossun sen“ dedi. sonra tartisma gelisti ve dovusmeye basladilar. biribirilerini bicaklamaya kalkisinca, komsulari onlari tutup yargi icin kabile sefine goturdu. edsu da mahkeme sirasinda kalabalik icindeydi ve sef dogru olanin ne olduguna karar veremeyince ihtiyar duzenbaz ortaya cikti, yaptigi kaba sakayi acikladi ve sapkayi gosterdi. „ıkisinin tartismasi kacinilmazdi“ dedi, „canim oyle istedi. kargasa yaratmak en buyuk eglencemdir.“
  
  yorubaland‘dan (bati afrika) bir anektod
  leo frobenius, und afrika sprach
• orişa eşu, exu da denilir veya o adlarla bulunabilir. orişalar arasında ilk yaratılan olup insanlarla tinsel dünya arasında bağlantı kurar. tüm sunulan adaklardan sorumludur. sokaklarda, özellikle dörtyol ağzında yaşar. ara sıra tatsız şakalar yapmaktan hoşlanır, bunu önlemek için kandomble törenlerinde sunulan adaklardan ilkin eşu'nun payı verilir, böylelikle eşu'nun gönlü alınmış olur.
  
  "bu bir eşu^*, tanrı beni korusun, yalnızca şeytanın soyundan gelenler ebeyi beklemeden doğarlar. kendinden söz ettirecek ve ünlü olacak bu çocuk." jorge amado - tenda dos milagres