• 1* fed başkanının fomc'nin* faiz kararlarından sonra abd'nin üst meclisi olan senatoda* hesap vermesi hadisesi. bu bir ritüel ve neden bu kararı aldın diye senato komisyon üyeleri tarafından sorguya çekiliyor fed başkanı. böylece kararları doğru mu, değil mi diye alenen sorgulanıyor, televizyon kanalları ve sosyal medyada bu canlı olarak yayınlanıyor.

    2* sadece fed başkanı değil, örneğin abd başkanı biden'ın da verdiği kararların ciddi olanları senato onayından geçiyor (bkz: executive order). bu gibi hesap verebilme sayesinde birçok saçma karar alınsa bile uygulamaya geçmeden engellenebiliyor. (bkz: accountability)

    3* amerika'ya dünyanın en iyi demokrasisi diyemeyiz çünkü değil. ama hesap verebilirlik mevzusu başka bir şey. türkiye'de ne cumhurbaşkanının, ne de tcmb ppk toplantıları sonrasında tcmb başkanının tbmm'ye hesap verme gibi bir usulü var. zaten anayasada böyle bir norm olmadığı gibi, cumhurbaşkanına kanunla düzenlenmesi gereken konular dışındaki sınırsız hadise hakkında karar verebilme yetkisi verilmiş durumda. saçmalığa gel. hukuk bu değil. modern devlet bu hiç değil. memleketin makam mevkilerine gelenler istediği gibi at koşturuyor, bir allah'ın kulunun da bir şey diyebildiği yok.

    4* ve bu tcmb ppk'yı oluşturan 6 üye, bütün ülkenin ekonomisini yerle bir edebiliyor. bu 6 kişi yüzünden türkiye cumhuriyeti, tarihinde görülmemiş bir ekonomik kriz ve hayat pahalılığı yaşayabiliyor. ülkenin yılları çöp ediliyor. bu hatalı eylemlerin hukuki sorumluluğu olmayacak mı?

    5* şu anda türkiye'nin yaşadığı bu süreğenleşmiş ekonomik buhran, tamamen bu denetimsizlik ve hesap vermezlik sebebiyle yaşanıyor. türkiye haricinde böyle bir hayat pahalılığı yaşayan başka bir ülke yok. amerikalılar akaryakıtta galon fiyatı 5 dolar'dan 6 dolar'a çıktı diye isyan ederken, almanya'da mekanlarda bira fiyatının 4 euro'dan 5 euro'ya çıkması insanları rahatsız ediyor. ayrıca "eğer putin cezalandırılacaksa yüksek enerji fiyatlarına razıyız" diyecek kadar da fikir ve ahlak sahibi düşünceler sıklıkla dile getiriliyor.

    6* batı şöyle süper, böyle süper goygoyu yapmayacağım fakat amerikan doları veya euro diyince herkes susuyorsa, bunun sebeplerinden biri "akıl ve bilim" ışığında karar mekanizmaları oluşturmuş olmalarından ve bunların sonrasında şeffaf bir şekilde denetlenmesinden geçiyor. hukuki olarak da yaptıkları tüm işlemler aleni, kurala bağlı ve hesap verilebilir. bunun ötesi yok. tüik'te ise birkaç hafta önce yeni 20 kişinin atandığını söylemiştik değil mi? dert tasa çözüm üretmek değil, sayılarla oynamak zira. bunlar çok soyut kavramlar olarak görülse de, uygulamada müthiş güven tazeleyen önemli ilkelerdir.

    7* bir de işin elbette siyasi partiler yasası goygoyu var. trump'ın 6 ocak senato baskınında, yardımcısı mike pence'in kendisine destek olmaması gibi, senatoda da parti ayrımı yapılmaksızın ekonominin üstün çıkarı uğruna senatörler pozisyon alıyorlar. örneğin cumhuriyetçi powell'ı fed başkanı olarak ve demokrat brainard'ı fed başkan yardımcısı olarak, yine demokrat partili biden sırf ekonomik aksaklık olmasın diye ikinci kez aday gösterebiliyor.

    8* türkiye'de? ohoo babuş. yüksek lisans tezini intihalle yazan kavcıoğlu'ndan tut, türkiye'nin abd büyükelçisine kadar birçok kilit makam akp'li memlekette. türk hava yolları, kartal imam hatip'in yüksek okuluna dönüşmüş. kamu bankalarının yönetiminde reisçi güreşçi gibi tipler var. varlık fonu başkanı rte ama varlık fonu gerçekte varlık fonu değil, gayriresmi hazineye çevrilmiş halde. reza zarrab'ın önüne bakanlar yatıyor falan. sonra o reza zarrab amerika'ya kaçıp itirafçı oluyor ve kaçırdığı milyarlarla mis gibi yeni bir hayata başlıyor (bkz: aaron goldsmith). yazsan roman olur yeminle. bir sürü abidik gubidik iş. fakat geri gelmeyecek olan, kaybolan yıllar ve fakirleşen toplum.

    hesap vermeye bugünden başlasalar, ölene kadar bitmez.

    *

    (bkz: 2022 hayat pahalılığı/@dragonlady)

    (bkz: türk tipi başkanlık sistemi/@dragonlady)

    (bkz: 8 haziran 2022 dolar kuru/@dragonlady)

    (bkz: 5 mayıs 2022 tüik enflasyon açıklaması/@dragonlady)
hesabın var mı? giriş yap