• prosper olivier lissagaray'ın payel yayınları'ndan '1871 paris komünü' adıyla çıkan belgelemesi.

    tanıtım metni aynen şöyle:

    lissagaray bu yapıtta komün'ün toplumsal, proleter, ulusal ve uluslararası yönlerini açıkça dile getiriyor. farklılıkların ve mücadelenin rüzgarında çok erken, belki vakitsiz ekilmiş ama son derece anlamlı girişim tohumlarını toplumsal bir düzelmde ele alıyor. güçlü bir iradenin ürünü olarak yeni bir demokrasi biçiminin ortaya çıkışını proleter bakış açısıyla gözler önüne seriyor.

    bir dönemin sonu, yeni bir çağın başlangıcı denebilir mi komün için? komün elbette geçmişin izlerini taşımaktadır ancak kesinlikle proleterya dünyasında doğmakta, oluşmakta olan bir gelişimi sekteye uğratmış değildir. yenilgiye rağmen, karl marx'ın deyimiyle "1871 yılının, işçilerin paris'i, komün'ün paris'i, her zaman için yeni bir toplumun öncüsü olarak anılacaktır."

    komün'ün en önemli kahramanlarından louise michel, 1898 yılında kaleme aldığı anılarında komün hakkında şöyle der :

    "komün, toplumların gidişatını değiştirecek güçte bir döneme imza atmıştır. son saatlerini yaşayan eski dünyanın yıkıntıları üzerinde doğan yepyeni bir dünyadır. komün son derece vahşi ve kanlı bir yenilgiye sahne olmuş olabilir, oncak top veya tüfek ateşiyle bir fikri öldürmek mümkün değildir. eski dünyanın sonu, gerçekliğin gösteridğinden bile daha hızlı bir şekilde yaklaşmkatdır. içinde yaşamdığımız gerçeklikte toplumu ezen, kalabalıkları çiğneyen baskı ne kadar güçlü olursa, bu baskıdan kurtulma arzusu da o kadar büyük olacaktır.

    komün'dan önce özgürlük için yapılan savaşlardan, mücadelelerden bahsetmeyi severdik, artık içinde bulunduğumuz dönemde, yeni bir tohumun yeşermesini beklerken, komün günlerinden ve komün mücadelesinden bahsedeceğiz. kahramanların zamanı gelmiştir, ilkbaharda toplaşan arılar gibi, artık kalabalıklar bir araya gelmektedir; halk ozanlarının dilinde yeni bir efsane anlatılıyor: mayıs hayaletinin söz alacağı dönem artık çok yakın."

    kaynak
  • şule ünsaldı çevirisiyle büyük bir iş kotarmış notabene yayınları'nın yayımlamaya başlayacağı 2 ciltlik kitap.

    şöyle bir karar vermişler bu kitap için:

    birinci cilt (kuruluş ve iktidar) komüne giden siyasal koşullar ve komün'ün oluşum ve kurumlaşma deneyiminin tüm ayrıntılarını içermektedir. ikinci cilt (kanlı hafta, sonrası, anılar, belgeler) ise komünün bastırılmasıyla birlikte başlayan zulüm ortamının ve komün sonrası fransa ve avrupa'da oluşan koşulların resmedilmesinin yanısıra, belgesel bir içeriğe kavuşarak anı ve mektupları içeren doğrudan tanıklıkları yansıtmaktadır.

    aslında kitabın açıklama metnini tümden koymak lazım, epey önemli;

    paris komünü üzerine bir klasik

    paris komünü üzerinden yola çıkan değerlendirmelere çokça rastlanır. özellikle dünyada ve türkiye'de son yıllarda başlayan, arkasının kesilmeyeceği de anlaşılan isyan dalgasıyla beraber bu tür değerlendirmeleri daha çok duyacağımız da kesin. ancak bu denli yoğun atıf yapılan komün'de tarihsel olarak neler yaşandığı ülkemizde çok az bilinir.

    paris komünü nasıl ortaya çıktı? gün gün neler yaşandı?hangi tarihsel deneyimler nasıl oluştu? komün nasıl bastırıldı?sonrasında neler oldu? komüncüler anılarını mektuplarda nasıl yansıttılar?bu soruların cevabını veren bir tek kaynak var: lissagaray'ın kitabı. marks'ın komün üzerine yazılmış en önemli eser olarak değerlendirdiği bu kitap komün üzerine yorum yapan ustalar dahil herkes için kaynak olmuştur. bizzat komün deneyiminin içinde bulunan yazarın, sonraki beş yıl boyunca yüzlerce kişiyle tek tek görüşerek ortaya çıkardığı bu klasik eser bir belgesel-roman tadında okunabiliyor.

    çeviriyi yaparken şule ünsaldı ve editoryal aşamada levent ayaşlıoğlu son derece titiz bir çalışma yürüttüler. kitabın türkiyeli okura yabancı gelmemesi için uzun bir çalışma sürdürüldü. bunun yanısıra son derece ayrıntılı, bazı dönemlerin gün gün anlatıldığı bu kapsamlı eserin iki cilt olarak basılması uygun bulundu. birinci cilt (kuruluş ve iktidar) komüne giden siyasal koşullar ve komün'ün oluşum ve kurumlaşma deneyiminin tüm ayrıntılarını içermektedir. ikinci cilt (kanlı hafta, sonrası, anılar, belgeler) ise komünün bastırılmasıyla birlikte başlayan zulüm ortamının ve komün sonrası fransa ve avrupa'da oluşan koşulların resmedilmesinin yanısıra, belgesel bir içeriğe kavuşarak anı ve mektupları içeren doğrudan tanıklıkları yansıtmaktadır.

    lissagaray'ın 1871'de brüksel'deki sürgün günlerinde kaleme aldığı "mayıs'ta barikatlar arkasında sekiz gün" (huites journées de mai derrière des barricades) ve 1873'de kaleme aldığı "versailles'in vizyonu" (vision des versailles) adlı çalışmalarının ürünü olan eser, komün gibi son derece kompleks bir görüngünün nesnel bir incelemesidir.

    sosyalist niteliklerinden çok insancıllığı ve idealist cumhuriyetçiliğiyle öne çıkan yazar, anlattığı olayların hem aktörü hem de izleyicisidir. öyküdeki öncelikli rol, parislilerindir. arka planda, nisan ve mayıs çatışmalarında inanılmaz özveri gösteren halk vardır. eser yalnızca baskılara karşı gerçekleştirilen bir direnişin öyküsü değildir. aynı zamanda dönemin tüm toplumsal düşünce akımlarının ve komün içerisindeki çelişki ve çatışmaların geniş bir panaromasını içermektedir. önemi, ekonomik olmaktan çok toplumsaldır. marksist bir çizgiden çok ansiklopedist bir gelenekten gelen yazar, yirmi beş aylık çalışması boyunca, o dönemde londra'da, isviçre'de sürgünde bulunan herkesin tanıklığına başvurmuş, döneme ait eline geçirebildiği tüm belgeleri incelemiştir. eser bu yönleriyle uluslararası literatürde paris komünü ile ilgili artık bir klasik olarak değerlendirilen temel başvuru kaynağı olarak ele alınmaktadır.
  • 50 gün içinde versay hükümetinin köylü askerlerden oluşan bir orduyla komünü ezmesinin sebebi kadınların sahip olamadığı siyasal haklar ve bu heyecanın şehir dışına yayılmamasıdır.
hesabın var mı? giriş yap