portal paradoksu

• minutephysics kanalından izledim az önce. portal oyununu bilen bilir. elimizdeki bir çeşit silah ile iki tane portal açılır. birinden girip diğerinden çıkarsınız. sorun şu ki bu portallar sabittir. şimdi soru, şayet portalın biri, sabit bir cisme belli bir hızla girerse diğer taraftan portalın hızıyla mı çıkar, yoksa girmeden önceki hali olan hızsız bir şekilde mi çıkar?
• girmeden önceki hali (hızı ve ivmesi) ile çıkacaktır. portal oyununda da böyle işliyor zaten.
  mesela, bir trenin dış yüzeyine bir şekilde sabitlenmiş bir portal çıkışı varsayalım. girişi ise (görece) sabit bir duvarda bulunsun. sabit taraftan bir taş atarsanız, portalin doğrultusuna dik bir vektörel hızla çıkacaktır. buda çıktığı anda geride kalması demek olur.
  sanırım.
• (bkz: i hate portals)
• portakal paradoksu diye okuyorum iki saattir
• denedim şimdi. girdiği hızla çıkıyor. zaten sonuçta bir şey fırlatılınca aynı hızla diğer tarafta çıkıyordu. boşuna sistemi kurdurttunuz.
• başka bir yere açılan geçitlere portal diyoruz. bu mantıkla portaldan geçen kişi portalın çıkışından başka bir yere varıyor. portalı odamızın bir kapısı gibi düşünürsek, sonuçta kapımız da başka bir yere açılan bir portal nihayetinde. eğer kapıdan koşarak çıkarsak, kapının açıldığı yere de koşarak varırız. eğer kapı gelip biz hareketsizken gelip içimizden geçerse, kapının çıkışına hareketsiz bir şekilde varmış oluruz. portal diye varsaydığımız şeyin kapıdan tek farkı daha uzak yerlere açılmasıdır. arada bir fark olacağını sanmıyorum. portallar icat edilene kadar bekleyip görelim.
• cevap çok basit lise 1 fiziğiyle açıklayayım; evrendeki madde miktarı sabittir ne kadar hızla girerse o hızla çıkar bebeğim diğer portal sabit olsa bile evrendeki madde miktarının değişmemesi lazım kilit nokta bu.
  
  edit: cevap portala göre hızı kadar olacak olmalı.
  
  aslında daha enterasan bir soru sorulabilir; sabit duran portala ışık hızında bir cisim yollarsak diğer sabit olmayan portaldan hangi hızla çıkar?
• olmayan paradokstur. cismin sabit kalması için diğer portalın aksi yönde yine aynı hızla hareket etmesi gerekir.
• portal tanımının tam olarak yapıldığı takdirde olmayan paradoks. öncelikle portallar tek taraflı olarak yer değiştirebilir mi onu tartışmak gerekli. portal 2 noktayı bağlayan tüneller olarak düşünürsek, haraket kazanan portal ile beraber karşı portal da haraket etmesi gerekir (tabii boyutsal düzlemde hangi yönde haraket eder bilemiyorum). bu tanıma göre portaldan geçen cizmin bağıl hızı sabit kalacaktır ve portaldan çıkarken portalın hızı ile çıkacaktır.