sosyal sigortalar ve genel sağlık sigortası yasası

• bu entryin giriliş tarihi itibariyle ^* eskiden yeşil kart sahipleri hariç, türkiye' deki vatandaşların %80' inin haberinin olmadığı ve gelen meblağları görenlerin hükümete ^* kalayı bastığı yasa. inanmayanlar en yakın sgk şubesine veya en yakın eskiden yeşil kartı olmayan bir komşularına gidip sorabilirler. ve bu yasa, bana göre ak partiyi götürebilecek en önemli argümandır. terör olayları, görüşmeler bile yanında hava civa kalır. çünkü bu yasayla 1 ekim 1990 dan sonra doğan kızlara 2000 lira civarı borçlar çıkarılmış durumda. bu da demek oluyor ki bu kızlar ne kocalarının ne de babalarının emekli maaşlarından yararlanamıyacak. ama bunu millete kim anlatacak? mesele bu. ben anlatıyorum. bazı yerlerde iç anadolu yobazlarının taaruzuna maruz kalsam da bu olayı ve borcunu öğrenenin oy rengi değişiyor. benim anlamadığım ise şu: akp' ye bu kadar zarar verebilecek argümanı muhalefet partileri neden ve nasıl kullanmaz?
• --- `sigortalı olmayanların 213 tl ödeme zorunluluğu (bkz: #32467833) nolu entrye atıf` ---
  
  üzerinde çok kafa karışıklığı ve bilinmeyen bir çok noktası olan yasadır. sözlükçülere faydalı olması dileğiyle anlatmaya çalışacağım. yasanın getirdikleri benim bildiğim kadarıyla şöyle:
  
  şimdi bu genel sağlık yasası türkiye' deki herkesi kapsıyor. bu yasanın çıktığı tarih olan 1 ekim 2008 de bizim orta halli insanımız bu yasanın yeşil kartlı fakir insanları etkileyeceğini düşünüyor, bize vurmaz diyordu. vurdu hemde ne vurdu sayın sözlükçüler. yasa son halini 1 ekim 2008 de aldı ve 2012 ocak ayında yürürlüğe girdi.
  
  şimdi kimler borçlu? borç nasıl öğrenilir? ne yapılır? ne edilir? onu açıklayayım.
  
  efendim, önce erkeklerden başlayayım. 18 yaşına basan her erkek eğer çalışmıyor ve okumuyorsa bu yasaya tabi. eğer lise okuyorsa 20, üniversitede okuyorsa 25 yaşına kadar her altı ayda bir öğrenci oluğunu bildirir belgeyi en yakın sgk şubesine götürmek suretiyle borçlu olmaz. eğer öğrenci başvurmamışsa borç çıkartılır. he bu borç silinir mi? silinir. öğrenci belgenizi götürün sgk şubesine siliyorlar. eee abi ben yüksek lisans, doktora yapıyorum ilmin doruğuna çıkıyorum ama 25 yaşından büyüğüm diyorsanız maalesef bu parayı ödemek zorundasınız. çünkü yasa 25 yaşından sonra baba veya annenizden yararlandırmıyor. paşa paşa ödeyeceksiniz yani.
  
  peki kızlar? kızların durumu biraz karışık. çünkü yasa 2005 te ilk çıktığında kadın ve erkekleri eşitlemeyi amaçlıyordu. bu amaçla evdeki ananızı, ninenizi komşu ayşe teyzeyi de içine alan bir yasaydı bu. ve bu yasayla kadınlar:
  
  - gss testi yaptırmak zorundaydı.
  - gss testi sonucuna göre her ay pirim ödemek zorundaydı. tabii prim ödememeniz için tüik verilerine göre açlık sınırının altında yaşamanız lazım. varın gerisini siz düşünün.
  - ve bence en önemlisi, kadınlar kocalarının, babalarının emekli maaşlarından (bkz: dul ve yetim aylığı) ve sağlık güvencesinden yararlanamıyordu!
  
  ama bu yasanın bu haliyle ak partinin oy deposu kadın nüfusun büyük tepkisini çekeceklerini düşünülünce yasa birkaç revizyonla 1 ekim 2008 tarihinde nihai halini aldı. buna göre 1 ekim 1990 yılından önce doğan kadınlar eski yasaya tabi. yani onlar için sıkıntı yok. her şey normal. ama bu tarihten sonra doğan kızlar yukarıda anlattıklarıma tabiiler şu anda. ve hatta 2000 liraya yakın borçları çıkartılmış durumda. aslında sgk kendi içinde bir kararnameyle 1 ekim 2008 yılından sonra doğan kızları kapsam altına almıştı ama galiba artık yasaya göre yapıyorlar.
  
  borcunuzu nasıl öğreneceksiniz peki?
  
  burcunuzu internetten https://sgk.ziraatbank.com.tr/ adresinden gss prim- 13 kısmından tc kimlik numaranız ile öğrenebilirsiniz. eğer kişi kayıdı bulunamadı uyarısı alıyor ve yukarıdaki borçlu şartlarına uyuyorsanız hemen sevinmeyin! * bunun anlamı sizin sisteme girişinizin olmadığı ve gss testi yaptırmak zorunda olduğunuzdur. ayrıca bu testi yaptırmadığınız için 750 lira gibi bir cezası var. ne yapacaksınız peki? ikametgahınızın olduğu yerin kaymakamlığına gidiyorsunuz. burada eski adı yeşil kart bürosu yeni adı sosyal yardımlaşma ve dayanışma vakfı olan bir yer var. buraya gidip gss testi yaptırmadığınızı söylüyorsunuz. size bir form veriyorlar. kendiniz dolduruyorsunuz. bir de size bir dilekçe veriyorlar. yaşadığınız evde oturan herkesin imzasını istiyorlar. sizde götürüp imzalattırıyorsunuz. birde muhtarlıktan bir form istiyorlar. * bunları tamamladıktan sonra belgeleri görevli memura veriyorsunuz. eğer para ödememek için çok düşük yazarsanız eve memur geliyor. eve bakıyor. anne baba maaşları, emekli aylıkları sorgulanıyor. eğer normal yazarsanız gelmiyorlar. 25 günlük bir süreç zarfında kurul sizin ne kadar ödeyeceğinizi kararlaştırıyor. eğer babanızın evi varsa ben söyleyeyim kafadan 117 lira ödüyorsunuz ve geçmiş ödemediğiniz aylara ait borçta bu bedel üzerinden hesaplanıyor. eğer tebligat geldiği halde ödemediyseniz + 750 lira da ceza ve faiz ödüyorsunuz.
  
  eğer bir işe girerseniz sgk' ya gidip işe girdiğinizi bildirmeniz lazım. yoksa her ay gss prim borcu gelmeye devam ediyor. çok komik burası. yahu ben işe girmişim. sgk primim yatıyor. bir de 1 ay içinde sgk' ya abi işe girdim gss ile ilişkimi kes demeniz lazım. eğer işten çıkarsanız yine 1 ay içinde yukarıda anlattığım işlemleri yapmanız lazım.
  
  part-time çalışan öğrenciler ise sigorta primine ek olarak her ay 215 lira ödemek zorunda. kaçarı yok.
  
  anlatacaklarım bu kadar sözlükçüler. umarım yardımcı olmuşumdur.
  
  ve ayrıca bu işin siyasal yönü için (bkz: sosyal sigortalar ve genel sağlık sigortası yasası/@rusen ali)
  
  --- `sigortalı olmayanların 213 tl ödeme zorunluluğu (bkz: #32467833) nolu entrye atıf` ---
• gss prim burcunun nasıl hesaplandığıyla ilgili (bkz: #32468688)
• (bkz: #34417504)
• (bkz: gss prim borçlarına af/@rusen ali)
• af geliyor diye diye büfff gelen yasa. af yok. sadece gecikme faizi alınmıyor. gerçi af istemek ne ki? bu yasanın iptal edilmesi lazım. ama iptal isteyen var mı? isteğe bağlı olması gereken bir şeyin zorla dayatılması ve anasının babasının evi üzerinden gençlerden 150- 250 tl almanın mantığı var mı? yüksek lisans yapan bir kişi gss borcu ödemek için asgari ücretle amelelik yapmak zorunda mı? sayın ekonomi bakanımız ar-ge yatırımı yapacağız diye plan açıklıyor ama bu argeyi gss primi yüzünden eğitimine devam edemeyen genç insanlarla mı yapacaklar?
  
  sadece istanbul'da 600 000 (yazıyla altıyüzbin) prim borcu olan vatandaş var. türkiye genelinde ise 2 milyondan fazla prim borçlusu var. devletin haybeye istediği borç tutarı 10 milyar tl yi bulmuş. dünyanın gelmiş geçmiş en saçma yasası. çünkü suriyelilere haftalık harçlık, hastahanelerden bedava yararlanma hakkı sunan devletimiz bunların parasını işsiz güçsüzlerin sırtından çıkartıyor ve hiç bir muhalefet partisi hala bu olayı gündeme taşımıyor. gerçi ekmel amcanın seçim zamanında da dillendirdim ama "bize ne pis fakirler" diye karşılık aldım. (bkz: sözlükçülerin ekmeleddin ihsanoğlu'yla buluşması/@rusen ali) verilen cevap: (bkz: #44325604)
  
  bazen emin çapayı izliyorum. ar-ge den insan yetiştirmekten falan bahsediyor. bir gün de ağzından gss olayını duymadım. yüksek lisans doktora yapacak her insan araştırma görevlisi olamıyor. olmak istese zaten torpil lazım. 2 sene daha dişimi sıkayım sonra çalışırım dese veya part-time çalışayım dese gss prim borcu çıkıyor. 5000 tl borç. kendini geliştirmek isteyen adama devlet burs vereceğine devletten ne burs ne kredi almış adama mezun olduktan sonra iş bulmadığı veya eğitimine devam ettiği için borç çıkartılan bir yerde nasıl ar-ge olur nasıl ekonomik ilerleme olur? bunun cevabı verilebiliyor mu? ne basının ne de muhalefet partilerinin işine geliyor. sanki birileri bunlara ses etmeyin diye talimat vermiş. böylece bir ülkenin gençliği haksız yere borçlandırılarak kendini geliştirmeye fırsat bulmadan ucuz ve niteliksiz iş gücüne dönüştürülüyor.
  
  kaç seçim geldi hiç bir şey değişmedi. demek ki millette hoşlanıyor böyle muameleden. alan razı veren razı. vermeyenden de zorla alacaklar bir şekilde. ya anasın ya babasın emekli maaşından veya bankadaki kefen parasından.
  
  kısacası bu yasa ve çıkartılan prim borçları geleceğe dair umutsuzluk sebebidir.