creole

• iki ya da daha fazla dilin karışımından oluşmuş karma bir dilin çocukluktan itibaren ana dili olarak edinilen biçimidir. karma diller sömürgecilik zamanlarında sömürüye uğramış yerli dilleriyle sömürücü avrupa ülkelerinin dilleri arasındaki ilişkilerden doğmuştur. bugün bu creoller antiller,louisiane, guyane ,hint okyanusu adaları gibi bölgelerde sekiz milyon insanın konuştuğu gerçek ve yaşayan dillerdir. osmanlıca da yapma dillere örnek olabileceği gibi,türkçe-farsça-arapça karışımı olması bakımından karma dillere örnek verilebilir.
• duisburg-essen üniversitesi'nden irlandalı bir profesörün ifadesine göre almancı türkçesi de yavaş yavaş kreol dili olarak anılmaya başlamış akademik çevrelerde.
• then the sultans
  yeah, the sultans, they play creole
  creole...
  
  dire straits, sultans of swing, 1978
• (bkz: plaza dili ve edebiyatı/@nostalgiaman)
• şu an konuşulan ingilizcenin kendisinin bile aslında bir creole olduğu söylenir. oldukça mantıklı
• (bkz: kreol)
• charlie hunter quartet'in mos def ile hayat verdigi bu nacizane eseri dinlerken kulaklarimizin pasinin akip gittigini, ruhumuzun muzikle doldugunu hissediyoruz.
  
  quartetlerin o kendine has klasik muzik ezgileri ile bezendigi; saksafonun, gitarin, vurmalilarin seslerinin yuregimize isledigi boyle calismalar zihnimizi dinlendirdigi kadar genclestiriyorda.
  
  sonra niye trt uslubunu begenmiyorsun, neden tdk'dan tiksiniyosun? bu ne mna koyim, guzel sarki de gec.
• buna verilen bir örnek beni hep şaşırtmıştır. atlantik köle ticareti zamanında, kölelerin hepsi başka başka diller konuştukları için ortak bir dil yaratmak zorunda kalmışlar ve hatta bu ortak yaratılan dil çocuklara öğretilip gerçek bir dil ünvanı kazanmıştır. 2-3 ay gibi kısa bir sürede yeni bir dil yaratmak insanın iletişim ihtiyacının ve dil kabiliyetinin en ilginç örneklerinden biridir herhalde.
• genelde sömürge ülkelerinin, yerel halklarının konuştuğu dil olarak önümüze çıkar. özellikle antiller dediğimiz bölgede ve abd’deki louisiana eyaletinde konuşulan diller buna örnektir.
• pidgin oluştuktan sonra bu dili konuşanların çocukları da pidgin dilini ana dil olarak edinirlerse creole gerçekleşmiş olur. creole oluşturan dillerden birinin coğrafyayı terk etmesi sonucu post creole dönemi başlar. post creole için üç olasılık var:
  1. acrolect: creole kendini oluşturan dillerden birine geri döner.
  2. mesolect: creole değişime uğramadan yoluna devam eder.
  3. basilect: creole kendini oluşturan kaynak dillerden uzaklaşır ve anlaşılabilirliği feci bir şekilde düşer.