22 eylül 2020 dolar kuru

• link olarak kullanacağım için gereksiz olan tarafları çıkardım.
  
  2020 abd seçimlerine 45 günden daha az bir süre kaldı ve seçimlerde kaos ihtimali günden güne artıyor. piyasalar kaos ihtimalini çok güçlü şekilde fiyatlamıyor olsa da trump başkanlığı kaybedip beyaz saray'ı terk etmezse ne olur? başkanlık seçiminde çıkabilecek bir karmaşaya pentagon'un yaklaşımı ne olur gibi en uç sorular bile sorulmaya başladı.
  
  yeniden hatırlamak gerekirse 2020 abd seçimleri 3 kasım günü gerçekleşecek ama birçok eyalette bundan çok sonra bile mektupla oylar kabul edilebiliyor. (25 kasım'a kadar mektupla oyu kabul eden eyaletler var.) seçimle ilgili önemli sorunlardan biri mektup oyların zamanında yerine ulaşamaması ihtimali; birçok seçmen zamanında oylarını mektupla gönderecek olsa bile trump yönetiminin tercihli olarak zayıf bıraktığı posta servisi bu oyları zamanında taşıyamaması ihtimali mevcut çünkü 3 kasım seçimlerinde on milyonlarca seçmenin (80-150 milyon gibi rakamlar konuşuluyor.) salgın sebebiyle oylarını mektup yoluyla kullanması bekleniyor.
  
  mektupla kullanılan oylar zamanında yerine ulaşsa bile bunun sayımı ayrıca bir sorun teşkil edecek, birçok eyalette mektup yoluyla gelen oylar normal sandıklardan sonra açılıyor. bu durum 3 kasım günü çok ciddi şekilde değişebilecek bir seçim sonucu ile karşılaşma ihtimalini ortaya koyacak çünkü mektupla oy kullanma tercihi demokratlar arasında cumhuriyetçilere göre çok daha fazla ve anketlerin zayıf aday gösterdiği trump, seçimi ancak ''mektupla gelen oylarda yapılacak hileler sebebiyle kaybedebileceğini'' ifade ediyor.
  
  sayımların gecikmesi, normal itiraz sürecinin yetersiz kalması ( 8 aralık) ve yeni başkanı seçecek olan kurulun tamamlanmamış itiraz sürecinde karar alması (14 aralık) riskini ortaya çıkarıyor. normal şartlar altında başkan adaylarının iyi niyetli yaklaşımından söz edebilsek bazı sorunların oluşturduğu riskler azalır ama trump abd'deki oyların %30-50'sini oluşturacak mektup oyların meşruiyetini sorguluyor.
  
  bahsettiğim süreçlerde yaşanabilecek sorunlar sebebiyle her türlü aksaklık seçimin mahkemeye taşınmasına sebebiyet verebilir ki geçmişte bunun örneği var. 2020 abd seçimleri bahsettiğim kaotik şartlar sebebiyle sağlıklı olarak tamamlanamazsa taraflar olayı abd anayasa mahkemesi olarak tanımlayabileceğimiz supreme court'a taşıyacak ve görev süresi ömür boyu olan supreme court üyelerinden biri geçen hafta öldü. bir önceki seçimde seçime kısa bir süre kala obama'nın supreme court'a üye atamasını ''seçime kısa süre kalması'' sebebiyle engelleyen cumhuriyetçi senato 2020 seçimleri öncesi farklı bir tercihte bulunacağının işaretlerini veriyor. abd'de supreme court'a daha önce seçilen üyelerin beşi cumhuriyetçiler, dördü ise demokratlar tarafından seçilmişti ve trump yüksek mahkemeye bir atama daha yaparsa mahkemedeki denge uzun yıllar boyunca cumhuriyetçiler lehine bozulacak. ifade ettiğim gibi 2020 abd seçimleri mahkemede sonuçlanacaksa yakın zamanda uygulanmış olan içtihatların bu seçim öncesi bozulması ayrıca tartışma konusu olacak.
  
  2020 abd seçimleri amerika'da kaotik bir sürece evrilirse devir teslimin gerçekleşmesi gereken ocak ayında bile yeni başkanın kim olduğu tartışmaları devam edebilecek. abd yasaları hiçbir koşulda trump'ın ocak ayından sonra başkanlığa vekalet etmesine izin vermiyor ve başkanlık sürüncemede kalırsa başkana vekalet edecek kişi temsilciler meclisi başkanı olacak (şu an nancy pelosi... aslında başkanlık seçimi öncesi temsilciler meclisi başkanı da yenilenecek olsa da değişim beklenmiyor.) ve başka biri olsa çok mümkün görülmese de trump'ın bu süreçte sorun çıkarması ciddi ciddi değerlendiriliyor yani trump seçimi kazanmazsa veya süreç sürüncemede kalırsa başkanlığı devretmede sorun çıkarır mı sorusu sorulmaya başladı... pentagon askerlerin seçime müdahil olmayacağını ve başkan illegal bir emir verirse uymayacağını şimdiden belirtti ama sorun şu ki muhtemel kaos başkanın kim olduğu ile alakalı... ordu kimin illegal emrine uymayacak? başkanın kim olduğu tartışma konusu olursa ''illegal emir '' tanımı muğlaklaşacak...trump sürekli olarak 2020 abd seçimlerinde hile yapılırsa sonucu kabul etmeyebileceğini dile getiriyor ve en azından bizim bildiğimiz tarihte hiç olmadığı kadar kutuplanmış abd'de her iki partinin taraftarlarının büyük kısmı yenilgiyi sadece ''hile'' ihtimali ile mümkün görüyor. seçim sonuçları her senaryoda halkın yaklaşık yarısını tarafından büyük bir ''komplo'' olarak yorumlanabilir. özetle tarihin en ilginç abd seçimleri yaklaşıyor ve aklıselim galip gelmezse ciddi bir abd'de güçlü bir kaos ile karşı karşıya kalabiliriz. piyasaların bu kaosu fiyatladığını pek düşünmüyorum.