• paleozoik zamanın altıncı alt bölümü olan permiyen dönemin sonunda görülen ve tüm türlerin %90-95'inin ortadan kalktığı yok oluştur. karasal yaşam deniz yasamina göre daha az etkilendiği yok oluşta, omurgalı, böcek ve bitkilerin dahil olduğu karasal türlerin %70'i ortadan kalktı. bu kitlesel yok oluşla ilgili pek çok bilim adamı bir gök cisminin dünyaya çarpması tezini kabul ederken, deniz yaşamının % 90’ı ortadan kalkmasına karşın kara sürüngenlerinin üçte ikisinin kurtulmuş olması, bazı bilim adamlarının başka nedenlerin olduğunu savunmalarına gerekçe teşkil etmektedir.
  • selenyum elementinin dünya üzerinde yok olma noktasına gelmesinden dolayı olduğu düşünülüyormuş ama neden bu kadar azaldığı bilinmiyormuş.

    http://www.iflscience.com/…ass-extinctions-revealed
  • düzenli olarak 50-60 milyon yılda bir gerçekleşen büyük yok oluşlardan en büyüğüdür. kimi bilim adamı 5, kimisi 9 büyük yok oluş tanımlamıştır. o döneme ilişkin bilgiler sınırlı olduğu için nedeni ancak tahmin edilebilmektedir. bilim insanlarının en çok itibar ettiği bir tür süper volkan patlamasıdır. yerkabuğunda zaman zaman ortaya çıktığı düşünülen kabarcıklar da bir diğer adaydır ki, süper volkanlar takımı gibi bir etki yaratır bu kabarcıklar. volkanlar patlar. ardından gökyüzü zehirli gazlar ve külle kaplanır. atmosfer toksik hale gelmiştir. dünya onlarca yıl karanlıkta kalır ve yeşil bitkiler çürümeye başlar. diğer yanda dünya genelinde hava sıcaklığında muazzam düşüşler olur. her şey zehirlenir, her şey donar ve her şey ölür.

    saniye atayman ve celal şengör başka bir teori geliştirmişti bu konuda 2009 yılında yayınlanan. ne kadar dikkat çekti bilemiyorum. büyük yokoluşu pangaea'nın oluşumunda kıtalar yer değiştirirken oluşan iç denizdeki oksijenin tükenmesi ve çevresini zehirlenmesine dayanan şık tasarlanmış bir teoriydi bu. (bkz: bir global jeoloji çalışması)
  • 250 milyon sene önce sibirya'da başlayan büyük ölçekli volkanik faaliyetlerle tetiklenmiştir. bu küresel felaketle yeryüzündeki türlerin %95' i yok olmuştur. volkanik faaliyetler yerkürenin ortalama ısısını 5 derece arttırmış, artan bu ısı okyanus diplerinde tutulan milyarlarca ton metan hidrat' ın serbest kalmasına yol açmış, karbondioksitten 20 kat daha güçlü sera gazı özelliğiyle milyarlarca ton metan gazı atmosfere karışmıştır. bu ikinci felaket bir 5 derece daha ısı artışına yol açmıştır.
  • böylesine muazzam bir olayın başlığında üç beş entry olması büyük bir dramdır.

    bu yok oluş gerçekleşmese doğadaki çeşitlilik şimdikinin onlarca katı olacak ve belki de homosapiens kadar zeki (ya da daha zeki) varlıklar olacaktı.

    fazla bir bilgim olmadığı için başlık altında yazanlardan fazlasını aktaramıyorum. bilgisi olan varsa bu başlığı donatsın.
  • belki de homo sapiens için gerekli olan yok oluştur. bu yok oluşla beraber olasılıklar öyle şekillenmiş, jeolojik tarihin kaderi öyle bir sapağa sapmıştır ki, tüm olasılıklar, homo sapiens'in evrimleşmesine müsait hale gelmiştir.

    belki de sadece bu değil, diğer ordovisyen kitlesel yok oluşundan tutun da, kretas kitlesel yok oluşuna kadar her yok oluş bizi bu noktaya getirmiştir. belki de bu yok oluş homo sapiensin evrimleşmesine kadar gelen bir sürecin başlamasının katalizörüdür. homo sapiens için bir tür kelebek kanadının çırpılışıdır.... kimbilir?
  • oksijen yoğunluğunun çok fazla olduğu bir dönem. kelebeklerin, haşerelerin kartal boyutuna yakın boyutlarda olmasına sebep olacak bir bolluk. tırtıllar yılanlar kadar.

    ağaçlar da güneşe ulaşma isteği yüzünden gittikçe uzuyor. fakat gövdelerinde esnekliği ve dayanıklılığı arttıracak bir yapıtaşı henüz gelişmemiş. bu yüzden rüzgarlarla ve ağırlığıyla devrilerek, canlılığını bu döngüde devam ettirdiler.

    daha sonra lignin adı verilen, ağaçlara esnekliği ve dayanıklılığı arttıracak yapıtaşı nihayet evrildi ve ağaçlar daha uzun ve daha dayanıklıydı. bu sefer sıra ayrıştırıcılarda.

    ayrıştırıcılar; lignin'i tanımadıkları için onu ayrıştıramadılar. ağaçlar da tam olarak ayrışmadan, bünyesindeki oksijeni havaya salarak, karbon molekülleriyle birlikte yer altına gömüldü.

    yaklaşık 50 milyon yıl sonra termit, lignini parçalayabilen ayrıştırıcı evrildi. fakat o zamana kadar milyonlarca ağaç yerin altına karbonlarla birlikte gömüldü ve metamorfik işlemlerle karbonları kömüre çevirmeye başladı.

    bugün sibirya olarak bildiğimiz bölgede, volkanik faaliyetler sonucunda, o ağaçlardan oluşan kömürler yanmaya, bu kömür dumanıyla birlikte; atmosfere karbondioksit ve yoğun metan ve sülfür gazı salmaya başlamıştır. radyoaktif kül parçaları da yüzeyde yükselmiştir.

    bu olay, iklimi bozdu, bozulan iklime çoğu canlı uyum sağlayamadı. sülfirik asit sisi dünya'ya güneş ışığının girmesini engelledi ve kaçınılmaz son; sıcaklıklar sıfırın altına düştü. mini bir buzul devri.

    püskürmeler bittikten sonra asit sisi yüzeye indi fakat karbondioksit gazı havada kalmaya devam etti ve küresel ısınmaya sebep oldu.

    küresel ısınma devam ettikçe okyanuslarda; dipteki sular ile yüzeydeki sular yavaşça karıştı. deniz zeminindeki soğuk sular ısınmaya başladı. (yavaşça çünkü bu olay hemen gerçekleşemez. suyun en yüksek yoğunluğu +4 santigrat derecededir. bu sıcaklık en diplerde görülür. (bkz: göllerde sıcaklık tabakalaşması) sular da iyi bir ısı ileticisi değildir, hiç iletmiyor anlamına gelmez. o yüzden bu olay yavaşça gerçekleşmiştir) çökeltilerde donmuş metan gazları da böylece çözünmüş oldu ve gaz fazına tekrar geçmeye başladı ve yüzeye yükselmeye devam etti.

    karbondioksitten daha fazla ısıyı absorplayabildiği için; salınan metan gazı ile ısınmış olan hava daha da ısındı ve ozon tabakası tahrip oldu.

    okyanusların dolaşım sistemi kapandı. dolaşım olmayan okyanuslarda, oksijen de tükendi. ve denizde canlılık çok ciddi derecede sekteye uğradı.

    bu anaerobik ortama, anaerobik yaşam türüne uygun canlılar uyum sağladı ve atık ürün olarak hidrojen sülfür zehirli gazını üretmeye başladılar.

    bu gaz da karadaki bütün bitkileri ve hayvanları öldürdü.

    the great dying

    edit: imla
  • iskoçya’daki st. andrews üniversitesi’nden bilim insanlarının açıklamasına göre sibirya'da atmosfere karbondioksit püskürten volkanik bir patlamadan kaynaklanan yok oluş.

    iskoçya’daki st. andrews üniversitesi’nden bilim insanları, dünya tarihindeki en büyük kitlesel yok oluş olayının sibirya'da atmosfere karbondioksit püskürten volkanik bir patlamadan kaynaklandığını açıkladı. 250 milyon yıl önce meydana gelen ve "büyük ölüm" olarak da bilinen permiyen-triyas olayında , tüm canlı türlerinin yaklaşık yüzde 90’ı yok oldu.
  • göktaşının bütün dünyayı etkilemesi zor, zaten olsa dünyada izini görürdük, uzayda bazı göktaşı çarpmış gezegenlerde devasa kraterler oluşmuş, uzaydan bile gözüken.

    ama volkanik hareketlilikten dolayı dünyayı karbondioksit kaplaması daha akla yatkın.

    zaten o dönemden nesli tükenmiş deniz canlılarında, çıkan ph değerleri buna işaret ediyormuş.
  • evrendeki kusursuz düzene iyi bir örnektir, düzen varsa bu olay nasıl oldu.
hesabın var mı? giriş yap