tasım

• aristoteles, tasımı, kendisinden hareket edilen öncüllerin bilgisel değerine göre dörde ayırır:
  1- tanıtlayıcı tasım: dayandığı öncüller hem ilk, hem de doğrudur.
  2- diyalektik tasım: itibar edilir kaynaklara dayanan öncüller ve bu öncüllerden yapılan çıkarım.
  3- tartışmacı tasım: dayandığı öncüller, kanı^* olmadığı halde,kanıymış gibi görünen tasımdır.
  4- yanıltıcı tasım: dayandığı öncüller ne doğru, ne ilk ne de kanıdır.
  
  ilk iki tür tasım, doğru, diğer ikisi yanlış akıl yürütme araçları olarak kabul edilir.
• daha türkçe si "tasım". gerçekliği mutlak öngörülen iki varsayımdan yola çıkarak yeni bir gerçeklik elde etme fiili. özellikle teorik fizik ve matematik teorilerinde atıp tutmayı meşrulaştıran bilimsel bir kavramdır.
• olguları kanıtla bir araya getirme anlamına gelen kavramdır. tasım kavramını ortaya çıkaran aristoteles, retorik adlı eserinde, retoriksel kanıt ile tasım arasındaki koşutluğun üzerinde durur.
• (tasım) felsefede kullanılır, kıyas da denebilir.
• kıyas olarak da bilinen, mantıkta, iki öncül ve bir sonuçtan oluşan tümdengelimli geçerli kanıtlama: " her insan ölümlüdür; hiçbir tanrı ölümlü değildir; o halde hiçbir insan tanrı değildir."
• (bkz: örtük tasım)
• retorik'in, friedrich solmsen'in yazdığı önsözünü okuyarak vardığım çıkarıma göre:
  
  aristoteles’in bulduğu ve retorik sanatını bir anlamda daha anlaşılabilir, analiz edilebilir kılan bir olgu.
  
  işleyişi şöyle:
  
  üç adet öğe var. büyük önerme, küçük önerme ve sonuç. şöyle ki;
  
  ''retorik’i okuyanlar retorik sanatı hakkında fikir edinirler.'' = büyük önerme,
  
  ''ali retorik’i okuyor.''= küçük önerme,
  
  ''ali retorik sanatı hakkında fikir ediniyor.''= ise sonuç.
  
  bu sistemle yapılan konuşmada; amaca uygun, soylu ve adaletli görünme kaygıları da güdüldüğü vakit konuşma etkileyici olabiliyor, diyor solmsen.
• (bkz: tas)
  (bkz: benim tasım)
• aristoteles bu terimi, mantığın özünü oluşturan öncüllerden yeni bir sonucun zorunlulukla çıktığı söylem olarak tanımlar. tasım, sonuçta nedenini içinde taşıyan bir yargıya varmaktır.
• iki (veya daha fazla) öncül ve bir sonuçtan oluşan önermeler bütünü.... (bkz: aristoteles)
  benzerleri: (bkz: antilogia), (bkz: argument)