termos

• hakkinda "- termos icine konan $ey sicaksa sicak tutuyor, soguksa soguk tutuyor, peki ama icine konanin sicak mi soguk mu oldugunu nereden biliyor?" sorusu sorulan kaotik alet. duydugum bir gunden bugune bu kelime ile aklima bu soru gelir ve ko$eme cekilir yarilirim.
• hayatin anlami gibidir. iyisini zor bulursun, buldun mu hersey bitecek rahata erecem sanirsin ama yanilirsin. ilk kullanimda seni yari yolda birakabilir. sicak olmasini istedigin zaman soguk, soguk olmasini istedigin zaman sicak bulabilirisn. iyisi mutluluk, huzur, bagimsizlik, muhabbet demektir. ruh esi gibi^*
• evet gerçekten vakum sayesinde büyük oranda ısı yalıtımı sağlansa da maalesef tabiyatıyle vakumda da ilerleyebilen özellikle kızılötesi elektromanyetik dalgaların yalıtımının da olabildiğince sağlanması gerekir.
  
  bu da basitçe termosun sıvıyı tutan iç haznesinin, hem içinin hem de dışının, ışığı mümkün mertebe yansıtabilen parlak ve pürüzsüz bir metal, metalik bir materyal veyahut ayna gibi bir materyalle kaplanması demektir.
  
  ek bilgi:
  sıcaklık 3 şekilde yayılır:
  1) elektromanyetik radyasyon sayesinde. (en iyi vakumda ilerler)
  2) komşu atomların titreşimlerinin paylaşılması (vibrasyon) (bu 1. maddeyle ilintilidir)
  3) atomların yer değiştirmesi (konveksiyon) sayesinde (hem 1. hem de 2. maddeyle ilintili)
  
  (bu arada "soğukluk" diye bir kavram da yoktur, soğuk diye tabir ettiğimiz şey nispeten az sıcaklığa/enerjiye sahip maddedir esasen)
  
  termosun vakumlu bölgesi ve kapağı ekseriyatta kapalıyken sıvı doldurulan kısmı karanlıkta olsa bile unutulmaması gereken önemli bir özellik:
  normalde görebildiğimiz dalga boylarındaki elektromanyetik dalgaları yani ışığı yansıtabilen parlak ve pürüzsüz yüzeyler aynı şekilde göremediğimiz, gözlerimizle algılayamadığımız frekanslardaki birçok çeşit elektromanyetik dalgayı da yansıtabilme özelliğine sahiptirler.
  
  aynı şekilde siyah, koyu renkli ve mat cisimler de hem görünür ışık hem de diğer frekanslardaki dalgaları en çok soğurabilme özelliğine sahiptir.
  (bkz: black body radiation)
• icine konulan sivinin soguk mu sicak mi oldugunu bilmesine gerek yoktur. zira termosun calisma prensibi isi alisverisini engellemek üzerinedir. böylelikle icindeki sivinin isisi her ne ise onu mümkün mertebe sabit tutmaya calisir.
  termos ic ice konulmus iki siseden/kaptan olusur. iki kap arasinda bi bosluk vardir, havasi alinmistir. bu sayede ic kabin icindeki sivinin havayla isi alisverisine girmesine mani olur. bütün olayi budur. bilmeyince mucize gibi geliyor insana tabii
• dışarıdaki kullanımının yanı sıra benim gibi tembel bünyeler için evde de önemli bir nimettir. çaysa çay, kahveyse kahve, hazırlıyorum, oturduğum yerden durmadan tazeleyerek göt büyütüyorum, tavsiye ederim.
• termos alırken dikkat edilecek hususlar vardır. öncelikle, bilinen kaliteli ve yüksek fiyatlı markalardan birini [(bkz: stanley), (bkz: thermos), (bkz: laken), (bkz: aleddin) vb.] mi tercih edeceksiniz yoksa daha ekonomik markaların ürünlerini mi? 0.7 lt bir termos için 150-250 tl aralığında bir bütçe ayırıp, kaliteli bir ekipman sahibi olmak isterseniz, üstte bahsettiğim markalar -kalite ve performans açısından iyiden daha kötüye doğru yazdım- tercih edilebilir. bu kaliteli markaların termosları çevre şartlarına göre değişmekle birlikte, 90-100 derece sıcaklığında suyu 12 saat boyunca çay/kahve içmeye yetecek sıcaklıkta muhafaza edecektir. iç katmanlarındaki çelik, saklanan içeceğin kokusunu almayacak, demlediğiniz çayda evvelsi gün demlediğiniz filtre kahvenin kokusu olmayacaktır. ekonomik fiyatlı ürünlere geldiğimizde, bunların en ucuzlarını değil, bir pahalılarını almanızı öneririm. en düşük fiyatlılar sıcaklığı muhafaza etmeyeceği gibi iç katmanlarındaki çelik de çok kalitesiz olacak ce içine koyduğunuz içeçeğe ağır bir metal tadı verecektir. yine 0.7 litreyi baz alırsak penguen ya da hiper penguen isimli markanın termosları 30-60 tl bandında değişen fiyatlarda bulunabiliyor. bu markanın termosları da normal şartlarda içine konan kaynar suyu 8-12 saat aralığında sıcak tutmayı başarıyor. fakat iç çelik katman, termosun içine konan içeceğin kokusunu alıyor. özellikle zencefil çayı gibi keskin kokulu bitki çaylarıyla doldurduğunuzda, o zencefilin kokusu termostan çıkmıyor. ben bu yüzden bir termosu bitki çayında, bir termosu da siyah çayda kullanıyorum.
  termos seçiminde fiyattan sonra ikinci kriter ise, ürünün iç katmanında kullanılan malzeme. çelik termos mı tercih edeceksiniz yoksa içi cam olanını mı? cam elbette daha sağlıklı ve koku alma riski çok daha az. fakat içi cam termosların en büyük handikapı düşürmeye karşı hassaslık ve çelik termoslara oranla daha kaba oluşları. içi cam modellerde emsa'nın rocket modelini öneririm.
• vanası gevşeyince tısıl tısıl tıslayan, bir an bilgisayar başında dalan insanı endişeye sevk eden korku filmi tadında icat.
• nasa eğer bu işe girerse hiç paradan kaçmadan bir tane edinmeli. curiosity, mars atmosferine girdiğinde ısı kalkanının dışı 2100 dereceye kadar ısınmış ve bu sırada sevgili curiosity içeride yalnızca 10 derece imiş.
• bir termosta içiçe geçmiş iki kap vardır. dıştaki metal bir kap olup içteki genellikle bir cam şişedir. ikisinin arasındaki hava ise boşaltılmıştır. tam olmasa da üreticiler tarafından elde edilebilen tama yakın bir boşluk vardır. vakumlu bir ortamda hava molekülleri de ılmadığından ısı iletilemez. cismin ısısı başlangıçta ne ise o halde kalır. içerden dışarıya, dışardan içeriye ısı geçişi olmaz. böylece termosa konan sıvı sıcaksa sıcak, soğuksa soğuk kalır.
• antalyanlinin bildigi, kaynastigi termos mavi /beyaz renklerde igrenc plastikten imal edilmis olup, ustten sanayi boy buz beslemesiyle calisir. dugmesine basip su aldigimiz bu "termus"lar katil yaradilicli guney gunesine karsi bir siginak, bir kacis belki de karanlik gece de acan bir gulun^* ilk tomurcugundaki^* masumiyettir^*.