apokrisiarios

• doğu roma imparatorluğu'nda ilkin ekümenik patrik'i imparator ile gerçekleştirilen görüşmelerde temsil eden din adamlığı kökenli elçi, daha sonraki dönemlerdeyse imparatorun farklı bir dine mensup olan dış devletlere dinî elçi sıfatıyla gönderdiği kişi anlamlarına gelmiş olan unvan.
  
  m.s. 5'inci asırdan itibaren ilk etapta sözcüğün yunanca'dan latince'ye aktarılmış transliteratif versiyonu olan 'apocrisiarius' ifadesi karşımıza çıkmaktayken, bilhassa i. justinianus döneminde bu unvanın resmîleştirilerek bir makam haline getirilmesiyle birlikte ifadenin orijinali olan apokrisiarios'un kullanılmaya başlandığını görüyoruz.
  
  bilhassa 8'inci asırla beraber abbasi-bizans sınırının da büyük oranda netleşmesiyle birlikte dönemin imparatorları tarafından abbasi halifelerine gönderilen elçilerin de dönemin tarihçileri tarafından bu isimle anıldığını hatırlatmakta yarar görmekteyim. bir diğer deyişle, doğu roma imparatorlarının abbasiler ile dinî misyon sahibi elçiler kanalıyla diplomatik ilişki tesis etmeye çalıştığını ifade edebiliriz. kuvvetle muhtemel burada bilhassa sınır bölgelerinde bulunan müslüman popülasyonların elçi unvanlı din adamları vasıtasıyla, diplomasi amaçlı bu seyahatler esnasında hıristiyanlaştırılmaya çalışılması amaçlanmış gibi görünmektedir. m.s. onuncu ve on birinci asra geldiğimizdeyse apokrisiarios ifadesinin; bulgar imparatorluğu'ndan sicilya norman krallığı'na, büveyhoğulları'ndan abbasi halifelerine kadar neredeyse ülke dışına gönderilmiş tüm elçiler için kullanılan bir unvan haline geldiğini görmekteyiz.
  
  papalık makamını ve aynı zamanda devletini beynelmilel görüşmelerde temsil etme yetkisi kendilerine doğrudan papa tarafından takdim edilen nuncio unvanlı papalık elçilerinin, günümüzde bu doğu roma döneminden kalma unvana en yakın olarak addedilebilecek kişiler olduğunu ifade etmek yanlış olmayacaktır.