esir değişimi

• esir takası veya esir mübadelesi olarak da adlandırılır. bir çatışmada karşıt taraflar arasında savaş esirleri, casuslar ve rehinelerin karşılıklı olarak serbest bırakılması için yapılır. genellikle bir anlaşma ile gerçekleştirilir. bazen, ölü bedenler de değiş tokuşta yer alır. neredeyse her savaş sonrasında yapılır. tarihte çokça örneği vardır.
  
  esir değişiminin en çarpıcı örneği israil ve filistin arasında 2011 yılında mısır'ın arabuluculuğunda gerçekleşen esir takasıdır. 2006 yılında hamas tarafından esir alınan gilad şalit isimli tek bir israilli askerin serbest bırakılması karşılığında tam 1.027 filistinli serbest bırakılmıştı. serbest bırakılan filistinliler arasında müebbet hapis cezası yiyenler bile vardı. (israil'i tam 1.027'de durduran ne oldu acaba)
  
  7 ekim'deki hamas saldırısı sonrasında da çok sayıda israilli asker ve sivil rehin alındı. tabi aynı şekilde çok sayıda hamas'lı militan da şu an israil'in elinde esir durumda. çatışmanın gidişatı ne yönde gider bilmiyorum ama ateşkes yapıldığı anda ilk gündeme gelecek konu esirlerin değişimi olacaktır. normalde israil esir değişimi konusunda oldukça cömert davranıyor. tabi kendince mesaj da veriyor olabilir hani bizim bir insanımız sizin binlerce insanınıza denk anlamında. ama çokça esir asker var hamas'ın elinde. siviller de var. kara harekatı olması durumunda bu esirleri tehlikeli yerlere yerleştirip israil tarafından zarar görmelerine olanak sağlayabilir. böylelikle "israil kendi evlatlarını öldürüyor." algısı oluşturarak içeriden tepki görmelerine sebebiyet verebilir. israil zaten şu an politik olarak içeriden kaynıyor. böyle bir şey yaşanırsa israil'in de kendi elinde esirlere çok acımasızca davranacağı bir gerçek. bu konuda suç dosyası kabarık. bm tarafından defalarca kınama aldı. ama savaş maalesef böyle bir şey işte. iki tarafın da itidalli davranıp sağduyulu davranması lazım ama bu saatten sonra çok zor.
  
  esirlerin serbest bırakılmasına yönelik uluslararası kamuoyundaki yoğun baskılara rağmen hiç esir değişimi yapmayıp esirlerden istifade edenler de olmuş. mesela sovyet rusya, 2. dünya savaşı'nda esir aldığı 3 milyon nazi askerini çok ağır koşullarda senelerce çalıştırdı. sovyet rusya'nın başta leningrad^* olmak üzere savaşta ağır yıkıma maruz kalmış şehirleri esir nazi askerleri sayesinde yeniden inşa edildi. yarısına yakını zaten zorlu çalışma koşullarında ve esir kamplarında telef oldu. bir kısmı savaş suçu işlediği gerekçesiyle idam edildi. kalanları da komünist doğu almanya'ya zorunlu işçi olarak gönderildi ve batı almanya'ya geçişlerine izin verilmedi. çok az bir kısmı almanya'ya evine dönebildi. onlar da ingiltere ve fransa'nın baskısıyla savaş bittikten 12 yıl sonra.
  
  tarihte bu tarz değişimlerde çok acımasızca davranıldığı zamanlar da olmuş. tekrar kendilerine karşı savaşmasınlar diye esir askerleri sakat bırakıp göndermişler mesela. böylelikle hem karşı tarafa bakmakla yükümlü binlerce sakat göndermiş oluyorsun, yani mali ve sosyal bir yük bindiriyorsun hem de potansiyel bir askeri tehlikeyi bertaraf ediyorsun.
  
  uygulamada farklılıklar gösterse de cenevre sözleşmesi'nin 68 ilâ 74. maddesine istinaden -bilhassa yaralılar için- garanti altına alınmış bir haktır bu. olur da bir gün esir düşerseniz sizi esir alan komutana parmak kaldırıp ülkenize dönmeye hakkınız olduğunu söyleyip kendisinden sizi serbest bırakmasını rica edebilirsiniz. :)