ivan grozni

• 16. yy.da sahnelenmiş bir rus çarı'dır efendim korkunç ivan.. korkunç da rusça bir kelimedir bittabii, türkçe korkunç manasına gelir.. ivan beyin gençlik yaşamı pek siliktir; zira karısı olacak iyilik manyağı anastasya romanovna sayesinde, hep insanlara yardım etmek zorunda kalmıştır..
  
  lakin karıcağızı cavlağı çekince, bizim ivan rahat bir nefes alıp, icraatlarına başlamış ve içinde saklayıp büyüttüğü işkenceciyi fırt diye çıkarıvermiştir orta yere.. ivan efendi, daha çok halktan yana olan, halkçı bir işkenceseverdir; nitekim bu uğurda mujiklerden çok, soylular, papazlar ve mal sahipleri üzerinde deneylerde bulunmuştur..
  
  toplu kıyımlar da, en sevdiği yönetmenlerden biridir ivan bey'in.. misal bir keresinde, novgorodlulardan birinin canına kast ettiğini öğrendiği içün, halkın su ihtiyacını karşılayan göllerin hepsini zehirleyerek, novgorod ahalisini cümleten eşek cennetine göndermiştir.. zira, dil, din, ırk gözetmeyen, ırz ehli ve geniş yürekli bir adamdır ya ivananımteyze..
• (bkz: ivan the terrible)
• sergei eisenstein'in, korkunc ivan denen zati konu alan filmi. ucleme olarak planlanmis, ancak eisenstein, ucuncu bolumu cekemeden olmustur. 1944 ile 1946 arasi cekilmistir ilk iki bolum. ilki komunist parti'den buyuk ovgu almissa da, ikincisi begenilmemis ve 1958'e kadar yasaklanmistir. filmin orijinal adi ivan grozny.
  sanirim 1995'de istanbul film festivali'nde buyuk heyecanla seyretmeye gitmis, ama yarisinda uyuyakalmistim sikintidan.. ama zaten ne anlarim ben eisenstein'dan falan..
• bir tolstoy romani.
• rusca ismi "ivan grozniy" olan rus cari.
  hani o kizil meydan'daki guzel, sekeri animsatan kuleleri olan yapiyi tasarlayan mimarin gozlerini, ayni yapiyi baskasi icin yapamasin diye oydurtmus. (edit: isbu entry "korkunc ivan" basligindan buraya tasinmis olup kismen anlamsizlasmistir.)
• filmde de anlatıldığı üzre çocukluğundan beri boyarlara büyük nefret besleyerek büyümüştür ivan. çocukken de köpekleri balkondan attığı ve can çekişmelerini izlediği söylenir (bkz: adam olacak çocuk). filmin ilginç sahneleri bence taç giyme töreni (özellikle ivan'ın konuşmasına dikkat) ve sonlara doğru, "onların istediklerini yaparak, korkunç olmaya" karar verdiği sahnedir.
• filmde de anlatıldığı üzre, rusya'nın görmüş olduğu en güçlü hükümdarken gittikçe paranoyaklaşan, aklına hakim olamayan çar. geçtiğimiz yıllarda kemikleri üzerinde yapılan araştırmalar, ivan'ın ağrılarını iyileştirmek için, o zamanın tıbbi yöntemlerine uygun bir biçimde civayla tedavi edildiğini ortaya koymuş. gelin görün ki modern tıp artık civanın deliliğe yol açtığını biliyormuş.
• edebiyatta irdelenen ilk şizofreni vakası.
• bu film stalin tarafından kendi eylemlerini haklı gerekçelerle açıklayıp akladığı için pek sevilmiştir. ancak hemen ardından gelen devamı aynı yolu izlemeyince eisenstein hemen aşağı alınır, işini yapması engellenir, meksika'ya gider vs..
• kendi oglunu bile bogarakolduren rus cari. rus tarihinin en vahsi cari. diger bir iskenceci cay icin:(bkz: piotr the great)