nicopolis

• şebinkarahisar yakınlarında kurulmuş olan colonia ile birlikte roma cumhuriyeti ve imparatorluğu döneminde armenia minor, doğu roma imparatorluğu döneminde de armeniakon olarak bilinen ve kabaca sinop ile sivas'ın güneyi arasında kalan bölgede ünlü general ve devlet adamı gnaeus pompeius magnus tarafından pontus kralı mithridates'i mağlup ettikten sonra kurulmuş olan, günümüzde sivas ile ordu arasında yer alan ve cumhuriyet'in ilk senelerinde de şebinkarahisar vilayetine bağlanmış olan koyulhisar ilçesinin üzerine kurulmuş olduğu antik kent.
  
  geniş bir vadi içerisinde ve oldukça bereketli topraklarda m.ö. 60'ların sonlarında kurulmuş olan kent, kısa süre içerisinde bölgenin bilhassa lojistik açısından en kıymetli noktalarından birisi haline gelmiştir. bilhassa roma imparatorluğu döneminde hem doğu sınırına yakınlığı hem de sebasteia^*, neokaisareia^*, melitene^* ve amaseia^* gibi civardaki büyük şehirlere giden neredeyse tüm yolların kesişim noktası olmasıyla ticarette ve asker sevkiyatında bir hayli büyük bir ehemmiyet arz etmeye başlayan kentte, m.ö. 48 senesinde de bir de nispeten büyük bir savaş gerçekleşmiştir. pontus krallığı'ndan geriye kalan soylu ve askerleri toparlayıp roma'ya direnmeye çalışan vi. mithridates'in oğlu pharnaces, aşağı yukarı 20 bin kişilik bir orduyla üç lejyona karşı bu kentin önlerinde önemli bir zafer kazanmışsa da bu zafer mısır'dan dönüş yolunda olan gaius julius caesar'ın pharnaces'i adeta hacamat edeceği zela muharebesi'ne giden yolu açan bir ön çatışma olarak kayıtlara geçmekten öteye gidememiştir.
  
  geç antik döneme kadar önemini muhafaza etmeyi başaran ve bir dönem hıristiyanlık için de görece büyük bir merkez halini almış olan nicopolis, önce bölgede yaşanmış olan ve tarihi netleştirilememiş olsa da m.s. 499, 502 ya da 503 senesinde gerçekleşmiş yıkıcı bir depremle, ardından da doğu rome ile sasaniler arasında süregelen bir dizi savaş sonrasında adeta bir hayalet kente dönüşmesiyle antik çağlardaki nüfuzunu yitirmiştir.